Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Η Αγία Καικιλία (ή Κικιλία), η προστάτις της (Εκκλησιαστικής) μουσικής τέχνης εγεννήθη στην Ρώμη κατά τις αρχές του τρίτου αιώνος από γονείς ευγενείς (ανήκαν στην ευγενή τάξη των «Καικιλίων») και πλουσίους πλήν όμως ειδωλολάτρες. Από νεαράς ηλικίας εβαπτίσθηκε Χριστιανή και διέθετε το χρόνο της στην προσευχή, την μελέτη των Θείων Γραφών και την ελεημοσύνη. Ακολουθούσε ασκητική πρακτική στην ζωή της νηστεύοντας, αγρυπνώντας και φορώντας τρίχινο ένδυμα για να δαμάζει τις κινήσεις της σαρκός. Η ψυχή της διακατεχόταν από τον ιερό πόθο να φυλάξει την αγνότητά της και να αφιερωθεί στον Χριστό, τον εκλεκτό Νυμφίο της καρδιάς της. Όλα αυτά όμως εγίνοντο εν αγνοία των γονέων της οι οποίοι όταν ήλθε σε νόμιμη ηλικία και παρά την θέλησή της την αρραβώνιασαν με ...

Από την πλευρά της χριστιανικής βιοηθικής στο ζήτημα  των προληπτικών ιατρικών εξετάσεων μπορούμε να διακρίνουμε εκτός από τις βιοηθικές και έντονες ποιμαντικές πτυχές. Η αρχή του προσώπου – υποστάσεως και η αρχή της ανιδιοτελούς αγάπης που μπορούμε να θεωρήσουμε ότι αντιστοιχούν στις αρχές της αυτονομίας και της ευεργεσίας. Το διαφορετικό όμως περιεχόμενο το οποίο έχουν δεν οδηγεί στη σύγκρουση την οποία εντοπίσαμε παραπάνω στις βιοηθικές αρχές. Ο σεβασμός δηλαδή στην ελευθερία του προσώπου σε όλες  τις πτυχές και τις διαστάσεις δεν συγκρούεται με την ανιδιοτελή αγάπη στο συνάνθρωπο. Αντίθετα μπορούμε να πούμε ότι από χριστιανικής πλευράς η αγάπη μόνο με προϋποθέσεις ελευθερίας μπορεί να εκφραστεί στην πληρότητά της. Στο σημείο αυτό υπεισέρχεται ένας πολύ σημαντικός παράγων που είναι ταυτόχρονα και αρετή, ...

  Οι νέες καταστάσεις και δυνατότητες που εμφανίστηκαν στον τομέα της αναπαραγωγής επηρέασαν την καθημερινή ζωή και τις κοινωνικές σχέσεις, οδήγησαν σε επαναπροσδιορισμό εννοιών όπως η αναπαραγωγή, γέννησαν μύθους για τις ελπίδες, τους κινδύνους από τη χρήση των νέων τεχνικών, δημιούργησαν δε επίσης μια σειρά προβλήματα και ερωτήματα. Τα πρώτα χρόνια μετά την εμφάνιση των τεχνικών της παρεμβατικής γονιμοποίησης επικράτησε η συνήθεια να επισκέπτεται το υπογόνιμο ή στείρο ζευγάρι το γιατρό, να συζητά μαζί του θέματα που αφορούν την εφαρμογή μιας τεχνικής χωρίς να γίνεται λόγος για το επιτρεπτό, το μη επιτρεπτό και τις συνέπιες της τεχνικής αυτής ή να εκδηλώνεται κάποιος ενσυνείδητος προβληματισμός για την ηθική, τη νομική, την πολιτική σημασία της και ν’ αποφασίζει με βάση την ευαισθησία και το ...

α) Η μεγαλύτερη προσφορά της Εκκλησίας στον κόσμο είναι οι άγιοι. Όταν η Εκκλησία αναδεικνύει αγίους, είναι ζωντανή και ακμάζουσα. Οι άγιοι αισθητοποιούν το μυστήριο της πίστεως.  Φανερώνουν με την αγία βιοτή τους την οδό της σωτηρίας. Μπορεί να είναι διαφορετικοί μεταξύ τους, αλλά τους ενώνει η χάρη του Θεού. Οι άγιοι παρουσιάζουν σε συγκεκριμένο χρόνο και τόπο βιωμένο το Ευαγγέλιο του Χριστού. Κι ενώ ζουν στη γη, πολιτεύονται στον ουρανό, αφού εμπνευστής, οδηγός, συμπαραστάτης και βοηθός τους είναι ο Ζωοδότης Χριστός. β) Στις 20 Νοεμβρίου μαζί με άλλους αγίους η Εκκλησία τιμά και τον Άγιο Πρόκλο, που διετέλεσε πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Ο άγιος αυτός είναι άγνωστος στο ευρύ κοινό, αλλά ο βίος του είναι αξιοθαύμαστος. Παρότι ικανός και μορφωμένος, διακρινόταν για την άμετρη ...

Ο Γέροντας Παΐσιος (+1994) στό ωραίο βιβλίο του «Αγιορείτες πατέρες και αγιορείτικα» αναφέρει αρκετές μορφές ησυχαστών, όπως τον παπα Τύχωνα (+1968), πού για «εργόχειρο» του είχε τις μετάνοιες και την ευχή, συγκάτοικους αγγέλους και αγίους και τή δοξολογία αέναη, έως τή μακαρία τελευτή του- τον Γέροντα Ευλόγιο (+1948), μαθητή τού Χατζηγιώργη, πού τηρούσε το αυστηρό τυπικό τής συνεχούς νηστείας και τής αέναης προσευχής κι είχε συχνές δαιμονικές επιθέσεις· τον Γέροντα Κοσμά τον Παντοκρατορινό (+1970), πού συνδύαζε πάντοτε την εργασία με την ευχή, με δάκρυα πότιζε τον κήπο τής μονής και τής ψυχής του· τον Γέροντα Πέτρο (+1958), πού διακρινόταν για την απλότητα και την ευλάβεια του, την αδιάλειπτη προσευχή, πού τού ήταν αυτενέργητη, και πού συχνά άκουγε γλυκιές ψαλμωδίες αγγέλων ...

Ο Σύλλογός «Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς», όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος, πραγματοποίησε την Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2014 αιμοδοσία στο χώρο της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης. Σκοπός αυτής της πρωτοβουλίας ήταν αφενός μεν να ευαισθητοποιήσει τους νέους  σε έναν υγιή προβληματισμό για την αξία και τα οφέλη της αιμοληψίας και αφετέρου να συμμετάσχουν και λάβουν πρακτική γνώση από την διαδικασία της αιμοληψίας.  Το Ακαδημαϊκό Συμβούλιο της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης εξέφρασε τις ευχαριστίες του προς το Γενικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο «Ιπποκράτειο» Θεσσαλονίκης για την πραγματοποίηση αυτής της εκδήλωσης καθώς και τη Διευθύντρια του τμήματος Αιμοδοσίας κ. Γεωργία Παπαϊωάννου και το προσωπικό της κινητής μονάδος αιμοληψίας.  Στα πλαίσια της αιμοδοσίας πραγματοποιήθηκε εκδήλωση με θέμα ''ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ''. Στην ημερίδα παρευρέθηκαν οι εξής ...

Το σταυροτύπωμα (τατουάζ) είναι μία συνήθεια η οποία δεν είναι ευρέως γνωστή ότι υπήρχε στους Βλάχικους πληθυσμούς. Κι όμως από πολύ παλιά οι Bλάχοι συνήθιζαν να "στίζονται" θέλοντας με τον τρόπο αυτό να εκφράσουν την κοινωνική τους τάξη, την ιεραρχία, το θρησκευτικό συναίσθημα ή γιατί πίστευαν πως το τατουάζ προσέδιδε περισσότερη ομορφιά και τύχη στις νέες κοπέλες ή ακόμα και λόγω προκαταλήψεων. Οι περισσότερες γυναίκες είχαν κεντήσει το σώμα τους για να είναι όμορφες, και γιατί όταν αυτές ήταν νέες ήταν κάτι που έκαναν όλες. Οι σημερινές γιαγιάδες που είναι πάνω από 80 ετών είναι οι τελευταία γενιά που διασώζει αυτή την πανάρχαια συνήθεια. Κάποιοι ερευνητές (Παναγ. Aργυρόπουλος) υποστηρίζουν ότι η δερματοστιξία είχε εφαρμογή και στην αρχαιότητα (δούλοι, αιχμάλωτοι), και ότι ...

Γνωρίζεις ήδη ότι η ήπειρος της Αμερικής είναι διακριτά χωρισμένη σε Βόρεια και Νότια Αμερική. Η Νότια Αμερική, μαζί με κάποια κράτη της Κεντρικής, ονομάζεται και Λατινική Αμερική. Εδώ κατοικούν κυρίως απόγονοι των Ισπανών και των Πορτογάλων, που έφθασαν πριν από 500 περίπου χρόνια και κυριάρχησαν στην ήπειρο, εξαφανίζοντας ουσιαστικά τους ιθαγενείς πληθυσμούς. Το μεγαλύτερο μέρος της ηπείρου βρίσκεται στο νότιο ημισφαίριο. Όταν ήρθαν εδώ οι Ισπανοί, τον 16ο αιώνα, ο σπουδαιότερος πολιτισμός ήταν αυτός των Ίνκας , που είχαν το βασίλειο τους στο σημερινό Περού. Μέσα σε έναν αιώνα περίπου ο πολιτισμός αυτός έπαψε να υπάρχει. Το μεγαλύτερο κράτος της Νότιας Αμερικής, σε έκταση και πληθυσμό, είναι η Βραζιλία. Η έκτασή της αποτελεί το 1/3 όλης της έκτασης της Νότιας Αμερικής. ...

  Η αρρώστια που στο παρελθόν είχε ταλαιπωρήσει διάσημους μουσικούς όπως ο Robert Schumann ή o Garry Graffman, όχι μόνο ζει και βασιλεύει, αλλά τα τελευταία χρόνια απειλεί να λάβει διαστάσεις «επιδημίας», στο χώρο των παικτών οργάνων μουσικής! Η «νόσος» με ευρύτερη έννοια και για να είμαστε ακριβείς η «νοσολογία» ή η «παθολογία» του χεριού, είναι η αιτία που στο παρελθόν πολλοί διάσημοι μουσικοί, υπέφεραν για πολλά χρόνια από παθήσεις των άνω άκρων, αλλάζοντας γιατρούς και θεραπείες, χωρίς τελικά να βρουν λύση στο πρόβλημά τους. Δεν είναι φυσικά και λίγοι εκείνοι οι μουσικοί που αναγκάστηκαν να διακόψουν την καριέρα τους. Στην Ελλάδα η… εξάπλωση της «νόσου των μουσικών» οφείλεται κυρίως, σύμφωνα με τους ειδικούς, αρχικά στη μη σωστή διάγνωση και στην έλλειψη ειδικών ...

Για τον προφήτη Οβδιού και το βίο του δυστυχώς δεν γνωρίζουμε τίποτα. Από το φερώνυμο βιβλίο παρέχονται πληροφορίες μόνο για το όνομά του. Άγνωστος παραμένει και ο τρόπος κλήσεώς του στο προφητικό αξίωμα. Το όνομά του απαντά και ως Αβδιού, Οβδίας, Αβαδίας κλπ. και στη Βουλγάτα Abdias, όνομα συνηθισμένο για την Παλαιά Διαθήκη. Ραββινικές παραδόσεις, που δεν ανταποκρίνονται στην ιστορική πραγματικότητα, ταυτίζουν τον προφήτη Οβδιού με τον προσήλυτο Εδωμίτη Οβδιού που μνημονεύεται στο Γ’ Βασ. 18,3-4 ως επιστάτης του οίκου του βασιλιά Αχαάβ, ως δούλος του Γιαχβέ και ως προστάτης ομάδας προφητών που φόνευε η βασίλισσα Ιεζάβελ. Ο προφήτης Οβδιού καταφέρεται εναντίον των Εδωμιτών (Οβ. 1,6-16), οι οποίοι συνεργάστηκαν με τους Βαβυλώνιους καταστρέφοντας την Ιερουσαλήμ το 587 π.Χ. Οι Εδωμίτες κατά τον ...

Κατά την διάρκεια των ετών που ο Ντοστογιέφσκι βρισκόταν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης, άρχισε να δουλεύει μία σειρά από δοκίμια με τον τίτλο «Γράμματα πάνω στην τέχνη», το θέμα των οποίων θα μπορούσε να ήταν «η σημασία του χριστιανισμού στην τέχνη» και με τα οποία ο μεγάλος ρώσος συγγραφέας κατέστησε φανερό ότι επιθυμούσε να ακουστεί και η δική του φωνή στην δημόσια συζήτηση σχετικά με τον χαρακτήρα της τέχνης και το ρόλο των καλλιτεχνών. Με μία πρώτη ματιά, το άρθρο του Ντοστογιέφσκι, «Ο κ. Ντομπρολιούμποφ και το ζήτημα της τέχνης», φαίνεται να είναι απλώς μία απάντηση σ' ένα πρόσφατο άρθρο του Ντομπρολιούμποφ αφιερωμένο στις ιστορίες της Ουκρανο-Ρωσσίδας συγγραφέως Μαρία Μάρκοβιτς, η οποία έγραφε με το ψευδώνυμο Mάρκο-Βόβτσοκ. Στην πραγματικότητα, όμως, το άρθρο του Ντοστογιέφσκι περιέχει ...

 Η εξέταση του ανθρώπινου αυτεξουσίου στη μελέτη της κας Νίκης Νικολάου για τη σύνδεση της θεολογικής ανθρωπολογίας με τη Βιοηθική ολοκληρώνεται στο σημερινό δημοσίευμα  (προηγούμενη δημοσίευση: www.pemptousia.gr/?p=82162), και η μελέτη συνεχίζεται με την περιγραφή της θέσης του ανθρώπου ως ιερέα και κυρίαρχου της δημιουργίας. Η ελευθερία, «αποτελεί το μεγαλύτερο δώρο του Θεού που δόθηκε στον άνθρωπο για να προάγει τη φύση και να την κάνει ικανή να ενωθεί μαζί του, ξεπερνώντας και η ίδια τα κτιστά και πεπερασμένα όριά της». Ο άνθρωπος νοείται ελεύθερος, πάντα σε σχέση με τους άλλους. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο άνθρωπος δεν είναι απόλυτα ελεύθερος. Δεν υπάρχει απόλυτη ελευθερία, διότι το κάθε κτιστό όν οφείλει αλλού την ύπαρξή του. Κατά τον Μάξιμο τον Ομολογητή, το κάθε κτιστό ον ...

Η παράδοσις αναφέρει ότι η Εκκλησία της Υπεραγίας Θεοτόκου της «Κυράς των Αγγέλων» ωκοδομήθη δαπάναις της αρχοντικής οικογενείας του Καποδίστρια Βαρλαάμ. Λέγεται ότι οι δύο παίδες του ευγενούς Καποδίστρια Βαρλαάμ επήγαν κάποτε προς άγραν ιχθύων. Συνέβη τότε μεγάλη θαλασσοταραχή ώστε εκινδύνευσεν η ζωή των. Τότε κατέφυγον εις την ιεράν εργασίαν την οποίαν είχον μάθει από το ευσεβές οικογενειακόν αυτών περιβάλλον, ήτοι την προσευχήν. Δακρύοντες απηύθυνον ικεσίας εις την Δέσποιναν του κόσμου, υποσχόμενοι ότι με τα μερίδια της περιουσίας των θα έκτιζον εις έκαστος από μίαν Έκκλησίαν εις την χάριν Της. Ούτω και περί τα μέσα του 17ου μ.Χ. αιώνος εκτίσθη η Εκκλησία της Παναγίας της Κυράς και ολίγον αργότερα εις τα 1700 η Εκκλησία της Παναγίας εις την περιοχήν Αρκουδίλα, η ...

Σε μια συγκινητική ατμόσφαιρα πίστης και ελπίδας, πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Παρασκευής 24 Οκτωβρίου 2014 στον Ορθόδοξο καθεδρικό ναό του Προφήτη Ηλία στο Χαλέπι, η εκδήλωση - συναυλία «Αιχμαλωσία για το Χριστό", με τη συμπλήρωση ενός και μισού έτους από την απαγωγή των δύο επισκόπων του Χαλεπίου, Παύλου και Ιωάννη. Την εκδήλωση αγάπης και προσευχής παρακολούθησαν άνθρωποι που προέρχονταν από όλες τις θρησκευτικές και κοινωνικές ομάδες της πόλεως. Η βραδιά περιλάμβανε άσματα από τη Βίβλο και τραγούδια που συντέθηκαν ειδικά για τους δύο μάρτυρες ιεράρχες και εκτελέστηκαν από τοπικές χορωδίες και αοιδούς, προκαλώντας ρίγη συγκίνησης σε όλους τους παρευρισκομένους. Ουσιαστικά όλο το μουσικό πρόγραμμα ήταν μια προσευχή, για να επικρατήσει σε όλο τον κόσμο το πνεύμα της ειρήνης του Θεού, αλλά και για να φωτιστούν οι απαγωγείς και να ξαναδώσουν την ελευθερία στους 2 ...

Στην οργάνωση των Θεομητορικών εορτών προηγείται χρονικώς η εορτή της Κοιμήσεως της Παναγίας. Ύμνοι αρχαιότατοι τιμούν την Μετάσταση της Θεοτόκου όπως ο ανώνυμος αυτόμελος ύμνος '' Ώ του παραδόξου θαύματος''. Πρόκειται για  έναν ύμνο αρχαίο που βρίσκεται ήδη στα παλαιότερα χειρόγραφα μηναία. Ο ύμνος αυτός γίνεται το ρυθμοτονικό πρότυπο για τη σύνθεση μεταγενέστερων προσόμοιων ύμνων, όπως είναι αυτά τα προσόμοια τροπάρια της εορτής των Εισοδίων της Θεοτόκου. Ο Μητροπολίτης Δράμας Παύλος, εγκρατής τυγχάνων της ψαλτικής τέχνης, ψάλει το στιχηρό προσόμοιον της εορτής των Εισοδίων της Θεοτόκου σε ήχο α΄«Συ των προφητών το κήρυγμα. Η ηχογράφηση προέρχεται από τον ψηφιακό δίσκο ''Υμνολογικόν απάνθισμα'' στον οποίο ψάλει ο χορός ψαλτών υπό τον Ιωάννη Χασανίδη. %drmmmw%