Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Ο Μιχαήλ Χαντζηαθανασίου (1880-†1948) υπήρξε ένας από τους καλλίφωνος πρωτοψάλτες και μελοποιούς της εξωπατριαρχικής ψαλτικής παραδόσεως. Έψαλλε επί σειρά ετών στη Μονή Ζωοδόχου Πηγής Βαλουκλή και δίδαξε στη Θεολογική Σχολή Χάλκης, θεωρία και πράξη της βυζαντινής μουσικής. Διακρίθηκε προπάντων στον  τομέα της σύνθεσης, μελοποιώντας αρκετά λειτουργικά με Άξιον εστιν σε διαφόρους ήχους. Οι συνθέσεις του περιλαμβάνουν Χερουβικά, Κοινωνικά των Κυριακών, Κοινωνικά σε μνημόσυνα, Δοξαστικά διαφόρων εορτών και  περιέχονται στη συλλογή υπό τον τίτλο "Μουσική Ζωοδόχος Πηγή". Τα λειτουργικά του σε ήχο πλ. του α΄πεντάφωνο(Φρύγιο) είναι τα πιο διαδεδομένα και αγαπημένα των ψαλτών που ψάλλονται ακόμα και στις πανηγύρεις του Αγίου Όρους. Ερμηνεύει ο χορός Κωνσταντινοπολιτών. %xantzath%

Οι ανδριάντες των ηρώων Ανδρέα Παναγίδη και Μιχαήλ Κουτσόφτα, έξω από το Λύκειο "Κουτσόφτα-Παναγίδη" Θα ήθελα, πέρα από τα θερμότατα συγχαρητήρια για το εκλεκτό κείμενο, να εκφράσω και τις άπειρες ευχαριστίες μου προς τον κ. Χρίστο Ιακώβου που, σε μια εποχή αντιηρωική, «σε μια εποχή μαζικής παγκοσμιοποιημένης κουλτούρας και εθνομηδενισμού», όπως ομολογεί και ο ίδιος, αποφάσισε να ασχοληθεί με το θέμα ηρωισμός, αυτοθυσία, εθελούσια προσφορά της ζωής προς την πατρίδα, γενναιότητα, μεγαλείο ψυχής, ηθική, γενικά να μιλήσει για ήρωες και ηθικές αξίες, θυμίζοντάς μου τον Γιώργο Σεφέρη στο ποίημά του «Τελευταίος Σταθμός»: «να μιλήσω για ήρωες, να μιλήσω για ήρωες»,τονίζοντας ποιος είναι ο πραγματικός ήρωας. Διαβάσαμε με πολλή συγκίνηση ένα κείμενο του κ. Χρήστου Ιακώβου στην εφ. Πολίτης, την Κυριακή, 27 ...

Τονίσαμε πάρα πολύ τη σημασία όλων μας των κινήσεων, από σκέψεως μέχρις ενεργείας, ότι αποβλέπουν στη μετά του Θεού συνάντηση και κοινωνία. Αλλά και πάλι θα επανέλθουμε σ’ αυτό για να γίνει περισσότερο κατανοητό. Η κοινωνία και η ένωση με τον Θεό, -«εγώ και ο Πατέρας θα έλθουμε και θα κατοικήσουμε μαζί του»(Ιω. 14, 23)-, δεν γίνεται από εμάς, αν και ο άνθρωπος είναι συνεργός με την ολοκληρωτική ανταπόκρισή του στο θείο θέλημα. Όμως, την πραγμάτωση και ενέργεια αυτής της κοινωνίας την κάνει ο Θεός, η οποία από τους Πατέρες ονομάζεται και απάθεια και θέωση. Ο Μέγας Άγιος Μάξιμος με αυτό τον τρόπο το περιγράφει:«πάσχουμε και δεν πραγματοποιούμε εμείς τη θέωση  με τη βοήθεια της χάριτος γιατί βρίσκεται πάνω από ...

Ο μακαρίτης Γέροντας Ιωακείμ ήταν ένας γνήσιος Αγιορείτης. Αγαπούσε πολύ την Παναγία, το Άγιον Όρος, την ιστορία του και τους Αγιορείτες πατέρες. Διακρινόταν για το φίλεργο, το φιλομαθές και το φιλάρετό του. Απόφευγε τις πολλές μέριμνες και τα πολλά λόγια. Ήταν ένας λησμονημένος, ταπεινός και καλός μοναχός. Η φτώχεια του του έδωσε πλούσια καρδιά. Ο Γέροντας Ιωακείμ κατηγορήθηκε, μα δεν κατηγόρησε κανένα. Γεννήθηκε, ο κατά κόσμον Ιωάννης Μπαλάσης, το 1893, στο χωριό Δάφνη Καλαβρύτων από γονείς ευσεβείς και πολύτεκνους. Ήταν ο μεγαλύτερος από τα οκτώ αδέλφια του. Οι πρώτες του λέξεις, ως νήπιου, κατά παράδοξο και θαυμαστό τρόπο, ήταν: «Εγώ θα γίνω καλόγερος». Μετά την αποφοίτησή του από το σχολαρχείο, εργάσθηκε ένα διάστημα σ ένα παντοπωλείο στην Πάτρα. Έχει γνωρίσθηκε και ...

Ο προφήτης Ιωνάς, ο πρωταγωνιστής και συγγραφέας του ομώνυμου προφητικού βιβλίου, έδρασε κατά τον 8ο π.Χ. αιώνα, εποχή κατά την οποία η Νινευή είχε καταστεί πρωτεύουσα του ασσυριακού κράτους. Από το βιβλίο του προφήτη Ιωνά δεν αντλούμε πληροφορίες για το βίο του, ούτε το που και πότε κλήθηκε στο προφητικό αξίωμα, παρά μόνο αναφέρεται το όνομά του και το γεγονός ότι ήταν γιος του Αμαθί (Ιων. 1,1) και το γεγονός ότι όταν κλήθηκε η Νινευή ήταν «πόλις μεγάλη»  (Ιων. 1,2). Όμως ο Ιωνάς αντί να εκτελέσει άμεσα την εντολή του Θεού και να κηρύξει στους Νινευίτες, μετέβη στην Ιόππη και επιβιβάστηκε σε πλοίο για να διαφύγει στη Θαρσίς. Τότε ο Θεός διέταξε τη θάλασσα να σηκώσει τρικυμία και οι επιβαίνοντες στο ...

Τα ανθρώπινα δικαιώματα δε θα είχαν ποτέ τη διάδοση, που έχουν σήμερα χωρίς τις ΜΚΟ, χωρίς τα κινήματα των πολιτών. Οι διεθνείς οργανώσεις για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για το οικολογικό πρόβλημα και τα άλλα προβλήματα της εποχής μας, επειδή ακριβώς στηρίζονται στους πολίτες πρέπει να παραμείνουν ανεξάρτητες, ώστε να εξακολουθούν να καταγγέλλουν τις παραβιάσεις. Το ρόλο αυτό δεν μπορούν να τον αναλάβουν κρατικοί φορείς, διότι τα συμφέροντα των κρατών θα προηγούνταν σε σχέση με το δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τα κινήματα είναι η καρδιά και η ψυχή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για το λόγο αυτό πρέπει να είναι αδέσμευτα και να υπάρχει διαφάνεια στη χρηματοδότησή τους. Η ορθόδοξη εκκλησία τηρεί απολύτως διακριτική στάση έναντι των κινημάτων, συνεργάζεται με τον ΟΗΕ και ...

Ο Ναός της Γεννήσεως ή Ναός του Σπηλαίου της Γεννήσεως του Χριστού στη μικρή κωμόπολη της Παλαιστίνης, Βηθλεέμ, αποτελεί ένα από τα πλέον σημαντικά και δημοφιλή προσκυνήματα για όλους τους Χριστιανούς από κάθε γωνιά της γης.      Ας προβούμε λοιπόν σε μια σύντομη ιστορική επισκόπηση των γεγονότων που σημάδεψαν το Άγιο Σπήλαιο.      Γύρω στο 130 μ. Χ. και ενώ το Σπήλαιο της Γεννήσεως αποτελούσε ήδη τόπο προσκυνήματος για τους πιστούς Χριστιανούς, ο αυτοκράτορας Αδριανός, που ήταν ειδωλολάτρης, ίδρυσε ναό προς τιμήν του Άδωνη.  Η προσπάθεια του αυτοκράτορα όμως να προσβάλει τη χριστιανική πίστη απέτυχε. Το 326 μ. Χ. η αγία Ελένη ανοικοδόμησε χριστιανικό ναό στο σημείο και ο Μέγας Κωνσταντίνος τον διακόσμησε με πολύτιμους λίθους. Στο ναό αυτό φιλοξενούνταν από τότε και ...

Μια μοναδική προσφορά προς τους αναγνώστες της κάνει αυτό το Σάββατο η εφημερίδα "δημοκρατία". Προσφέρει ένα σπουδαίο βιβλίο της Μονής Βατοπαιδίου για τον Γέροντα Ιωσήφ τον Ησυχαστή, μια από τις σημαντικότερες σύγχρονες πνευματικές μορφές του Αγίου Όρους. Τη βιογραφία έχει συγγράψει ο Γέρων Ιωσήφ Βατοπαιδινός, συγγραφέας σειράς ψυχωφελών βιβλίων του Μοναστηριού. Στο βιβλίο (450 σελίδων) υπάρχουν σπάνιες φωτογραφίες του γέροντα, άγνωστα περιστατικά και το χειρόγραφο κείμενο του "η δεκάφωνος Σάλπιγξ". Λόγω της σπουδαιότητας του βιβλίου καλό είναι οι αναγνώστες που ενδιαφέρονται να το αποκτήσουν να κάνουν κράτηση στο περίπτερο της γειτονιάς τους. %iofss%

Νέος, φιλόδοξος, με υπομονή, επιμονή αλλά και αυτοπεποίθηση είναι τα  πρώτα χαρακτηριστικά που διακρίνει κανείς στον Ζαχαρία Καρούνη. Ένας τραγουδιστής που από νωρίς απέδειξε ότι η μουσική είναι αυτό που αγαπά πηγαίνοντας σε ακροάσεις του Εθνικού Θεάτρου και στεκόμενος στη σκηνή δίπλα σε μεγάλους καλλιτέχνες. Για αυτά αλλά και για τον καινούριο του δίσκο "Τα υλικά των μυστικών" μιλά στην Πεμπτουσία. "Στο χώρο μπήκα πολύ φυσικά. Από μικρός είχα μια έφεση στη μουσική. Γεννήθηκα σε ένα μικρό χωριό της Λακωνίας, στα Πάκια και η μόνη μου καλλιτεχνική διέξοδος ήταν το ψαλτήρι της εκκλησίας γιατί δεν είχαμε άλλες δυνατότητες να καλλιεργήσουμε όσοι θέλαμε κάποιο μουσικό μας ταλέντο. Ξεκίνησα λοιπόν με την βυζαντινή μουσική και όταν ήρθα στην Αθήνα  πέρασα στη θεολογία και ...

Κοντά δύο χιλιάδες χρόνια πριν, όταν οι οπαδοί της νέας θρησκείας του Χριστού ήταν ακόμα λίγες χιλιάδες, Στη Ρώμη, την ξακουστή πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας, ζούσε ο στρατηγός Πλακίδας. Δυνατός και γενναίος στρατηλάτης, αγαπητός στον αυτοκράτορα για τα πολεμικά του κατορθώματα, μα πιο αγαπητός σε γνωστούς και φίλους του για τις αρετές του: την τρυφερή, σαν παιδική, καρδιά του, την καταδεκτικότητα, τα ευγενικά φερσίματά του, τις καλοσύνες του με τους φτωχούς. Ειδωλολάτρης ο Πλακίδας, ζούσε στο όμορφο αρχοντικό του με τη γυναίκα του και τους δυο γιους τους. Πρόσφερε τις θυσίες του στους ψεύτικους θεούς, μα σπλαχνιζόταν κι ελεούσε τους φτωχούς και τους ζητιάνους. Κι είχε φτωχούς πολλούς η Ρώμη. Μια μέρα έφυγε για το κυνήγι ο αφέντης. Ήταν καιρός τώρα που ...

Ο Όσιος Παρθένιος ως εκκλησιαστικώς αναγνωρισμένος Προϊστάμενος-Επιστάτης της Σκήτης (άτυπος τότε Ηγούμενος) ήταν εξουσιοδοτημένος να πηγαίνει στα διάφορα χωριά, που διάφοροι πιστοί έκαναν δωρεές σε χωράφια και έπρεπε να γίνονται συμβόλαια. Αγράμματος ο ίδιος δεν υπέγραφε, αλλά οι μάρτυρες, που πιστοποιούσαν την αρμοδιότητά του. Στον Κώδικα της Μονής υπάρχουν πλήθη τέτοιων δωρεών, πράγμα πολύ κοπιαστικό για το Γέροντα ασκητή, που τότε δρόμοι δεν υπήρχαν και η μεταφορά γινόταν με ζώα ή με τα πόδια. Φωτο: Ν.Χ. Επρόκειτο κάποτε να γίνει μια δωρεά στο χωριό Παράνυμφοι Μονοφατσίου. Ειδοποιήθηκε ο συμβολαιογράφος από τον Πύργο και ανέβηκε στους Παρανύμφους. Μαζεύτηκαν κι άλλοι πολλοί για να έπαιρναν την ευχή του Γέροντα, που θα ερχόταν από τον Κουδουμά για το συμβόλαιο. Το συμβόλαιο θα συντασσόταν στο σπίτι ...

Αυτός ο μεγαλομάρτυρας του Χριστού Ευστάθιος ήταν στρατηλά­της ενδοξότατος στη Ρώμη στα χρόνια του αυτοκράτορα Τραϊανού κατά το έτος 100, και ήταν γνωστός ως ο πλέον περιβόητος από τους άλλους στην αρετή και στους τρόπους και στην διάθεση και στην ελεημοσύνη και συμπάθεια προς τους πτωχούς. Ονομαζόταν προηγουμένως Πλακίδας και η γυναίκα του Τατιανή. Αυτός λοιπόν ο αοίδιμος, επειδή ήταν υποδουλωμένος στην πλάνη των ειδώλων, εξ αίτιας της μεγάλης του ευλάβειας και καλοκαγαθί­ας αξιώθηκε να κληθεί στην πίστη από τον Θεό, όπως και ο Απόστολος Παύ­λος Διότι μία φορά, που αυτός κυνηγούσε και καταδίωκε ένα μεγάλο ελάφι και αρκετά το πλησίασε, ω του θαύματος!, βλέπει ανάμεσα στα δυο κέρατα του ελαφιού να στέκεται, ο τίμιος Σταυρός του Χριστού, ο οποίος ...

Η απεικόνιση της μουσικής στη νεοελληνική τέχνη ακολουθεί τις ιδιομορφίες που χαρακτηρίζουν την εξέλιξη της τελευταίας τους δύο τελευταίους αιώνες με επιπλέον δυσκολίες τις ιδιαιτερότητες που πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη στην απόδοση των μουσικών οργάνων (πρότυπο, σχέση του δημιουργού με τη μουσική, απαιτήσεις του θέματος κτλ.). Η σύγχρονη ελληνική τέχνη έχει λιγότερη από δύο αιώνες ζωή (ίδρυση ελληνικού κράτους 1830). Σε μια Ευρώπη όπου επικρατούσε ο κλασικισμός και ο ρομαντισμός, η αναβίωση της αρχαιότητας για τη νέα Ελλάδα ήταν επιπλέον ο ιδεολογικός προσανατολισμός που καθορίστηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις: βασιλέας των Ελλήνων ορίστηκε το 1832 ο νεαρός Όθωνας, γιος του Λουδοβίκου Α΄ της Βαυαρίας, του πιο θερμού φιλέλληνα και αρχαιολάτρη μονάρχη της Ευρώπης. Μαζί με τον Όθωνα ήρθε στην Αθήνα μια ...

Ένα ερευνητικό όχημα που θα παίξει σημαντικό ρόλο στη δοκιμή και εξέλιξη προηγμένων και αυτοματοποιημένων τεχνολογιών οδήγησης χρησιμοποιεί η Fordγια να προσδιορίσει τα όρια της οδήγησης χωρίς οδηγό, αλλά και να προσδιορίσει τα επίπεδα εφαρμογής της στις επόμενες γενιές οχημάτων. Το εν λόγω όχημα βασίζεται στην ερευνητική εμπειρία των δέκα και πλέον χρόνων της Ford στον τομέα της αυτοματοποιημένης οδήγησης για τη δοκιμή συστημάτων ανίχνευσης και υποστήριξης οδηγού και θα λειτουργήσει σαν ερευνητική πλατφόρμα στη δημιουργία λύσεων για μακροπρόθεσμα κοινωνικά, νομοθετικά και τεχνολογικά ζητήματα που πιθανόν προκύψουν από τα πλήρως αυτοματοποιημένα οχήματα. Σύμφωνα δε με τον StephenOdell, executivevicepresidentΕυρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής η Ford βλέπει «ένα μέλλον συνδεδεμένων αυτοκινήτων που επικοινωνούν και μεταξύ τους και με τον εξωτερικό κόσμο με σκοπό την ...

Η μελέτη της κας Νίκης Νικολάου σχετικά με τη διαλεκτική της χριστιανικής ανθρωπολογίας και της σύγχρονης Βιοηθικής συνεχίζεται (προηγούμενη δημοσίευση:http://www.pemptousia.gr/?p=77880) με την παράθεση των κεντρικών θέσεων της Χριστιανικής Ανθρωπολογίας. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ  Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ Εισαγωγή Είναι αδύνατο να εντοπιστεί ένα κεφάλαιο στα γραπτά κείμενα του Χριστιανισμού, το οποίο αναφέρεται εξ ολοκλήρου στην ανθρωπολογία. Ωστόσο, μέσα από την Αγία Γραφή και τα πατερικά συγγράμματα, μπορούν να βρεθούν στοιχεία, τα οποία μας βοηθούν στο σχηματισμό και στην παρουσίαση μιας ολοκληρωμένης ανθρωπολογίας βασισμένης στην Ορθόδοξη πίστη. Η πρώτη ενότητα θα μας εισδύσει στη χριστιανική ανθρωπολογία, ξεκινώντας με την ανθρώπινη αρχή, δηλαδή την εμφάνιση του ανθρώπου στη γη, και συνεχίζοντας με την παρουσίαση των ανθρωπολογικών διδασκαλιών του Χριστιανισμού. Ακολούθως, στη δεύτερη ενότητα, θα γίνει αναφορά στην πτώση ...

Έλεγε  ο μακάριος: 1. Ρωτήθηκα πώς πρέπει να συγκρατεί κανείς το θυ­μό του. Και αποκρίθηκα, πως η αρχή της συγκρα­τήσεως του θυμού είναι να μη μιλάει κανείς όταν τα­ράζεται. Γι’ αυτό ο αββάς Μωϋσής δεν αντιμίλησε όταν τον πρόσβαλαν με τα λόγια “Τί θέλει κι έρχε­ται και τούτος ο αράπης ανάμεσα μας;”, αλλά είπε: “Αν και ταράχθηκα, όμως δεν μίλησα”. Στη δεύτε­ρη όμως προσβολή όχι μόνο δεν ταράχθηκε, μα τα έ­βαλε και με τον εαυτό του, λέγοντας: “Καρβουνόπετσε, μαύρε, καλά σου κάνανε! Αφού δεν είσαι άνθρω­πος, τί έρχεσαι κι ανακατεύεσαι με τους ανθρώπους;”. 2. Αλλά εμείς, επειδή πνευματικά είμαστε πολύ χαμηλά και από την πολλή μας αμέλεια δεν μπο­ρούμε να φτάσουμε ούτε στων αρχαρίων τη διαγωγή, νομίζουμε πως οι εντολές είναι βαριές ...