Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Σε έναν αιώνα, όπως ο 20ος, των έντονων αναζητήσεων και αμφισβητήσεων των συμβατικών ακουσμάτων η μουσική σύνθεση βρήκε καινούργιους τρόπους έκφρασης. Ο Δημήτρης Μπάκας ένας καταξιωμένος συνθέτης του σήμερα, με συνέντευξή του στην Πεμπτουσία, μας εισάγει στη σύγχρονη μουσική ποιητική και στις πρωτοπόρες συνθετικές του προτάσεις. Πεμπτουσία: Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τη μουσική σας και τις βασικές αρχές του συνθετικού σας έργου; Δημήτρης Μπάκας: Η μουσική μου προτείνει μια ρήξη με το παρελθόν και ταυτόχρονα μια βαθιά σύνδεση με αυτό: ρήξη όσον αφορά στις κλασσικές δομικές διαδικασίες και σύνδεση που απορρέει από τη χρήση παραδοσιακών θεολογικών εννοιών ως βάση για τη δημιουργία δομών και μιας προσωπικής συνθετικής συμπεριφοράς. Το πιο ακραίο παράδειγμα αυτής της συνθετικής συμπεριφοράς είναι η τεχνική της ...

Εικαστικές και Μουσικές είναι οι εκδηλώσεις που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα του αυγουστιάτικου Φεστιβάλ Μεγάρου Γκύζη 2014, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Γιάννη Παπακωνσταντίνου, για όγδοη συνεχή χρονιά. Το φεστιβάλ θα γίνει σε ένα παλαιό αρχοντικό του 17ου αιώνα, στα Φηρά Σαντορίνης και θα διαρκέσει μέχρι τις 23 Αυγούστου. Το φετινό Φεστιβάλ Μεγάρου Γκύζη είναι αφιερωμένο στη μνήμη του συνθέτη Μάνου Χατζιδάκι, αφού φέτος τον Ιούνιο συμπληρώθηκαν 20 χρόνια από το θάνατό του. Για αυτό σε κάθε συναυλία του φεστιβάλ, θα ακουστούν  κομμάτια του μεγάλου Έλληνα συνθέτη. Η αυγουστιάτικη αυτή γιορτή πολιτισμού έχει καθιερωθεί πλέον ως θεσμός στα πολιτιστικά δρώμενα του καλοκαιριού στη Σαντορίνη, συγκεντρώνοντας το ιδιαίτερο ενδιαφέρον των επισκεπτών και των κατοίκων της. Μέγαρο Γκύζη Το Φεστιβάλ Μεγάρου Γκύζη 2014, ξεκίνησε την  ...

Θυμάστε τον μαγικό πίνακα που μαντεύατε τον αριθμό 78; Σήμερα θα εξηγήσουμε πώς και γιατί γίνεται αυτό. Δημιουργούνται δύο ερωτήματα: 1) Πώς κατασκευάστηκε ο παραπάνω πίνακας; Ποιο είναι το μυστικό του; 2) Μπορούν να κατασκευαστούν άλλοι παρόμοιοι πίνακες με διαφορετικό τελικό άθροισμα ή με διαφορετικό μέγεθος; (π.χ. 6x6 ή 7x7 ή 100x100). Η απάντηση στη δεύτερη ερώτηση είναι καταφατική, όπως θα διαπιστώσετε, όταν καταλάβετε τη λειτουργία του πίνακα. Πρόκειται για πίνακα πρόσθεσης: Γράφουμε αριθμούς στην εξωτερική περιφέρεια του πίνακα, όπως δείχνει το παράδειγμα στο διπλανό σχήμα.  Οριζόντια είναι οι αριθμοί 6, 4, 12, 9, 3 και κάθετα οι αριθμοί 8, 14, 10, 5, 7. Κατόπιν στο εσωτερικό του πίνακα γράφουμε το αθροισμάτων δύο αριθμών στο κουτάκι που συναντιούνται η γραμμή με τη στήλη. Τώρα, η επιλογή ενός ...

Από τους αποστολικούς χρόνους και μέχρι τις μέρες μας όλοι όσοι πραγματικά αγαπούν το Χριστό αποδίδουν τιμή σε Αυτήν που τον γέννησε, τον μεγάλωσε και τον προστάτεψε κατά τη διάρκεια των παιδικών του χρόνων.Εάν ο Θεός-Πατέρας διάλεξε Αυτήν, ο Θεός-Άγιο Πνεύμα κατήλθε σε Αυτή και ο Θεός-Υιός ενοίκησε σ’ Αυτή, εάν υποτάχθηκε σε Αυτή κατά τη διάρκεια των παιδικών του χρόνων, εάν ανησύχησε γι’ Αυτήν όταν ήταν κρεμάμενος στο Σταυρό, τότε δε θα έπρεπε όλοι όσοι ομολογούν την Αγία Τριάδα, να την τιμούν; Ακόμα και στις ήμερες της επίγειας ζωής της οι φίλοι του Χριστού, οι Απόστολοι, έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον και αφοσίωση προς τη Μητέρα του Κυρίου, ιδιαίτερα, ο Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος, ο οποίος, εκπληρώνοντας το θέλημα του Θεού και ...

Σύμφωνα με τον Κ. Σκουτέρη «η χριστιανική περί ανθρώπου διδασκαλία δεν είναι στην ουσία άλλο παρά θεολογία του ‘καινού ανθρώπου». Ο «καινός» άνθρωπος ως προϊόν της οικονομίας του Θεού στην Κ.Δ. και ειδικότερα στη θεολογία του Παύλου, αντιδιαστέλλεται προς τον «παλαιόν» άνθρωπον (Ρωμ. 6:6, Κολ. 3:9, Εφεσ. 4:22), τον άνθρωπο της αμαρτίας. Η μετάβαση από τον παλαιόν στον καινόν άνθρωπο γίνεται δια του μυστηρίου του Βαπτίσματος (Ρωμ. 6:3-6), το οποίο είναι η εν Χριστώ αρχή του καινού ανθρώπου. Η προσωπική πνευματική ζωή του καινού ανθρώπου συνίσταται στην εγκατάλειψη της «προτέρας αναστροφής» του «παλαιού ανθρώπου» (Εφεσ. 4:22), στην απάρνηση και τη νέκρωση των παθών του, στην «απέκδυση» του παλαιού και την «ένδυση» του νέου «εἰς ἐπίγνωσιν κατ' εἰκόνα τοῦ κτίσαντος αὐτόν» (Κολ. ...

Ούτος εξ Αθηνών καταγόμενος ήλθεν το πρώτον 18της την ηλικίαν εις την Ιεράν Μονήν των Ιβήρων, μη αναπαυθείς όμως εις τον ιδιόρρυθμον βίον μετέβη εις την Ιεράν Σκήτην της Αγίας Άννης και εκείθεν εις τα Κατουνάκια παρά τω εναρέτω πνευματικώ Παπα Δανιήλ όπου και εξέμαθε την ξυλογλυπτικήν τέχνην. Εκ της γενεάς του διανυομένου αιώνος ήτο ο πλέον καταγινόμενος εις την νοεράν προσευχήν και νήψιν˙ απέτρεπεν όμως εκ ταύτης πάντα μη εξασκηθέντα πρώτον εις την υπακοήν, την υποταγήν και τας λοιπάς πρακτικάς αρετάς, και έλεγεν ότι η νήψις είναι δώρον Θεού, και όπως ο πανάγαθος έπλασε πρώτον τον άνθρωπον και είτα ενεφύσησεν εν αυτώ ψυχήν ζώσαν, ούτω και ο μοναχός πρέπει να εξαγνίση πρώτον εαυτόν σωματικώς δια των πρακτικών αρετών, και είτα ...

Ο άλφα του Κενταύρου φωτογραφημένος από το διαστημικό τηλεσκόπιο Χάμπλ (Φωτ.: NASA) Στα οπτικώς διπλά αστέρια ανήκει και το σύστημα του Rigil, του λαμπρότερου αστεριού στον αστερισμό του Κενταύρου, το άλφα Κενταύρου (α Cen), όπως λέμε. Είναι το πλησιέστερο στον Ήλιο, άρα και στη Γη, ζεύγος αστέρων.   Proxima Centauri Το αστέρι που εντόπισα στου Κένταυρου την άκρη, πιο κοντινό απ’ όλα Πρόξιμα το καλούν. Είναι ο γνωστός Εγγύτατος στον άλφα του Κενταύρου. Να προσεγγίσω, δεν μπορώ..., με όργανα τον βλέπω. Kαι αναμένω πάντοτε τη μαγική στιγμή... Δεν αναμένω, την ονειρεύομαι... την ονειρευόμουν πάντα... Για να μετρώ, να μην χαθώ... μες στις σκιές των άστρων.  Ο πρώτος αστέρας έχει φαινόμενο μέγεθος m1 = 0,10, μάζα 1,14 της ηλιακής και διάμε­τρο D1 = 1,23 ...

Σήμερα η Εκκλησία εορτάζει και τιμά την ιερή μνήμη του αγίου Αποστόλου Ματθία. Ο Ματθίας ήταν πρώτα ένας από τους εβδομήντα Αποστόλους. Μετά την Ανάληψη του Ιησού Χριστού, οι ένδεκα Απόστολοι, με πρόταση του Αποστόλου Πέτρου, στη θέση του Ιούδα του Ισκαριώτη, για να συμπληρωθεί ο αριθμός των Δώ­δεκα, εξέλεξαν τον Ματθία. Για τον απόστολο Ματθία σώζεται στην ’Εκκλησία η παράδοση ότι κήρυξε το Ευαγγέλιο στην Αιθιοπία, όπου είχε και μαρτυρικό θά­νατο. Θα περιοριστούμε στην εκλογή του αποστόλου Ματθία, όπως μας την ιστορεί και την περιγράφει ο ευαγγελιστής Λουκάς στο τέλος του πρώτου κεφαλαίου των Πράξεων των Αποστόλων. Πηγή:http://enorion.blogspot.gr/ «Μια από εκείνες τις ημέρες», λέγει το ιερό κείμε­νο, μετά δηλαδή την Ανάληψη του Ιησού Χριστού, «κι ενώ ήσαν συναγμένοι ως εκατόν ...

Γκαλά όπερας διοργανώνει η Εθνική Λυρική Σκηνή τον Σεπτέμβριο για να τιμήσει τη μνήμη της κορυφαίας Ελληνίδας υψίφωνου, που σφράγισε με τη μοναδική παρουσία της τον κόσμο της όπερας. Πρόκειται για το μεγάλο γκαλά όπερας που θα παρουσιάσει η Εθνική Λυρική Σκηνή την Κυριακή, 21 Σεπτεμβρίου, στο Ηρώδειο. Η εκδήλωση διοργανώνεται σε συνεργασία με την Εταιρία για το Κτήριο της Οπερας και την Ακαδημία Λυρικής Τέχνης Μαρία Κάλλας. Εξάλλου, τα έσοδα της συναυλίας θα διατεθούν για την εκπόνηση μελέτης και τις εργασίες επισκευής και αποκατάστασης του ιστορικού κτηρίου της Πατησίων 61, όπου έζησε στα νεανικά της χρόνια η Μαρία Κάλλας και το οποίο πρόκειται να στεγάσει την Ακαδημία Λυρικής Τέχνης Μαρία Κάλλας. Την ορχήστρα διευθύνει ο Λουκάς Καρυτινός, ενώ τις διασημότερες άριες και ντουέτι ...

Ο σταθερός και επιτυχημένος θεσμός μεταξύ εκδοτών και  βιβλιόφιλων, του Ναυπλίου αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Αργολίδας. που μετρά πλέον 23 χρόνια, άνοιξε τις πύλες του και φέτος για να υποδεχθεί το κοινό. Την ευθύνη της διοργάνωσης της έκθεσης, η οποία θα διαρκέσει μέχρι τις 24 Αυγούστου, έχει ο Δημοτικός Οργανισμός Πολιτισμού και Τουρισμού Ναυπλίου και το Επαγγελματικό Σωματείο Εκδοτών Βιβλιοπωλών Ελλάδος. Καθημερινά και τις Κυριακές από τις 19:30 έως τα μεσάνυχτα στην παραλία του Ναυπλίου οι επισκέπτες έχουν την δυνατότητα να εντοπίσουν 20.000 τίτλους βιβλίων από 80 εκδότες, νέας και παλαιάς παραγωγής, με τιμές προσαρμοσμένες στις οικονομικές δυσκολίες της εποχής. Παράλληλα με την έκθεση βιβλίου, την Δευτέρα 4 Αυγούστου δόθηκε συναυλία αφιερωμένη στα τραγούδια της θάλασσας στο προαύλιο του λυκείου, με ελεύθερη είσοδο ...

Εκτός από τους Σπαρτιάτες και τον Μέγα Αλέξανδρο και πολλοί άλλοι αρχαίοι πρόγονοί μας χάρη στην άσκηση στην οποία υπέβαλαν το σώμα τους και στο ελεύθερο φρόνημα που τους χάριζε η ελληνική παιδεία, πέτυχαν θαυμάσια κατορθώματα τα οποία μέχρι σήμερα όλη η ανθρωπότητα επαινεί και θαυμάζει, όπως το να νικήσουν τους βάρβαρους Ασιάτες στον Μαραθώνα και να τους ταπεινώσουν στις Θερμοπύλες. Ελάχιστοι, αλλά γενναίοι και ελεύθεροι  Έλληνες εναντίον μυριάδων απαίδευτων και δουλόφρονων βαρβάρων. - Θέλετε να σας διηγηθώ τη θρυλική μάχη του Μαραθώνα; μας ρώτησε ο Γεροστάθης και φυσικά ήταν μια ερώτηση χωρίς νόημα, γιατί όλοι κρεμόμασταν από τα χείλη του. Το 490 π.Χ. ο μεγάλος βασιλιάς των Περσών, Δαρείος, παίρνοντας αφορμή από τη βοήθεια που έστειλαν οι Αθηναίοι και οι Ερετριείς ...

Ο Γέρων Παίσιος ο Σταυροβουνιώτης Αξιοζήλευτον παράδειγμα μοναχικής ακριβείας μας κατέλιπον οι ευλαβέστατοι κατά σάρκα αδελφοί, Παΐσιος και Δαμασκηνός, οι οποίοι δεν επεσκέφθησαν τον Άθω, αλλ’ εφοίτησαν μετά ζήλου παρά τους πόδας πρώην Αθωνιτών πατέρων. Η καταγωγή των ήτο από την Αραδίππου, κωμόπολιν πλησίον της Λάρνακος, της Κύπρου. Ο πατήρ των ήτο ιερεύς, και αφήκε λαμπράς αναμνήσεις αρίστου λειτουργού και πνευματικού πατρός εις το ποίμνιόν του. Διεκρίθη διά την αυστηρότητα της ζωής του και διά την πνευματικήν του διάκρισιν. Εάν το δένδρον «εκ των καρπών γινώσκεται», δεν κάμνομεν λάθος τοποθετούντες τους αγαθούς αυτούς βλαστούς πλησίον της ρίζης των. Ο Παΐσιος ήτο μεγαλύτερος εις την ηλικίαν αλλά και εις την αγαθήν πρωτοβουλίαν προηγήθη του αδελφού του Δαμασκηνού, εις την αρίστην εκλογήν. Αναχωρών πρώτος ...

Στο σημερινό απόσπασμα από τη μελέτη της θεολόγου-νομικού Ε. Παπαϊωάννου ολοκληρώνεται η παρουσίαση της τεχνικής πλευράς του ζητήματος (προηγούμενο άρθρο: http: //www.pemptousia.gr/?p=75083) και ακολούθως εισαγόμαστε στα σχετικά θέματα που απασχόλησαν τη βιβλική έρευνα. Αναφορικά με την απόδοση του όρου λεμπ (καρδιά) με τον όρο ψυχή, τα πράγματα εκ πρώτης όψεως εμφανίζονται πιο περίπλοκα για δύο λόγους. Ο πρώτος και προφανέστερος είναι η σχετικά εκτεταμένη χρήση του ως ψυχής από τους Ο΄ (19 φορές). Ο δεύτερος και σημαντικότερος ρόλος είναι ότι ο όρος καρδιά, όπως και οι όροι ψυχή, πνεύμα, σάρκα και σώμα αποτελεί βασικό ανθρωπολογικό όρο τεράστιας σημασίας για την παλαιοδιαθηκική ανθρωπολογία. Και μόνον η εκτεταμένη του χρήση, η οποία είναι αριθμητικά ισοδύναμη με εκείνη της ψυχής (πάνω από 800 φορές) φανερώνει ...

Ο χριστιανός είναι πάροικος σε τούτη τη γη. Ζει για να μεταφέρει την ειρήνη της Ουράνιας Βασιλείας. Για να μεταφέρει την ελπίδα, την χαρά, την φρόνηση, το χαμόγελο, την ζεστασιά. Για να απλώσει το στοργικό χέρι. Ζει τα δραματικά γεγονότα ως Ιστορικός, μακριά από προσωπολατρείες και εμμονές, ως Στωικός καρτερώντας να μάθει την αλήθεια μακριά από οφθαλμαπάτες. Είναι άγγελος πάνω στη γη και χωματένιος στον ουρανό. Τίποτα δε μπορεί να του στερήσει την χαρά. Τίποτα δε μπορεί να τον στερήσει από τον Εραστή του τον Ιησού Χριστό. Αυτός ο Εραστής που Σταυρώθηκε για εσένα, αυτός ο Εραστής που συνομιλείς μαζί Του κάθε μέρα στη προσευχή. Αυτός ο Εραστής που προσφέρεται στη Θεία Λειτουργία ως ψωμί και κρασί. Το ίδιο του το Σώμα ...

Ο άγιος Τριαντάφυλλος γεννήθηκε το 1662 στο χωριό Ζαγορά του Πηλίου. Οι γονείς του ήταν θεοσεβείς και από νωρίς έμαθαν στο γιο τους να πιστεύει στον Θεό και να ζει σύμφωνα με το θέλημά Του. Από μικρός, ο Τριαντάφυλλος πήγαινε στην εκκλησία με χαρά και συνήθιζε να βοηθάει τον ιερέα ή τον ψάλτη του χωριού, με μεγάλη επιμέλεια. Είχε ιδιαίτερη αγάπη στην Παναγία μας και στον άγιο Γεώργιο και πολλές φορές προσευχόταν σ’ αυτούς, για να του απαλύνουν τον πόνο, στις δύσκολες στιγμές της ζωής του. Σύντομα, οι γονείς του πέθαναν και ο νεαρός Τριαντάφυλλος έμεινε μόνος κι ορφανός. Πηγή:http://pyrography-falideas.blogspot.gr/ Τότε, για να μπορέσει να επιβιώσει, έψαξε να βρει μία δουλειά κι ένας καπετάνιος τον πήρε για ναύτη στο πλοίο του. ...

 Μπορεί στο πεδίο των ιατρικών και φαρμακευτικών χρήσεων της συνθετικής βιολογίας η αρχή της αξιοπρέπειας να βρίσκει πρόσφορο έδαφος ανάπτυξης, ωστόσο υπάρχουν και άλλες πτυχές των εφαρμογών αυτού του πεδίου, για τις οποίες κρίνεται ανεπαρκής και δεν μπορεί να τις καλύψει. Πρόκειται για τις εφαρμογές που έχουν να κάνουν με τις χρήσεις της συνθετικής βιολογίας στο περιβάλλον, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Η EGE αναγνωρίζει στο κείμενό της ότι στο πεδίο των εφαρμογών της συνθετικής βιολογίας στο περιβάλλον, πρέπει να διαφοροποιηθεί η μεθοδολογία της ηθικής θεώρησής της και από την ατομική ηθική να γίνει μετάβαση στην περιβαλλοντική ηθική. Οι προτεραιότητες της περιβαλλοντικής ηθικής μετατοπίζονται και από ανθρωποκεντρικές γίνονται συνήθως οικο-κεντρικές. Το ηθικό ερώτημα στην περιβαλλοντική ηθική δεν είναι πια τι είδους δικαιώματα ...