Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

  Η ορθόδοξη ανθρωπολογία, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τη διαμόρφωση της στάσης της Εκκλησίας (των πιστών, του ιερατείου, των θεολόγων) απέναντι στα ανθρώπινα δικαιώματα. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζεται από θεολόγους, οι οποίοι διατυπώνουν επιφυλάξεις, αν όχι την αντίθεσή τους, σε αυτά. Αντιλήψεις, όπως η αυτονομία του ανθρώπου, η ικανότητα του να αναπτύσσεται με το νου και τις εσωτερικές του δυνάμεις, που αποτελούν τη βάση των «γνωστών διακηρύξεων», θεωρούνται, ότι κρύβουν μια «αμφισβητήσιμη ιδεολογία», η οποία βρίσκεται σε ευθεία αντίθεση με το «μυστήριο του ανθρώπου» και προάγουν μια «απλουστευμένη» ανθρωπολογία. Το «μυστήριο του ανθρώπου» αποτελεί βασική προϋπόθεση της ορθόδοξης χριστιανικής ανθρωπολογίας, η οποία είναι το θεμέλιο του θρησκευτικού σωτηριολογικού πλαισίου στο οποίο επιδιώκει να εντάξει τον άνθρωπο η ορθόδοξη εκκλησία προκειμένου να τον οδηγήσει ...

Η άσκηση της νοεράς προσευχής μπορεί πρόσκαιρα να συνδέεται με την ψυχοσωματική μέθοδο, δηλαδή να έχει χαρακτήρα ρυθμικής ή άρρυθμης προφοράς της ευχής με το νοερό μέσο της εισπνοής κατά το πρώτο μέρος και της εκπνοής κατά το δεύτερο, όπως περιγράψαμε πιο πάνω. Η εργασία αυτή μπορεί να είναι ωφέλιμη, αν έχουμε πάντοτε κατά νουν ότι κάθε επίκληση του ονόματος του Χριστού πρέπει να συνδέεται αδιάκοπα με Αυτό, το πρόσωπο του Χριστού-Θεού. Διαφορετικά η προσευχή μετατρέπεται σε τεχνητό γύμνασμα και καταλήγει σε αμαρτία σύμφωνα με την εντολή: «Ου λήψει το Όνομα Κυρίου του Θεού σου επί ματαίω»(Εξ. 20,7 και Δευτ. 5,11). Όταν η προσοχή του νου στερεώνεται στη καρδιά, τότε είναι δυνατός ο πλήρης έλεγχος όσων τελούνται μέσα της, η δε ...

Το όνομα της αειπαρθένου Μαρίας, του ιεροτέρου ανθρωπίνου προσώπου της Ορθοδοξίας, συνοδεύεται από ένα μεγάλο αριθμό προσωνυμιών που της έχουν αποδοθεί. Η Θεοτόκος κυρίως όμως αποκαλείται Παναγία. Επίσης στον Μικρό και Μεγάλο Παρακλητικό κανόνα υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός θεοτοκωνυμίων, όπως φαίνεται στην αλφαβητική καταγραφή που δημοσιεύουμε:    Α. Αγαθή Αγαλλίαμα Αγνή Αειμακάριστος Αειπάρθενος Αντίληψις θερμή Αντίληψις καταπονουμένων Αντίληψις ταχεινή Αντίληψις οξεία Αντίληψις θλιβομένων Απαλλαγή ασθενούντων Αποτεκούσα Σωτήρα Χριστόν Άσπιλος Άχραντος. B. Βακτηρία τυφλών Βοήθεια ταχινή Βοηθός ορφανών Βοηθός εν ταις θλίψεσι Βοηθός των προστρεχόντων εκ πίστεως Γ. Γαλήνη χειμαζομένων Γεννήσασα ευφροσύνης τον Αίτιον Γεννήσσασα φώς Γλυκασμός των Αγγέλων   Δ. Δεξαμένη της χαράς το πλήρωμα Δέσποινα του κόσμου Διαλύουσα όχλον πειρασμών Διώκτης της ζάλης του βίου Δόξα των Παρθένων Δοχείον φωτός καθαρόν και άμωμον Δύναμις αβοηθήτων Ε. Ειρήνη πολεμουμένων Ελαύνουσα επήρειαν δαιμόνων Ελπίς απηλπισμένων Ελπίς των πιστών. Ενδοξοτέρα των Σεραφείμ Εξαφανίσασα αμαρτίας την λύπην Επίσκεψις ασθενούντων Ευφροσύνη εν ταις λύπαις. Θ. Θαύμα ακατανόητον Θεογεννήτρια Θεομακάριστος Θεομήτωρ Θεονύμφευτος Θεόνυμφος Θεοτόκος Θησαυρός σωτηρίας Θησαυρός αδαπάνητος. Θρόνος ηλιοστάλακτος Θύρα μετανοίας.   Ι. Ιατρός νόσων Κ. Καθαρωτέρα λαμπηδόνων ηλιακών Καθέδρα Βασιλέως Καταφυγή Καταφύγιο κόσμου Καταφύγιο Χριστιανών Καύχημα Κεχαριτωμένη Κλέος μητέρων Κόρη Κυήσασα (Χριστόν, Θεόν, Σωτήρα, Λυτήρα νόσων, ...

Αν έχετε ένα smartphone, υπάρχει πολύ σοβαρή πιθανότητα ένας hacker να σας κάνει έστω και μικρή ζημιά. Αυτή τη στιγμή κυκλοφορούν τουλάχιστον ένα δισεκατομμύριο smartphones στην αγορά και ο αριθμός αυτός αναμένεται να έχει διπλασιαστεί μέχρι το 2015 δίνοντας φυσικά ακόμη περισσότερες δυνατότητες στους hackers… Και παρότι η ασφάλεια των τηλεφώνων βελτιώνεται, με τους ίδιους ρυθμούς ή και καλύτερους βελτιώνουν τις ικανότητές τους οι hackers. Το 2012, το 33% των συσκευών Android επηρεάστηκαν από hackers, αριθμός τριπλάσιος από τον αντίστοιχο της προηγούμενης χρονιάς. Ούτε η πλατφόρμα iOS της Apple όμως έμεινε ανεπηρέαστη. Οι χώρες όπου χτυπούν αναλογικά οι περισσότεροι hackers είναι η Κίνα, η Ινδία, η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, ωστόσο δεν υπάρχει καμία χώρα με… ανοσία στο hacking. Για να προστατευτείτε, ακολουθείστε τρεις απλές ...

5.     Το άκτιστο-μακάριο-αθάνατο αμήχανο κάλλος στην Ορθόδοξη παράδοση       5.1   Μεταξύ γνόφου και εμπειρικής βίωσης Το ησυχαστικό άκτιστο κάλλος σηματοδοτεί ένα προσωπικό άθλο: από τη διανοητική πλατωνική και πλωτινική σύλληψη του κάλλους στην εγκυρότητα εμπειρικής επαλήθευσής του, την εκπεφρασμένη μέσα από μια ευλογημένη αγνωσία  του σπηλαιώτη -ησυχαστή, που τον καθιστά αυθεντικό γνώστη της σωματικότητάς του. Γιατί; Το ησυχαστικό  άκτιστο-μακάριο-αθάνατο αμήχανο κάλλος εκπορεύεται από την  άκτιστη ενέργεια του Θεού, αλλά δεν περιφέρεται κάπου αορίστως. Καταυγάζει στην εμπειρική ζωή του ίδιου του ησυχαστή. Το πλατωνικό αμήχανον κάλλος εκπορεύεται από την ιδέα του αγαθού, συναρτάται με το καλό και την αρετή, αλλά μένει σε έναν  νεφελώδη ορίζοντα. Μεγάλη απόσταση το χωρίζει από το ησυχαστικό. Ισχύει και για τον ίδιο τον Πλάτωνα και για τους πολλούς ...

O Θρασύβουλος Στανίτσας είναι ένας εκ των τελευταίων μεγάλων Πρωτοψαλτών μιας μακρόχρονης παράδοσης σπουδαίων πρωτοψαλτών του Oικουμενικού Πατριαρχείου. Με βαθιά γνώση του ρεπερτορίου, λαμπρή άρθρωση, ύφος κλασικό, εξαιρετική τεχνική, γλυκύφθογγος και μεγαλοπρεπής στην ερμηνεία του, ανεδείχθη σε θρυλική μορφή για τα ψαλτικά πράγματα του 20ου αι. Το άκουσμα που άφησε πίσω του ενέπνευσε και επηρέασε πολλούς ψάλτες. Η παρακάτω ηχογράφηση μαρτυρεί την αυστηρότητα και την πειθαρχία του στην πατριαρχική ψαλτική παράδοση έτσι όπως αυτή σώζεται στον πάνσεπτο πατριαρχικό ναό. %ffyta%

Ο διεθνούς φήμης πιανίστας, συνθέτης και μαέστρος Βασίλης Τσαμπρόπουλος μαζί με τη μοναδική ερμηνεύτρια του βυζαντινού και του αρχέγονου παραδοσιακού μέλους Νεκταρία Καραντζή, θα εμφανιστούν σε μία σειρά ξεχωριστών συναυλιών, με θέμα το νέο συνθετικό έργο του Βασίλη Τσαμπρόπουλου εμπνευσμένο από τη βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική και τη φωνή της Νεκταρίας Καραντζή. Νεκταρία Καραντζή - Βασίλης Τσαμπρόπουλος Η Νεκταρία Καραντζή μίλησε στην Πεμπτουσία, για την περιοδεία τους στην Ευρώπη και για το νέο τους ψηφιακό δίσκο. -Πεμπτουσία: Ένα πολύ γεμάτο καλοκαίρι για εσάς το φετινό.  Ξεκινήσατε με μια συναυλία στη Ροδόπη, συνεχίζετε με συναυλίες στην Ευρώπη, μαζί με τον Βασίλη Τσαμπρόπουλο.  Μέχρι στιγμής έγιναν δύο συναυλίες στη Γαλλία και τη Λεττονία.  Θα θέλατε να μας μιλήσετε για την ανταπόκριση του κόσμου;  Πώς αντιδρούν ...

Η αντιπαραβολή της αποχής από την τροφή στην Απεργία Πείνας και τη Νηστεία, στη μελέτη του κ. Χρυσόστομου Χατζηλάμπρου (προηγούμενο άρθρο: www.pemptousia.gr/?p=74464), προχωρά με την εξέταση της παραμέτρου του νοήματος της ζωής και της γενικότερης θεολογικής αποτίμησης των δύο μεθόδων. Η εκούσια αποχή από την τροφή τόσο από τον απεργό πείνας όσο και από τον πιστό αποτελεί έκφραση προσωπικής επιλογής. Τα κίνητρα, όμως, που οδηγούν σε αυτήν την απόφαση διασφαλίζουν την πραγματική ελευθερία του προσώπου ή την υποδούλωσή του στην προσωπική του επιλογή. Η έννοια της χριστιανικής ελευθερίας δεν αποτελεί δίλημμα ζωής και θανάτου, με την εκούσια εξασθένηση και φθορά του σώματος, αλλά δυνατότητα κατοχής της ζωής και των δυνατοτήτων της. Στην πνευματική ζωή δεν υπάρχουν δεσμεύσεις και απόλυτοι προορισμοί και περιορισμοί. Το νόημα της ζωής βρίσκεται ...

Ασυμβίβαστος μέχρι θανάτου απέναντι στις τούρκικες προκλήσεις για την πίστη του. Ο νεομάρτυρας Θεόδωρος γεννήθηκε σ’ ένα χωριό της επαρχίας Ελλησπόντου και Τρωάδος, που τούρκικα ονομαζόταν Ερένκιοϊ. Ανατράφηκε δε από ευσεβείς γονείς, τον Γεώργιο και την Κυριακή. Σε νεαρή ηλικία πήγε στην πόλη Τανάκ Καλέ (Δαρδανέλια), όπου έμαθε και εξασκούσε την τέχνη επεξεργασίας σουσαμιού. Αν και ήταν μόλις 20 χρονών, ο Θεός τον είχε προικίσει με πλούσια αρετή. Αυτό όμως το πρόσεξε και κάποιος πλούσιος Τούρκος της πόλης, που θέλησε να τον εξισλαμίσει και να τον κάνει γαμπρό του και κληρονόμο του. Γι’ αυτό και χρησιμοποίησε πολλά δόλια μέσα. Αλλά ο Θεόδωρος απέρριψε όλες τις προτάσεις του. Τότε ο Τούρκος τον συκοφάντησε στον κριτή της πόλης, ότι δήθεν ο Θεόδωρος – μετά από ...

Το «άστρο της Αυγής» δεν είναι άλλο από τη λα­μπρή Αφροδίτη. Φυσικά η Αφροδίτη, κυριολεκτώντας, δεν εί­ναι άστρο, αλλά ένας υπέρλαμπρος πλανήτης που φαίνεται σε μας τόσο λαμπρός επειδή είναι πολύ κοντά μας. Πραγματικά, η Αφροδίτη είναι ο δεύτερος σε απόσταση από τον Ήλιο πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος και το πιο λαμπρό ουράνιο σώμα μετά από τον Ήλιο και τη Σελήνη, αφού από όλους τους πλανή­τες είναι εκείνος που πλησιάζει όσο κανείς άλλος τη Γη.  Το άστρο της ΑυγήςΤης σκοτεινιάς την ομορφιά, γλυκά να αναμένεις... Να νιώσεις το άστρο της Αυγής, του Σείριου το χάδι, της Άρκτου την περπατησιά, στης νύχτας το σκοτάδι... Τότε θε να ’ρθει... ο οιωνός... σαν λάμπει έτσι... αγέρωχος..., λαμπρός Αυγερινός! Σύνοδος του Δία (κάτω) και της Αφροδίτη ...

Η εορτή αυτή της Παναγίας στην αρχή ήταν κινητή, αλλά στη συνέχεια, με εντολή του Αυτοκράτορα Μαυρίκιου καθιερώθηκε να τελείται στις 15 Αυγούστου. Σήμερα, της εορτής προηγείται κατανυκτική περίοδος δύο εβδομάδων, κατά τις οποίες τα απογεύματα εμείς οι Χριστιανοί συναγόμαστε στις εκκλησίες, προκειμένου να ψάλλουμε τον Παρακλητικό Κανόνα προς την Υπεραγία Θεοτόκο. Προστρέχουμε στην Παναγία, και ψάλλουμε τις Παρακλήσεις, γιατί πιστεύουμε ακράδαντα, μαζί με τον ποιητή της Παρακλήσεως, ότι «ουδείς προστρέχων επι σοι κατησχημένος από σου εκπορεύεται Παρθένε Θεοτόκε, αλλά αιτείται τη χάριν και λαμβάνει το δώρημα προς το συμφέρον της αιτήσεως». Η εμπειρία μας από τις απειράριθμες ευεργεσίες που δεχτήκαμε από την Κυρία των Ουρανών δεν μας επιτρέπει να σιωπήσουμε• «ου σιωπήσωμέν ποτε, Θεοτόκε, τα δυναστείας σου λαλείν οι ανάξιοι• ειμή ...

Η Σύνοδος του Βατικανού για το Δόγμα της Πίστεως εξέδωσε στις 22 Φεβρουαρίου 1987 κείμενο με τίτλο «Δώρο της ζωής» (Donum Vitae) το οποίο αναφέρεται στις βιοϊατρικές  τεχνικές,  που  επιτρέπουν  την  παρέμβαση στην αρχική φάση της ζωής  του ανθρώπου και στις διαδικασίες της αναπαραγωγής καθώς και στη συμμόρφωση των τεχνικών αυτών με τις αρχές της Ρωμαιοκαθολικής ηθικής. Αφού συμπληρώθηκαν τριάντα χρόνια από την έκδοση του εν λόγω κειμένου, η ίδια Σύνοδος εξέδωσε στις 8 Δεκεμβρίου 2008 νέο κείμενο με τίτλο «Η αξιοπρέπεια του προσώπου»(Dignitas Persona) το οποίο αναφέρεται στα ίδια θέματα αλλά και σε περαιτέρω προβλήματα που προέκυψαν από την εισαγωγή των βιοϊατρικών τεχνικών στην ανθρώπινη ζωή και την οικογένεια. Τα δύο αυτά κείμενα είναι πλήρως διαφωτιστικά όσον αφορά την ηθική ...

Ο Άγιος Ιεράρχης Γρηγόριος ο Διδάσκαλος Ο Άγιος Γρηγόριος γεννήθηκε στο Βουκουρέστι της Βλαχίας το έτος 1765 από ευσεβείς γονείς. Κατά το άγιο Βάπτισμα έλαβε το όνομα Γεώργιος. Σε ώριμη ηλικία εγκατέλειψε τον κόσμο και έγινε μαθητής του αγίου Παΐσιου Βελιτσκόφσκι, που ήταν στην περίφημη Λαύρα του Νεάμτς έκανε αδιάκριτη υπακοή η οποία τον οδήγησε στην αποβολή του «ιδίου θελήματος». Ο Άγιος Παΐσιος βλέποντας το ζήλο του υποτακτικού του τον θεώρησε έτοιμο να λάβει το μέγα και αγγελικό σχήμα, δίνοντάς του κατά την μοναχική κουρά το όνομα Γρηγόριος. Ο Γρηγόριος θεώρησε ότι πολύ θα ωφελείτο πνευματικά αν κατέφευγε, όπως και ο Γέροντάς του στο Άγιον Όρος. Η φήμη της Μονής του Βατοπαιδίου με το αυστηρό, ασκητικό, και το ησυχαστικό της πρόγραμμα, έκανε τον ...

Έφτασαν σήμερα στο Λευκό Πύργο  οι τρεις ποδηλάτες Παντελής Τζερτζεβέλης, Παναγιώτης Σωτηριάδης, τον Βασίλης Γιοσμάς, οποίοι ξεκίνησαν από την Παναγία Σουμελά του Βερμίου με σκοπό να φτάσουν στη Τραπεζούντα, στο ιστορικό Μοναστήρι της Σουμελιώτισσας Παναγίας στο Πόντο και να εκπληρώσουν το τάμα τους. Η έναρξη του ταξιδιού έγινε στις 31 Ιουλίου στην Καστανιά με την ευλογία του αρχιμ. π.Σεραφείμ στην Παναγία Σουμελά, ενώ σήμερα 1η Αυγούστου οι ποδηλάτες βρέθηκαν το πρωί μπροστά από το Λευκό Πύργο στη Θεσσαλονίκη να πάρουν τα τάματα και τις ευχές των Θεσσαλονικέων και όχι μόνο. Ενδιάμεσοι σταθμοί στην πορεία τους θα είναι η Καβάλα, η Κομοτηνή, η Αλεξανδρούπολη, τα Ύπσαλα, το Τεκίρνταγκ, η Κωνσταντινούπολη, το Ισμίτ, το Ερενλέρ, το Γενίτσαγα, η Αμάσια, η Σαμψούντα, η Φάτσα, το Ορντού, το ...