Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Από 3 έως 10 Αυγούστου, στον Άγιο Γεώργιο Νηλείας, θα πραγματοποιηθεί το 4ο Φεστιβάλ Αφήγησης Πηλίου «Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη», καλώντας τους φίλους των  λαϊκών παραμυθιών σε ένα σεργιάνι γιορταστικό αφηγήσεων. Στην Πεμπτουσία μίλησε ο Δημήτρης Προύσαλης, ένας από τους παλαιότερους αφηγητές και καλλιτεχνικός υπεύθυνος των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ. Η αφίσα του Φεστιβάλ -Πεμπτουσία: Στην αφίσα, ένα κουβάρι μαλλί συνδέει έναν κένταυρο και ένα τραίνο πάνω στο οποίο υπάρχει μια κάμερα.  Θα ήθελα ένα σχόλιό σας για την αφίσα και τη σημασία της. -Δημ. Προύσαλης: Ο Κένταυρος αποτελεί ένα κατεξοχήν ον συνδεδεμένο με το Πήλιο αφού γνωρίζουμε από τη μυθολογία, πως ο σοφός δάσκαλος Χείρωνας είχε τα λημέρια του στην περιοχή μας. Παράλληλα αναφέρεται στον τίτλο του φεστιβάλ «Παραμύθια και ...

Όπερες, κινηματογραφική μουσική και ελληνικές γνωστές μελωδίες από το ιστορικό μουσικό σχήμα της Μπάντας της Πολεμικής Αεροπορίας θα γεμίσουν τον προαύλιο χώρο του Μουσείου της Ακρόπολης με αφορμή την Αυγουστιάτικη Πανσέληνο την Κυριακή 10 Αυγούστου. Περιήγηση στους εκθεσιακούς χώρους υπό το σεληνόφως του νυχτερινού ουρανού της Αθήνας θα έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν οι επισκέπτες την ημέρα αυτή, καθώς το Μουσείο θα παραμείνει ανοιχτό από τις 8 το πρωί έως τα μεσάνυχτα. Η είσοδος μάλιστα θα είναι ελεύθερη από τις 9 το βράδυ. Αξιωματικοί και Υπαξιωματικοί απαρτίζουν την Μπάντα της Πολεμικής Αεροπορίας, μουσικοί υψηλής επαγγελματικής κατάρτισης που έχουν φοιτήσει σε διάφορα ωδεία της χώρας και έχουν καταταγεί στην Πολεμική Αεροπορία μετά από εξετάσεις. Με παρουσία και σε διεθνή φεστιβάλ του εξωτερικού η Μπάντα έχει αξιόλογη πορεία, ενώ ηγείται της παρέλασης των ...

Αύγουστε, καλέ μου μήνα, να ΄ σουν δυο φορές τον χρόνο... Η πιο διαδεδομένη και γνωστή παροιμία –απόφθεγμα του καλοκαιριού. Και πιο γνωστή στους μαθητές αλλά και στους εργαζόμενους, που οι περισσότεροι αυτόν τον μήνα παίρνουν την άδειά τους και ξεκουράζονται. Γι΄ αυτό και η παροιμία-ευχή δηλώνει την επιθυμία των ανθρώπων να ήταν ο μήνας Αύγουστος ακόμη μια φορά. Φτάσαμε ήδη στον 8ο μήνα του χρόνου, που είναι όμως ο τελευταίος για το εκκλησιαστικό έτος. Όσοι θυμάστε αυτά που λέχθηκαν για τους προηγούμενους μήνες, γνωρίζετε ότι στο ρωμαϊκό ημερολόγιο είναι ο έκτος μήνας. Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Οκταβιανός Αύγουστος του έδωσε το όνομά του, λίγα χρόνια προ Χριστού. Η λέξη «αύγουστος» σημαίνει «σεβαστός» και ήταν τίτλος που δόθηκε για πρώτη φορά τότε στον αυτοκράτορα. ...

Η Υπεραγία Θεοτόκος και Αειπάρθενος Μαρία είναι θαύμα και μυστήριο που ούτε οι άγγελοι δεν μπορούν να κατανοήσουν· «εξέστη επί τούτο ο ουρανός, και τη γης κατεπλάγη τα πέρατα, ότι Θεός, ώφθη τοις ανθρώποις σωματικώς, και η γαστήρ σου γέγονεν, ευρυχωροτέρα των ουρανών· διό σε Θεοτόκε Αγγέλων και ανθρώπων ταξιαρχίαι μεγαλύνουσιν», γράφει ο ποιητής του Παρακλητικού Κανόνα. Είναι «η μετά Θεὸν Θεός», αναφέρει ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος. Βέβαια, αλλού οι Πατέρες εκφράζονται με σαφήνεια, ως προς τη θέση της Παναγίας. Ο Άγιος Επιφάνιος υπογραμμίζει: "Εν τιμή έστω Μαρία, ο δε Πατήρ και Υιός και Άγιον Πνεύμα προσκυνείσθω, την Μαρίαν μηδείς προσκυνείτω". Για το γενεαλογικό δέντρο της Κυρίας Θεοτόκου πληροφορούμαστε μέσα από το Ευαγγέλιο του Αποστόλου Λουκά πως ήταν «εξ οίκου ...

Το 1990 συνέταξε εισήγησι με τίτλο: «Η περί Μοναχισμού διδασκαλία των αγίων ιεραρχών Γρηγορίου του Παλαμά και Νεκταρίου Πενταπόλεως, των θαυματουργών», η οποία ανεγνώσθη στο Πανελλήνιο Μοναστικό Συνέδριο στα Μετέωρα τον Απρίλιο του 1990. Σε αυτή την εισήγησι ετόνισε την τεράστια συμβολή της ησυχαστικής θεολογίας του αγίου Γρηγορίου και της αγιοπνευματικής εμπειρίας του αγίου Νεκταρίου στην άνθισι του Μοναχισμού στην νεωτέρα Ελλάδα, παρά τις ισχυρές αρνητικές επιδράσεις του εκκοσμικευμένου και δυτικόφρονος περιβάλλοντος. Το 1997 εκφωνεί ο ίδιος ο Γέροντας, σε ημερίδα της ι. Μητροπόλεως Βεροίας και Ναούσης, εισήγησι με τίτλο: «Η μοναχική ζωή κατά τον Αγιορειτικό Τόμο του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά» (βλ. «Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς διδάσκαλος της θεώσεως», εκδ. Ι. Μονής Οσίου Γρηγορίου, Άγιον Όρος 2000, σελ. 91-104). ...

Οι επτά άγιοι μάρτυρες Μακκαβαίοι, η μητέρα τους Σολομονή και ο δάσκαλός τους Ελεάζαρος ζούσαν κατά την εποχή του βασιλιά Αντιόχου Δ' του Επιφανούς (175-163 π.Χ.), αδελφού του Σελεύκου Δ' του Φιλοπάτορος. Ο Αντίοχος, αφού εξόντωσε και αιχμαλώτισε όλο το έθνος των Εβραίων περί το 168 π.Χ., ανάγκαζε με κάθε τρόπο το λαό αυτό να αρνηθεί την πάτρια θρησκεία του και να ασπαστεί την ειδωλολατρεία. Ειδικά μάλιστα πρόσ­ταζε να τρώνε χοιρινό κρέας, κατά παράβαση του Μωσαϊ­κού Νόμου. Στην προσταγή όμως αυτή του τυράννου απείθησαν οι επτά Παίδες, η μητέρα τους Σολομονή και ο δά­σκαλός τους Ελεάζαρος μένοντας σταθεροί και ακλόνητοι στην πάτρια πίστη τους. Επειδή λοιπόν αυτοί δεν πειθάρχησαν στην προσταγή του βασιλιά, εκείνος εξαγριώθηκε και πρόσταξε την τιμω­ρία τους. Έτσι, ...

Η πληροφορημένη συναίνεση, όπως συνηθίζεται να μεταφράζεται στα ελληνικά ο αγγλικός όρος «informed consent», αποτελεί ίσως το πιο ενδεικτικό πεδίο πρακτικής εφαρμογής της αρχής της αυτονομίας. Η βασική φιλοσοφία της πληροφορημένης συναίνεσης έγκειται κυρίως στην διαμόρφωση της απόφασης του ασθενούς και γενικότερα του ατόμου, μετά από  την πληρέστερη δυνατή πληροφόρησή του. Μπορεί να επιγράφεται ως συναίνεση, αυτό όμως δεν προεξοφλεί τη συναίνεσή του. Η πληροφόρηση η οποία του παρέχεται μπορεί να τον οδηγήσει σε απόρριψη κάποιας μορφής θεραπείας για προσωπικούς, ηθικούς ή και άλλους λόγους. Πολύ αυστηρότερη τήρηση της πληροφορημένης συναίνεσης γίνεται κατά την συμμετοχή ανθρώπων σε ιατρικά πειραματικά πρωτόκολλα. Το ζήτημα της συναίνεσης του ασθενούς απασχόλησε την βιοηθική κατά την άσκηση της επιδημιολογίας, η οποία είναι και η επιστήμη που ασχολείται ...

Μοναχός της μονής Κωνσταμονίτου, «ο οποίος εστάθη υπηρέτης της κοινής τραπέζης, ο νεώτερος εις τους χρόνους, εις δε τους αγώνας φθάσας παλαιούς οσίους... Τόσον ηγωνίσθη ο αοίδιμος και τόσην σκληραγωγίαν εφύλαττεν ο μακάριος, ώστε όπου μόνον με ολιγώτατον άρτον εκπλήρωνε την χρείαν του σώματός του. Και σώμα φορών, τρόπον τινά, ηγωνίζετο να γένη ασώματος. Τον δε ύπνον τόσον πολλά τον ενίκησε, ώστε έμενε πολλάς νύκτας άϋπνος. »Τας δε λοιπάς αρετάς τις ικανός διηγήσασθαι; Τας μετανοίας, λέγω, εκείνας τας πολλάς, όπου ετέλει καθ’ εκάστην, ημέραν και νύκτα. Την σιωπήν εκείνην την θαυμαστήν, το πένθος το ακατάπαυστον, την ευχήν την αδιάκοπον, ήγουν το Κύριε Ιησού Χριστέ· και την ταπείνωσιν, με την οποίαν εταπείνωσε τους δαίμονας, όθεν και ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός ...

 Τα ψάλματα των αγιορειτών πατέρων απ΄τα πιο απλά και ανεπιτήδευτα ως τα περίτεχνα και καλόφωνα είναι η ηχητική έκφραση της προσευχής και της δεήσεως υπέρ του σύμπαντος κόσμου. Μέλη σύντομα και έρρυθμα αλλά και μέλη αργά και μελισματικά πλουτίζουν τις αγιορειτικές αγρυπνίες και δίνουν μια υπερουράνια αίσθηση. Ο βατοπαιδινός χορός με εργατικότητα και συνέπεια στην μακραίωνη μουσική παράδοση των βατοπαιδινών πατέρων, με τον μεγάλο αριθμό χειρογράφων ως παρακαταθήκη, σπουδάζει και εντρυφά στην παλαιοτέρα γραπτή και προφορική παράδοση, προσπαθώντας να διασώσει το άκουσμα και τη φωνή των προηγουμένων  αγιορειτών πατέρων. Οι ηχογραφήσεις που ακολουθούν προέρχονται από το ψηφιακό δίσκο «Η Θεία Λειτουργία Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου» και είναι ένα δείγμα της τωρινής αδελφότητας στη ψαλτική τέχνη. %kalggr% %mellsm%

Το «Σχολείο Ψαλτική» με αφορμή τη διακοσιοστή επέτειο από τη μουσικοθεωρητικὴ – σημειογραφικὴ μεταρρύθμιση των Τριών Διδασκάλων, Χρυσάνθου του εκ Μαδύτων, Γρηγορίου του Πρωτοψάλτου και Χουρμουζίου του Χαρτοφύλακος, διοργανώνει Διεθνές, Επετειακὸ Μουσικολογικὸ Συνέδριο με θέμα: «1814-2014. 200 χρόνια από την καθιέρωση της Νέας Μεθόδου». Το Συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στις 17 και 18 Οκτωβρίου 2014 και θα στεγάσει επιστημονικὲς ανακοινώσεις και ψαλτικὲς εκδηλώσεις. Η Πεμπτουσία μίλησε με τον Κωνσταντίνο Φωτόπουλο Διευθυντή του Σχολείου Ψαλτικής και επιστημονικού συμβούλου του Συνεδρίου για τη Νέα Μέθοδο Ψαλτικής και το σκεπτικό του Συνεδρίου. Στιγμές από τα μαθήματα «master class» βυζαντινής μουσικής στη ρωσική γλώσσα στην Αγία Πετρούπολη (Νοέμβριος 2013). Πεμπτουσία: Η παιδαγωγική πλευρά της μεταρρύθμισης. Βοήθησε νέους και παιδιά στο χρόνο και τρόπο εκμάθησης της μουσικής; Θα ήθελα να ...

«ΦεστιβαλάΚι». Ένα σύγχρονο φεστιβάλ με καταγωγή από την Κρήτη. Ένας ετήσιος, πολυσυλλεκτικός θεσμός με βασικό πυρήνα τις τέχνες και τον πολιτισμό της Κρήτης που στηρίζει την έμπνευση και τη λειτουργία του στο ίδιο το κοινό. Άνθρωποι με κοινή αγάπη για τον Κρητικό πολιτισμό, προσπαθούν να προστατεύσουν, να μεταδώσουν και να αναπαράγουν την Κρητική κουλτούρα, μέσα από τη συγκέντρωση και την παρουσίαση των πολιτιστικών παραδόσεων και των σύγχρονων πολιτιστικών τάσεων του τόπου. Καλλιτεχνικές δράσεις, εκθέσεις, εργαστήρια, δρώμενα, διάλογος και συμμετοχή, έρχονται για να ενώσουν το χθες με το σήμερα,και να δώσουν ένα κίνητρο για το αύριο. Βασική επιδίωξη, όμως, των διοργανωτών είναι να δοθεί βήμα έκφρασης σε κοινό και καλλιτέχνες για να δημιουργήσουν ένα δυναμικό πυρήνα προστασίας, ανάδειξης, μετάδοσης αλλά και παραγωγής κρητικού πολιτισμού. Ενδιαφέρον έχει  το λογότυπο του Φεστιβάλ που χρησιμοποιεί ...

Παραλία Αύρας, ΚΟΑ - Αρχείο Αίγινας Μουσικό Φεστιβάλ 2009 Ένα ξεχωριστό καλοκαιρινό γεγονός, το  9ο Διεθνές Μουσικό Φεστιβάλ Αίγινας, είναι αφιερωμένο στο πιάνο. Από την Παρασκευή 8  έως το Σάββατο 30 Αυγούστου 2014, με την Καλλιτεχνική Διεύθυνση της Ντόρας Μπακοπούλου και την ουσιαστική υποστήριξη του Συλλόγου των Φίλων του, περιλαμβάνει 17 συναυλίες με 120  Έλληνες και ξένους διακεκριμένους ερμηνευτές. Το Φεστιβάλ  απλώνεται από την Παραλία της Αύρας, έως την Αυλή του Ναού του Σωτήρος, στο Καποδιστριακό Ορφανοτροφείο και το Μικρό Θέατρο Ιάσονα Μολφέση, στην  Παχειά Ράχη. Ντόρα Μπακοπούλου  Παρουσιάζοντας το 9ο Μουσικό Φεστιβάλ Αίγινας, η Ντόρα Μπακοπούλου σημειώνει:  «Νομίζω πώς ήρθε η στιγμή να τιμήσω αυτό το ατίθασο μαύρο θηρίο, το πιάνο,  που έχει κάνει τόσο κόσμο να του αφοσιωθεί. Το ...

Τα χρόνια περνούσαν. Ο Ιησούς μεγάλωνε όπως όλα τα εβραιόπουλα εκείνης της εποχής. Κάθε χρόνο το Πάσχα, όπως και οι περισσότεροι Ισραηλίτες, οι γονείς του συνήθιζαν να πηγαίνουν στα Ιεροσόλυμα, για να γιορτάσουν τη μεγάλη γιορτή. Κι αυτή τη χρονιά που ο Ιησούς ήταν δώδεκα ετών, ξεκίνησαν με μια μεγάλη συντροφιά από τη Ναζαρέτ, έφτασαν στα Ιεροσόλυμα και πήραν μέρος στις τελετές και τις γιορτές. Ύστερα ξεκίνησαν για το ταξίδι του γυρισμού πάλι πολλοί μαζί. Μετά από μιας ημέρας δρόμο, όταν στάθηκαν για να περάσουν τη νύχτα, η Μαρία και ο Ιωσήφ αναζήτησαν τον Ιησού. Δεν ήταν μαζί τους όλη μέρα, αλλά πίστεψαν ότι θα περπατούσε παρέα με άλλα παιδιά. Όταν δεν τον βρήκαν πουθενά, σ’ όλη τη συντροφιά των προσκυνητών, ...

Στο κεφάλαιο αυτό θα αποπειραθώ να εκθέσω όσο γίνεται συντομότερα τις πιο ουσιώδεις απόψεις για την προσευχή του Ιησού, της μεγάλης αυτής ασκήσεως της καρδίας, καθώς και την πλέον υγιαίνουσα διδασκαλία για την άσκηση αυτή την οποία συνάντησα στο Άγιο Όρος. Για πολλά χρόνια οι μοναχοί προφέρουν την προσευχή αυτή με το στόμα, χωρίς να αναζητούν τεχνητούς τρόπους ενώσεως του νου με τη καρδιά. Η προσοχή τους συγκεντρώνεται στη συμμόρφωση της καθημερινής ζωής τους στις εντολές του Χριστού. Η αιωνόβια πείρα της ασκήσεως αυτής έδειξε ότι ο νους ενώνεται με την καρδιά δια της ενεργείας του Θεού, όταν ο μοναχός περάσει την σταθερή πείρα της υπακοής και της εγκράτειας, όταν ο νους του, η καρδιά και αυτό το σώμα του «παλαιού ...

Ο Γέροντας Μακάριος ο Σταυροβουνιώτης Ακόμη μία επαινετή δυάς αυταδέλφων διέπρεψεν εις την μονήν αυτήν, κατά την άρίστην πατερικήν παράδοσιν οι γέροντες Μακάριος και Θεοδόσιος. Νέοι ήλθον και αυτοί εις την αδελφότητα και με τον αξιέπαινον ζήλον και την ευσυνειδησίαν των συνετέλεσαν εις την πρόοδον και ανάπτυξιν της Μονής. Ιδιαιτέρως ο πρώτος, ο Μακάριος, εχρημάτισεν ισόβιος γραμματεύς και οικονόμος και προσέφερεν αρίστας υπηρεσίας, αι οποίαι κυριολεκτικώς έσωσαν την Μονήν από οικονομικάς και νομικάς περιπέτειας. Θέλοντες οι πατέρες της μονής να αποφύγουν την συντήρησίν των από τας ελεημοσύνας των πιστών, επειδή αυτό προξενούσε δυσβάστακτους υποχρεώσεις, απεφάσισαν να ασχοληθούν με την γεωργίαν. Οι περισσότεροι είχον σχετικήν εμπειρίαν εξαιτίας της καταγωγής των από την ύπαιθρον, επιπλέον δε είχον και τα κατάλληλα μέρη και μέσα. ...