Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Οἱ στιγμὲς ποὺ ζοῦμε εἶναι μοναδικές, καθὼς νέος λύχνος τίθεται ἐπὶ τὴν λυχνίαν τῆς ἐν Ἰωαννίνοις Ἐκκλησίας, διὰ νὰ λάμπει «πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ». Ὁ ἱερὸς κλῆρος καὶ ὁ πιστὸς λαὸς τῆς Μητροπόλεως Ἰωαννίνων, πειθόμενοι καὶ ὑπείκοντες στὴν κρίση τῆς, ὑπὸ τὴν ἐπιστασίαν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τελούσης, Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὑποδεχόμεθα τὸν  νέο Ποιμενάρχη μας, καὶ ἡ χαρὰ εἶναι «ἐν ἠμῖν πεπληρωμένη». Πρὸ ὀλίγων ἡμερῶν ζήσαμε, Σεβασμιώτατε, μαζί Σας τὴν ἐμπειρία τῆς ἐφ’ Ὑμᾶς ἐπιδημίας τοῦ Παναγίου Πνεύματος, ὅτε τοῦ πυρὸς ἡ γλώσσα ἦλθε ἀπάνω Σας ὡς «νέφος δροσῶδες» καὶ «ὑετίζουσα φλόξ», γιὰ νὰ Σᾶς καταστήσει διάδοχον τῶν Ἀποστόλων. Ἀπὸ τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς τὸ Ἅγιον Πνεῦμα διαχέεται ἀπὸ πρόσωπο σὲ πρόσωπο: ἀπὸ τοὺς Ἀποστόλους στοὺς Ἐπισκόπους, ...

Εδώ και δύο χιλιετίες ο Ελληνισμός με τον Χριστιανισμό στην αυθεντική του μορφή, την Ορθοδοξία, συμπορεύτηκαν άρρηκτα και αδιάκοπα. Η συμπόρευση αυτή εμφανίζεται ακόμη πιο ισχυρή στη Διασπορά. Εκεί όπου οι Έλληνες και οι Ορθόδοξοι αποτελούν αριθμητικά μειονότητα. Μία μειονότητα όμως που μεγαλουργεί. Που ενσωματώνεται στις ξένες κοινωνίες, αλλά δεν αφομοιώνεται. Πολλοί ονομαστοί εκπρόσωποι της ελληνικής διανόησης, μετά την γεωγραφική συρρίκνωση του Ελληνισμού ως κρατικής οντότητας, είδαν την δύναμή και την ακμή του έξω από το εθνικό κέντρο, την Ελλάδα. Την είδαν στην διείσδυσή του στις ξένες χώρες και ιδιαίτερα αυτές της Εσπερίας. Οι ελληνορθόδοξες κοινότητες της Αμερικής, της Ευρώπης και της Ωκεανίας ανθούν και ακμάζουν δημιουργώντας μικρές πατρίδες σε γη αλλότρια με κέντρο πάντοτε την εκκλησιαστική ζωή. Μία από τις πιο ...

Το πρώτο θαύμα του Αγίου Κάποτε ο Παντολέων, επανερχόμενος από τον δά­σκαλό του Ευφρόσυνο και παρεκκλίνοντας λίγο από τον δρόμο του για κάποια ανάγκη, είδε ένα παιδί δαγκωμένο από οχιά και πεθαμένο. Το δηλητηριώδες εκείνο θηρίο βρισκόταν ακόμη εκεί κοντά κάπου και, όπως συμβαίνει με τον φονιά, ήταν εύδηλο. Μόλις ο Παντολέων είδε το θηρίο, τον κατέλαβε φόβος και υποχώρησε λιγάκι. Έπειτα συνήλθε από τον φόβο και επανήλθε πλησιάζοντας στο παιδί. Θεώρησε, πράγματι, το ση­μείο αυτό αρκετό για να αποδειχθεί αν τα λόγια του Ερμολάου ήταν αληθινά. Δηλαδή θα αναστηθεί το παιδί, είπε, με τον λόγο του και το θηρίο που το δάγκωσε θα πεθάνει. Τούτο έφερε στον νου του και ζήτησε με προσευχή. Και να, το παιδί επανήλθε στη ζωή, ...

Ο νεοφανής Άγιος Ευδόκιμος. Ευδόκιμος, το ευωδέστατο και μυρίπνοο άνθος του πνευματικού κήπου της Μονής μας. Το ευσκιόφυλλο και γεμάτο καρπούς δένδρο, που είναι φυτευμένο «παρά τας διεξόδους των υδάτων», που καρποφόρησε στον κατάλληλο καιρό. Με την οσμή του μύρου του ευωδίασε, όχι μόνο τη μονή της μετανοίας του, αλλά και όλη την Αθωνική χερσόνησο. Τήρησε και μετά το θάνατό του τον πρώτο μακαρισμό του Κυρίου μας, μένοντας ταπεινός και αφανής. Πότε έζησε; Με ποιούς υπεράνθρωπους άθλους και αγώνες, αυτός ο τρισμακάριστος πατέρας μας, έγινε ευάρεστος στον Θεό; Κανείς δεν γνωρίζει, εκτός από τον ίδιο και τον Θεό. Αφού έφθασε στα ύψη των αρετών και της τελειότητος, τρύγησε τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος. Η θεία Χάρις τον ειδοποίησε για το επερχόμενο τέλος ...

Αγία Οσιομάρτυς Παρασκευή (26 Ιουλίου). Αυτή η Αγία ήταν στα χρόνια του αυτοκράτορα Αντωνίνου, κατά το έτος 140, καταγόμενη από ένα χωριό της παλαιάς Ρώμης θυγατέρα όντας γονέων Χριστιανών, που ελέγοντο Αγάθων και Πο­λιτεία, οι οποίοι διαφυλάττοντας με επιμέλεια τις εντολές του Κυρί­ου, ήταν άτεκνοι, γι’ αυτό και αδιάλειπτα παρακαλούσαν τον Κύ­ριο, να τους δώσει τέκνο. Ο Θεός, όμως ο οποίος εκπληρώνει το θέλημα εκείνων που τον σέβονται, τους χάρισε θυγατέρα, την οποία ονόμασαν στο Άγιο Βάπτισμα Παρασκευ­ή, επειδή γεννήθηκε κατά την ημέρα της εβδομάδας Παρασκευ­ή. Αυτή λοιπόν, αφού αφιέρωσε τον εαυτό της στον Θεό από τις μητρικές αγκάλες, διδασκόταν από την μητέρα της και νουθε­τείτο. Και αφού έμαθε η Αγία τα ιερά γράμματα, πάντοτε με­λετούσε τις θείες Γραφές και μέ­νοντας στην ...

H βιολόγος Σοφία Ριζοπούλου, επ. καθ/τρια του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, εξετάζει την προέλευση, την προστασία, την αξία και τη χρήση του νερού από σκοπιά μυθολογική, ιστορική, λογοτεχνική και επιστημονική. Έμφαση δίνεται στη σχέση του νερού με τη βλάστηση.  ΣOΦIA PIZOΠOYΛOYΣXEΣEIΣ NEPOYISBN: 978-960-531-191-9 Σχήμα: 14 x 21 cmΣελ.: 144Εκδόσεις: ΔΙΑΥΛΟΣ (www.diavlos-books.gr) Στο νερό άρχισε η ζωή. Διαμέσου του νερού και το πέρασμα στην άλλη όχθη... Διφυές και δισυπόστατο το νερό, έχει τη δύναμη του δωρητή και του τιμωρού (άμεσα ή έμμεσα), ρυθμίζει την επικοινωνία και το χωρισμό, τη σωτηρία και την απώλεια, σηματοδοτεί την αναγέννηση, διευθετεί την κάθαρση και τον εξαγνισμό, και μετακινείται υπακούοντας σε υδατικές σχέσεις. Το νερό προστατεύεται από θηλυκές οντότητες και η σχέση του με τη γη βρίσκει γονιμοποιό έκφραση στη ...

Ήταν επίσης πιστός στην «άπαξ παραδοθείσαν τοις αγίοις πίστιν». Ήθελε να πιστεύη και να θεολογή «επόμενος τοις αγίοις πατράσι». Αγαπούσε να μνημονεύη το γνωστό απόσπασμα από τα Πρακτικά της Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου: «Οι Προφήται ως είδον, οι Απόστολοι ως εδίδαξαν, η Εκκλησία ως παρέλαβεν, οι Διδάσκαλοι ως εδογμάτισαν... ούτω φρονούμεν, ούτω λαλούμεν, ούτω κηρύσσομεν Χριστόν τον αληθινόν Θεόν ημών». Από αυτή την Ορθόδοξο πίστι δεν εξέκλινε ποτέ. Γι’ αυτήν αγωνίσθηκε σε όλη του την ζωή. Ήταν και αυτή η πίστις του εχέγγυο της ακραιφνούς θεολογίας του.   3. Τρίτη προϋπόθεσις ήταν η ταπεινοφροσύνη του. Δεν αυτοσχεδίαζε. Δεν ήθελε να προβάλλη κάτι καινούργιο, ώστε να δημιουργήση εντυπώσεις, οπαδούς, γραμμή, σχολή. Μνημόνευε συχνά ένα χαρακτηριστικό περιστατικό, στο οποίο αντανακλάται και η δική του ταπείνωσις. Ήταν ...

Η αγιότητα είναι κάτι που μάλλον δύσκολα προσδιορίζεται, πιο δύσκολο ακόμα και από την αίσθηση της παρουσίας ενός αγίου, αν και πολλοί από τους αγίους έχουν περάσει απαρατήρητοι στη διάρκεια της ζωής τους, τουλάχιστον για αυτούς "που δεν έχουν μάτια να δουν ή τα αυτιά να ακούσουν "(πρβλ. Ησ. 6, 9-10, Mτ. 13, 14-15). Η αγιότητα δεν ταυτίζεται με την τελειότητα – η οποία ανήκει μόνο στο Θεό - αλλά με κάποιο βαθμό της τελειότητας, η οποία μετράται με την αναφορά στον Χριστό και τη σχέση με τους αγίους - μιμητές του Χριστού και χριστοφόρους, τουλάχιστον όσο γνωρίζουμε μέσα από τη ζωή τους. Μπορούμε λοιπόν να ορίσουμε την αγιότητα ως την υψηλού βαθμού ομοιότητα με τον Χριστό. Αυτό ουσιαστικά αντικατοπτρίζεται αφενός από την ...

25 Ιουλίου, Μνήμη Αγίου Γρηγορίου Καλλίδου, τιμωμένου στη Ζίτσα Ιωαννίνων   Ο Άγιος που υπέμεινε τις συκοφαντίες             Ο Άγιος Γρηγόριος, ο Καλλίδης, είναι ο γενναιόφρων Ιεράρχης του οποίου το φρόνημα δεν εκάμπτετο μπροστά στους κινδύνους και στις μυστικές απειλές. Σήκωνε πάντοτε τη σημαία της αληθείας του Ευαγγελίου της αγάπης με παρρησία επαναλαμβάνοντας τα λόγια του σοφού Σειράχ: Γρηγόριε, «έως θανάτου αγώνισαι περί της αληθείας και Κύριος, ο Θεός, πολεμήσει υπέρ σου» (Σοφ. Σειρ. δ΄ 28). Όπου βρισκόταν με τόλμη και ψυχικό σθένος ανείπωτο εμψύχωνε το ποίμνιό του με συνεχείς περιοδείες σε χωριά, ιδίως εκείνα που δέχονταν τις επιθέσεις της προπαγάνδας, με το δυνατό προφορικό, αλλά και το γραπτό του λόγο, αλλά και υπερασπιζόταν τους αδυνάτους έναντι των κρατούντων ανεξαρτήτως κόστους. Η δυναμική του αυτή μαζί ...

Πολλοί λένε ότι η ενδυμασία είναι ο καθρέφτης όλης της ιστορίας του Ανθρώπου. Καθρέφτης του σώματος, της ψυχής και του πολιτισμού του. Η παραδοσιακή ενδυμασία των ελληνικών κοινοτήτων είναι ένα από τα πιο αναγνωρισμένα σημάδια του ελληνικού πολιτισμού. Είναι μαζί με την μουσική μας το στοιχείο εκείνο που μαρτυρεί και «εν σιωπή βοά» το αδιάκοπο και αδιάσπαστο του Ελληνικού Πολιτισμού από την αρχαιότητα ως το σήμερα. Υπάρχει πλουσιότατη βιβλιογραφία στο πεδίο της λαογραφίας σχετικά με την παραδοσιακή ενδυμασία και αμφίεση. Σίγουρα η έρευνα δεν έχει εξαντλήσει ούτε το περιεχόμενο ούτε τις δυνατότητές της. Η Πεμπτουσία έχει δείξει επανειλημμένα την αγάπη της και την προτίμησή της στην ελληνική παράδοση. Πιστεύει στην αυθεντικότητα και την σημασία της. Για τους Έλληνες η παράδοση δεν ...

Στο χορό των Αγιορειτών Πατέρων ανήκουν και οι αγιορείτες Άγιοι οι οποίοι σχετίζονται με την Αθωνιάδα Σχολή και τους οποίους τιμούν οι καθηγητές και μαθητές της Σχολής με ειδικό Απολυτίκιο. Το Απολυτίκιο των Αγίων της Αθωνιάδος Σχολής. %athsxxol%

Η Πέμπτη σφραγίδα της Αποκάλυψης (1608-1614) είναι έργο εξπρεσιονιστικό. Αριστερά προβάλλει ο Ιωάννης ο Βαπτιστής ως μια μορφή μεταφυσική. Στο κέντρο του πίνακα υπάρχουν δύο γυναικείες μορφές οι οποίες πλαισιώνονται από πέντε ανδρικές φιγούρες. Το έργο αυτό μαζί με το Λαοκόων (Εθνική Πινακοθήκη, Ουάσιγκτον) αποτελούν εξαιρέσεις στα έργα του Γκρέκο αφού είναι τα μόνα από τα έργα του που διαθέτουν το στοιχείο του γυμνού. Τα σώματα σε αυτή τη σύνθεση απεικονίζονται λευκά χωρίς να τονίζονται ιδιαίτερα τα ανθρώπινα μέλη. Ακόμη διακρίνεται το στοιχείο της αιδούς στις δύο γυναίκες οι οποίες προσπαθούν να καλύψουν τη γύμνια τους, πράγμα που μαρτυρεί την αντίληψη του καλλιτέχνη για τη γυναικεία συνείδηση. Το εντυπωσιακό μήνυμα που περνάει μέσα από αυτόν τον πίνακα ο Γκρέκο είναι αυτό ...

Κάποτε ένας οδοιπόρος ξέμεινε μέσα στο κρύο και την παγωνιά. Νυχτώθηκε στο δάσος, αλλά έπρεπε να βιαστεί να φτάσει στο χωριό του. Καθώς ψιλοχιόνιζε κι όλα γύρω ήταν παγωμένα, έδινε κουράγιο στον εαυτό του κι ονειρευόταν το σπίτι του με τ’ αναμμένο τζάκι και τα ξύλα που πύρινα σπιθοβολούσαν. - Κάνε κουράγιο, σε λίγο φτάνεις στη ζεστασιά του σπιτικού σου… μονολογούσε και βάδιζε, δίνοντας κουράγιο στον εαυτό του μέσα στο χιονισμένο σκηνικό του δάσους, όταν… - Δε με γελούν τα μάτια μου, η κουλούρα αυτή είναι μια ξεπαγιασμένη οχιά… Να και το τριγωνικό κεφάλι της …Έχει ψοφήσει από το κρύο; H οχιά ήταν πραγματικά κοκαλωμένη από το κρύο και σίγουρα κινδύνευε να πεθάνει, ήταν όμως ακόμα ζωντανή. Απλά ήταν ήρεμη κι ακίνητη, γιατί ...

«Η Αγία Άννα, η γιαγιά κατά σάρκα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, ήταν από τη φυλή του Λευί, κόρη του ιερέα Ματθάν και της γυναίκας του Μαρίας. Ο Ματθάν ιεράτευε επί της βασιλείας Κλεοπάτρας και Σαπώρου ή Σαβωρίου, βασιλιά των Περσών, και της βασιλείας Ηρώδου του Αντιπάτρου. Ο Ματθάν είχε τρεις κόρες, τη Μαρία, τη Σοβή και την Άννα. Παντρεύτηκε η πρώτη στη Βηθλεέμ και γέννησε τη Σαλώμη, τη μαία. Παντρεύτηκε η δεύτερη, κι αυτή στη Βηθλεέμ, και γέννησε την Ελισάβετ (τη μητέρα του Ιωάννη του Προδρόμου). Παντρεύτηκε δε και η Τρίτη, η Άννα, στη γη της Γαλιλαίας, και γέννησε Μαρία τη Θεοτόκο, που σημαίνει ότι η Σαλώμη, η Ελισάβετ και η αγία Μαρία η Θεοτόκος, ήσαν κόρες τριών αδελφών και ...