Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Την Τετάρτη 16 Οκτωβρίου 2019 και ώρα 19.30 στον ιερό ναό της Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση με θέμα Πέτρος Μανουήλ Εφέσιος, ο Πρωτοψάλτης, διδάσκαλος της Ψαλτικής, μελοποιός, πρωτοπόρος της ψαλτικής τυπογραφίας († 1840) και παρουσίαση του τόμου Πέτρου Μανουήλ Εφεσίου (†1840) Πολυέλεοι και εκλογές. Αναστάσιμα εωθινά δοξαστικά μετά βιο-εργογραφίας του μελοποιού υπό Εμμανουήλ Γιαννοπούλου (Θεσσαλονίκη 2019) Αντιπροσωπευτικά μέλη του Πέτρου Εφεσίου ψάλλουν οι: Αθανάσιος Βουγιουκλής, Άρχων Υμνωδός της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας Γέρων Ιάκωβος, πρωτοψάλτης του Πανσέπτου ναού του Πρωτάτου. Η εκδήλωση τελεί υπό την πνευματική αιγίδα της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας και την ευλογία του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου.  

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών σε συνεργασία με την Κεντρική Βιβλιοθήκη του ΑΠΘ, την Αγιορειτική Εστία Θεσσαλονίκης και το MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, σας προσκαλεί την Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου 2019, στις 18:00 στο Ζιντζιρλί Τζαμί της πόλης των Σερρών, στα εγκαίνια της περιοδικής έκθεσης: «Η Κωνσταντινούπολη των Jean Pascal Sebah & Polycarpe Joaillier από την Τρικόγλειο Βιβλιοθήκη του ΑΠΘ», η οποία διοργανώθηκε από την Κεντρική Βιβλιοθήκη του ΑΠΘ, την Αγιορειτική Εστία Θεσσαλονίκης και το MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης. Τα τελευταία χρόνια παρουσιάστηκε σε διάφορες πόλεις της Ελλάδος και του εξωτερικού. Η έκθεση βασίζεται σε μια εκτενή και πολυθεματική σειρά φωτογραφιών των Jean Pascal Sebah & Polycarpe Joaillier, οι οποίοι παρέμειναν την περίοδο 1890-1900 στην Κωνσταντινούπολη και επιδόθηκαν στην τοπιογραφική φωτογραφία απαθανατίζοντας όψεις των μνημείων ...

Εγκαίνια περιοδικής έκθεσης  «Ζωή Σκιαδαρέση: Άγγελοι και Τοπία» στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, την Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου 2019, ώρα 20.00. Ζωγραφικά έργα της ζωγράφου Ζωής Σκιαδαρέση παρουσιάζονται στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων «Ευτυχία Κουρκουτίδου-Νικολαΐδου» στο πλαίσιο της έκθεσης «Ζωή Σκιαδαρέση: Άγγελοι και Τοπία». Μαθήτρια των Γιάννη Μόραλη και Σπύρου Παπαλουκά, η Ζωή Σκιαδαρέση ενσωματώνει στο έργο της μορφές της παράδοσης, έντεχνης και λαϊκής, συνδυάζοντας, όπως σημειώνει η επιμελήτρια της έκθεσης Ευθυμία Γεωργιάδου, «το καθαρό σχέδιο, τα γραμμικά παιχνιδίσματα, τα στολίδια σε στυλ αρ νουβώ και την αισθαντική χρήση των χρωμάτων». Στο πλαίσιο της έκθεσης την Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου, ώρα 18.00 στο Αμφιθέατρο «Μελίνα Μερκούρη» του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση με τίτλο «Με αφορμή την έκθεση της Ζωής ...

Το γεγονός ότι ο Πατροκοσμάς αναμόχλευε την κοιμισμένη συνείδηση των ραγιάδων, θεμελίωνε παντού σχολειά και προωθούσε τον εγγραμματισμό των φτωχών και των καταφρονεμένων, δεν ευχαριστούσε καθόλου κάποιους γαιοκτήμονες, άρχοντες και προεστούς οι οποίοι θα κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να εκδιωχθεί ενώ κάποτε θα επιχειρήσουν να τον κακοποιήσουν. Και αυτό παρότι ο Κοσμάς δεν τάσσεται ανοικτά εναντίον των προεστών, τους στηλιτεύει όμως όταν διαπράττουν υπερβάσεις. Την ίδια τακτική ακολουθούσε εξάλλου απέναντι στους Τούρκους και τους Ενετούς, διαφορετικά δεν θα κήρυττε για δεκαεπτά χρόνια. Οι προεστοί οπού είσθε εις χωρία, αν θέλετε να σωθήτε, πρέπει να αγαπάτε όλους τους χριστιανούς καθώς και τα παιδιά σας, και να ρίχνετε τα χρέη κατά δύναμιν εκάστου, και να μη κάμνετε φιλοπροσωπείαν… (Διδαχή Γ ). Ο ...

Η Ιερά Μονή Παναγίας Λαμπηδόνας είναι ένα ιστορικό Μοναστήρι του Ανατολικού Πηλίου, καθώς αποτελεί τη δεύτερη παλαιότερη εν ενεργεία μονή στο Πήλιο. Το Μοναστήρι απέχει 3 χλμ από την κοινότητα Λαμπινούς και 12 χλμ από την Τσαγκαράδα. Βρίσκεται πλησίον ενός μικρού κόλπου, ο οποίος αποτελούσε κατά το παρελθόν τον αρσανά της Μονής, ενώ περιβάλλεται από σπάνιας ομορφιάς φυσικό περιβάλλον, κατάφυτο από συκιές, δάφνες, μυρτιές, κουμαριές, άγριες ροδιές και ελιές. Ο προσκυνητής έχει τη δυνατότητα να διακρίνει απέναντι το Άγιον Όρος και τον Άθωνα, όταν η ατμόσφαιρα είναι καθαρή, γεγονός, που ενισχύει τόσο την αδελφότητα όσο και στους προσκυνητές. Σύμφωνα με την παράδοση, η Μονή κτίστηκε από έναν κουρσάρο, του οποίου το πλοίο κινδύνευε να βυθιστεί κατά τη διάρκεια μιας θαλασσοταραχής. Όλοι στο ...

Εναρκτήριος Ομιλία της Αυτού Θειοτάτης Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου στις εργασίες του Διεθνούς Συνεδρίου «Η θεολογική παρακαταθήκη του πρωθιερέως Γεωργίου Φλωρόφσκυ», το οποίο διοργανώθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και το Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών την Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου – την Τρίτη 3 Σεπτεμβρίου 2019 στην Κωνσταντινούπολη. Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου – Τρίτη 3 Σεπτεμβρίου 2019

Α Όταν ζούσε ακόμη ο Γέροντας, τον ρώτησα, αν θα ’πρεπε να φτιάξω το εκκλησάκι και να μεγαλώσω το κελλί, και αυτός μου είπε: -Ναί, καν’ τα, σιγά-σιγά, ήρεμα και ειρηνικά. Μία-δύο μέρες πριν κοιμηθή ο Γέροντας, πήγα ν’ ανάψω τα καντηλάκια, ενώ οι άλλοι πατέρες ήσαν μαζί του. Και τους είπε ο Γέροντας: -Προσέξτε, πατέρες, τώρα που θα φύγω, να προσπαθήσετε να είστε αμέριμνοι όσο μπορείτε, ν’ αφιερώνεστε στην προσευχή και μη κάνετε πολλά πράγματα. Αλλά εγώ έλειπα την στιγμή εκείνη. Μετά τον θάνατόν του, λοιπόν, είχα μεγάλη στενοχώρια περί του πρακτέου, διότι ο παπα-Χαράλαμπος και ο παπα-Εφραίμ ο Κατουνακιώτης μου ’λεγαν ότι ο Γέροντας πριν πεθάνη είπε: «όχι μέριμνες», ενώ εγώ σκεπτόμουν να κτίσω, όπως μου είχε πη. Ένα απόγευμα, πήγα πολύ στενοχωρημένος και κάθισα ...

Μουσικές Βυζαντινές Διαδρομές με τον Άκη Ν. Λιλιόπουλο, Πρωτοψάλτη-Καθηγητή Γεν. Γραμματέα ΟΜΣΙΕ. Καλεσμένος ο Εμμανουήλ Γιαννόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ.

Εισήγηση του Ρίτσαρντ Μπάρρετ, στο 2ο Διεθνές Συνέδριο Ψηφιακών Μέσων και Ορθόδοξης Ποιμαντικής, που πραγματοποιήθηκε από τις 18 εως τις 21 Ιουνίου 2018 στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης υπό την αιγίδα του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου.

Η Δρ Φλώρα Καραγιάννη μιλάει για για την ψηφιακή έκθεση: «Ο θρύλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου ως Βυζαντινή κληρονομιά. Η μαρτυρία ενός βυζαντινού χειρογράφου» που διοργανώνουν το Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας και τα υπουργεία Εξωτερικών και Παιδείας στο χώρο του Αλεξάνδρειου Μέλαθρου στη Θεσσαλονίκη. Στην έκθεση προβάλλονται επιλεκτικά μικρογραφίες που σκιαγραφούν τα βασικά στοιχεία της ζωής του μεγάλου Μακεδόνα στρατηλάτη. Ο θεατής έχει τη δυνατότητα να δει με σύγχρονες ψηφιακές εφαρμογές τις μικρογραφίες, να περιηγηθεί και να θαυμάσει τις σελίδες του χειρογράφου και να λάβει πληροφορίες για τη διάδοση του θρύλου του Μεγάλου Αλεξάνδρου στον βυζαντινό κόσμο.

Πριν να ξεσπάσει η ελληνική Επανάσταση του 1821 ζούσε σε μια όμορφη κωμόπολη της Ηπείρου, στο Κομπότι, κοντά στην Άρτα,  ο γερο-Στάθης. Είχε φτάσει τα εβδομήντα του χρόνια, αλλά κρατιόταν πολύ καλά. Ήταν γερός, δυνατός και ευκίνητος. Πάντα ευγενής και χαμογελαστός. Τα μάτια του έλαμπαν από καλοσύνη αλλά και ευστροφία. Για όλους είχε έναν καλό λόγο και μια σοφή συμβουλή. Ήταν ο πιο αγαπητός άνθρωπος όχι μόνο στο χωριό του, αλλά και σε όλη την περιοχή της Ηπείρου. Όλοι τον είχαν σαν πατέρα. Τι το ξεχωριστό είχε αυτός ο άνθρωπος; Ας τον γνωρίσουμε καλύτερα, για να το μάθουμε. Στα δεκαοχτώ του χρόνια τον βρίσκουμε στα Γιάννενα, όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές του με ιδιαίτερη επιτυχία. Όλοι οι δάσκαλοι και οι καθηγητές του τον ...

Ο Ευάγγελος Παππάς, Εικαστικός, Συγγραφέας μιλάει στην Πεμπτουσία για την πνευματικότητα της τέχνης, από τον Μιχαήλ Άγγελο στον El Greco – Η εποχή της Αναγέννησης, αναφερόμενος ιδιαίτερα στη περίοδο της Αναγέννησης και τον μεγάλο εκφραστή της τον Μιχαήλ Άγγελο.

Μια γνωριμία με την ιστορία της τοπικής Εκκλησίας της Λεμεσού παλαιότερης και σύγχρονης, μέσα από το βιβλίο του Ιερομονάχου Σωφρονίου Μιχαηλίδη. Η ηχογράφηση έγινε στον Ρ/Σ της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού. Διαβάζει ο Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος. Your browser does not support the audio element.

Συνεχίζουμε, αδελφοί χριστιανοί, την μελέτη του λόγου του Θεού από το βιβλίο του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, «Έκδοσις ακριβής της Ορθοδόξου πίστεως». Στο προηγούμενο μάθημα μας είπε ο άγιος ότι υπάρχει Θεός. Αυτό είναι φανερό. Τι όμως είναι ο Θεός κατά την ουσία του και την φύση του, αυτό είναι εντελώς ακατάληπτο και άγνωστο. Εξάλλου το θείον είναι ασώματο, δεν έχει σώμα. Και αυτό πάλι είναι φανερό. Γιατί το θείον είναι άπειρον, δηλαδή, δεν έχει όρια και σχήμα. Έτσι δεν μπορεί να έχει σώμα. Ακόμη το θείον είναι ασώματο, γιατί είναι αψηλάφητο, είναι αόρατο και δεν συντίθεται από διάφορα στοιχεία. Είναι «απλό» και «ασύνθετο», λέγει ο Δαμασκηνός. Δεν μπορούμε να το πιάσουμε με τα χέρια μας και να πούμε, να ...

Ο άγιος Πορφύριος, απευθυνόμενος σε κάποιον επισκέπτη του, είπε: «να διαβάζεις πάρα πολύ, για να σου φωτίσει ο Θεός το νου». Κι έφερνε την εξής εικόνα: «Βρίσκεσαι μέσα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο και κουνάς τα χέρια σου για να διώξεις το σκοτάδι, το οποίο φυσικά δεν φεύγει. Αν ανοίξεις το παράθυρο και μπει το φως μέσα, το σκοτάδι θα φύγει. Το ίδιο γίνεται και με τη μελέτη. Η αγία Γραφή, οι Βίοι των Αγίων και οι Πατέρες είναι το φως που διώχνει το σκοτάδι της ψυχής». Οι άγιοι Πατέρες και Μητέρες μας γνωρίζουν από την πείρα τους πως, αν ο άνθρωπος αφεθεί στο σκοτάδι, που οι περιστάσεις, η αμέλεια και ο διάβολος έφεραν μέσα του, τότε αυτό θα κυριαρχήσει και θα διώξει την ειρήνη, ...

Ο Σεπτέμβριος είναι ο πιο παράξενος, ο πιο αντιφατικός μήνας. Στέλνει τον τελευταίο αποχαιρετισμό στο καλοκαίρι και στην ουτοπία μιας ατέλειωτης εκδρομής. Και συνάμα, υποδέχεται το πρέπον, το αναπόδραστο, το πάγιο της καθημερινότητας. Τον Σεπτέμβριο η όσφρηση αναζητά πάντα το άρωμα της φρέσκιας γόμας, του πρωτοξυσμένου μολυβιού, του πρωτανοιγμένου τετραδίου. Δεν λησμονιούνται ποτέ τα όνειρα και το χτυποκάρδι του πρώτου κουδουνιού. Ούτε τα τελευταία μπάνια του Σεπτεμβρίου λησμονιούνται. Αυτή η αίσθηση του θαλασσινού νερού που είσαι βέβαιος πως σε αποχαιρετά και πως υπόσχεται να σε περιμένει με τις πρώτες ζέστες του επόμενου χρόνου. Πάντα μου έλεγαν πως ο Σεπτέμβριος είναι ένας μήνας πικρός. Με μάθανε πως είναι ο μήνας με τους περισσότερους αποχωρισμούς. Μικρός, ήθελα γρήγορα να περνάει, γιατί τα πολλά συγγενικά ...

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΨΩΣΗ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ (Γαλ. 2,16-20) Την Κυριακή μετά την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού, για μία ακόμη φορά η Εκκλησία μας θέλει να μας υπενθυμίσει τις ευεργετικές συνέπειες, που είχε για μας η σταυρική θυσία του Κυρίου μας. Σταυρώθηκε ο Κύριος στο Γολγοθά, και πήρε επάνω Του την προπατορική αμαρτία και όλες τις προσωπικές αμαρτίες των ανθρώπων, τις κάρφωσε στο Σταυρό και τις «θανάτωσε», τις έσβησε! Ή όπως λέγει η Ευχή της 6ης Ώρας, ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός «δια του τιμίου Αυτού Σταυρού το χειρόγραφον των αμαρτιών ημών διέρρηξεν»• έσχισε και πέταξε το χειρόγραφο, στο οποίο ήταν γραμμένες οι αμαρτίες όλων μας. Και κάθε άνθρωπος που πιστεύει στον Χριστό όταν βαπτίζεται, απαλλάσσεται απ’ ...

Και πάλι ο Σεπτέμβριος, ο μήνας των σχολείων. Ετοιμάζονται τα παιδιά για την έναρξη του νέου σχολικού έτους. Γεμίζουν οι αυλές των σχολείων με το παιγνίδι και τις φωνές των παιδιών, οι αίθουσες διδασκαλίας αποκτούν ζωή. Οι δάσκαλοι με όλο τον εαυτό τους ετοιμάζονται να μεταλαμπαδεύσουν τις γνώσεις στα παιδιά, ώστε να μορφωθούν. Η μόρφωση μεταμορφώνει τον άνθρωπο, οικοδομεί τις προσωπικότητες, το ήθος και την ακεραιότητα των ανθρώπων. Ευρύνει τους πνευματικούς του ορίζοντες, τον λυτρώνει από την μικρότητα της καθημερινής ζωής και τον καθιστά ικανό να ανακαλύπτει τα πνευματικά αγαθά και ιδεώδη. Τα βασικά στοιχεία της αληθινής παιδείας για τους Τρεις Ιεράρχες είναι η αγάπη, η ελευθερία και ο σεβασμός του ανθρώπινου προσώπου. Και οι τρεις τονίζουν πως η σχέση παιδαγωγού ...