Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Κατά την έναρξη της Επανάστασης η Τριπολιτσά αποτελούσε σημαντικότερο διοικητικό, στρατιωτικό και οικονομικό κέντρο της Πελοποννήσου και γενικότερα της νότιας Ελλάδας. Η πόλη είχε μεγάλη στρατηγική σημασία, αφού η θέση της επέτρεπε τον έλεγχο των οδών για τις μεγάλες πόλεις της Πελοποννήσου. Ήδη από το 1786 η Τρίπολη αποτελούσε έδρα του βιλαετιού του Μοριά με διοικητή τον “Πασά του Μορέως”, τον λεγόμενο Μόρα Βαλέση. Κατά την κήρυξη της επανάστασης Μόρα Βαλέσης ήταν ο Χουρσίτ Πασάς. Το 1820 η πόλη αριθμούσε πληθυσμό μεγαλύτερο των 20.000 κατοίκων, από τους οποίους 13.000 ήταν Έλληνες, 7.000 Τούρκοι, και 400 Εβραίοι. Η πόλη διέθετε ισχυρή οχύρωση για την εποχή. Το τείχος της είχε ύψος 5-6 μέτρων, πάχος 2 μέτρων και ολικό μήκος 3.500 μέτρων. Συνολικά υπήρχαν ...

Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 78 ετών ο Σεργκέι Χορούζι, ο οποίος ήταν Ακαδημαϊκός της Ρωσικής Ακαδημίας Φυσικών Επιστημών και Καθηγητής Ινστιτούτου Φιλοσοφίας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Ο Χορούζι ήταν μέλος της ένωσης Ψηφιακών Μέσων και Ορθόδοξης Ποιμαντικής (DMOPC – Digital Media and Orthodox Pastoral Care). Ο Σεργκέι Χορούζι ήταν θεωρητικός φυσικός, μαθηματικός, φιλόσοφος, θεολόγος και μεταφραστής. Ο Σεργκέι Χορούζι γεννήθηκε στις 5 Οκτωβρίου του 1941, στην πόλη Σκόπιν της Ριαζάν, αποφοίτησε από την Σχολή Φυσικής του Πανεπιστημίου Λομονόσοφ και έγινε γνωστός επιστήμονας σε διάφορους τομείς της επιστήμης. Όντας ακαδημαϊκός και πρωτοβάθμιος καθηγητής φυσικής και μαθηματικών, έγινε και καθηγητής φιλοσοφίας. Μελετούσε την χριστιανική μυστική συνείδηση και ασχολούνταν με εμπεριστατωμένες μελέτες των αρχαίων θρησκευτικών πρακτικών. Ανάμεσα στα συγγράμματά του είναι δεκάδες επιστημονικές ...

Παρακολουθήστε το Β΄ μέρος από την «4η Διαδικτυακή Σύναξη με Ιατρούς και Επαγγελματίες Υγείας» με τον Γέροντα Εφραίμ, Καθηγούμενο της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου, η οποία πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 5 Σεπτεμβρίου 2020.

Ομιλία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κορίνθου κ. Διονυσίου στο συνοδικό της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου στην πανήγυρη της Αγίας Ζώνης, για τον Άγιο Μακάριο Επίσκοπο Κορίνθου.

Στην Ιουδαία, υπήρχαν δύο πηγές που παρείχαν φρέσκα ψάρια. Η μια ήταν η Μεσόγειος θάλασσα και η άλλη ήταν η λίμνη Γεννησαρέτ με τον Ιορδάνη ποταμό. Τα είδη των ψαριών που υπήρχαν στην πρώτη περιοχή ανήκαν όλα στην ευρύτερη λεκάνη της Μεσογείου, εκτός από το χέλι που ήταν μεταναστευτικό είδος. Ενώ, τα ψάρια που υπήρχαν στην περιοχή του Ιορδάνη και της λίμνης, έχουν ίδια ποικιλομορφία με τα υπόλοιπα χερσαία ζώα της περιοχής. Από τα 19 διαφορετικά είδη ψαριών που υπάρχουν στην λίμνη σήμερα, τα μισά ανήκουν στην αιθιοπική ζωολογική ζώνη, ενώ τα υπόλοιπα μοιράζονται στις διάφορες περιοχές γύρω από αυτήν. Από αυτά το πιο σημαντικό, είναι ένα ψάρι του είδους (Mirogrex terraesanctae), αλλιώς Κυπρίνος της Γαλιλαίας και αντιπροσωπεύει, σήμερα, περίπου το ...

Ακούω και διαβάζω πολλές κρίσεις και δέχομαι τηλεφωνήματα απορίας γι’ αυτό που έγινε με τον αποσχηματισμό του γνωστού ιερομονάχου, που πολλά απ’ αυτά κρύβουν δυστυχώς πνεύμα κατακρίσεως, ζήλειας, χαιρεκακίας, αυτοπροβολής ή και εφάμαρτης επιδοκιμασίας. Ο Χριστός δεν ήλθε, ως γνωστόν, για να κρίνει τον κόσμο, αλλά για να τον σώσει. Αναρωτιέμαι πώς θα αντιμετώπιζαν οι σύγχρονοι Άγιοί μας τη θλιβερή αυτή περίπτωση. Αν ήμουν άγιος σαν τον άγιο Πορφύριο, με ένα θεόπνευστο λόγο μου από τηλεφώνου σε μεταμεσονύκτια ώρα, θα μπορούσα να τον απέτρεπα από την αποτρόπαια πράξη του. Αν ήμουν άγιος σαν τον άγιο Παϊσιο, με μια εμφάνισή μου στο μακάριο ύπνο του, θα του διόρθωνα το χαλασμένο λογισμό και θα τον γλύτωνα από την πνευματική αυτοκτονία. Αν ήμουν άγιος σαν τον άγιο Ιάκωβο, ...

Το μικρό νέφος του Μαγγελάνου: ένας γαλαξίας νεότερος από το δικό μας (Φωτ. NASA) Το πρόβλημα του “fine tuning” στις κοσμολογικές θεωρίες (αδυναμία καθορισμού μοναδικών τιμών για βασικές παραμέτρους) και η προσπάθεια για τον μονοσήμαντο προσδιορισμό των τιμών αυτών, χρησιμοποιώντας το δεδομένο της ανθρώπινης ύπαρξης. Σύμφωνα με αυτή τη σκέψη, οι παράμετροι οφείλουν να είναι ώς έχουν, διαφορετικά, δεν θα υπήρχαμε. Συμπεράσματα σαν και αυτό χαρακτηρήστικαν “ανθρωπικά” ή “anthropic”, διότι η συλλογιστική τους βασιζόταν, μεταξύ άλλων, στο γεγονός της ανθρώπινης ύπαρξης. Οι σύγχρονες κοσμολογικές θεωρίες τύπου “Μεγάλης Έκρηξης” συνοδεύονται από ορισμένες “ελεύθερες παραμέτρους”, δηλαδή ορισμένες θεμελιώδεις μαθηματικές παραμέτρους του μοντέλου, οι οποίες καθορίζουν την εξέλιξη και τις φυσικές ιδιότητες του σύμπαντος που περιγράφει το μοντέλο. Για παράδειγμα, τέτοιες παράμετροι μοντέλων μπορεί να ...

Παιδιά μου! Εις τον τόπο τούτο, οπού εγώ πατώ σήμερα, επατούσαν και εδημηγορούσαν τον παλαιό καιρό άνδρες σοφοί, και άνδρες με τους οποίους δεν είμαι άξιος να συγκριθώ και ούτε να φθάσω τα ίχνη των. Εγώ επιθυμούσα να σας ιδώ, παιδιά μου, εις την μεγάλη δόξα των προπατόρων μας, και έρχομαι να σας ειπώ, όσα εις τον καιρό του αγώνος και προ αυτού και ύστερα απ αυτὸν ο ίδιος επαρατήρησα, και απ αυτὰ να κάμωμε συμπερασμούς και δια την μέλλουσαν ευτυχίαν σας, μολονότι ο Θεός μόνος ηξεύρει τα μέλλοντα. Και δια τους παλαιούς Έλληνας, οποίας γνώσεις είχαν και ποία δόξα και τιμήν έχαιραν κοντά εις τα άλλα έθνη του καιρού των, οποίους ήρωας, στρατηγούς, πολιτικούς είχαν, δια ταύτα σας λέγουν καθ ...

Το σημαντικότερο συμπέρασμα που εξάγεται από τα παραπάνω είναι ότι η ευθανασία, ακόμη κι αν αρκετές φορές απαλλάσσει από τους πόνους του έναν ασθενή που υποφέρει, ωστόσο σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή από την Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία πιστεύει ότι κανείς δεν έχει το δικαίωμα να αφαιρεί τη ζωή ενός συνανθρώπου του, ούτε τη δική του. Η ευθανασία είναι ένα από τα θέματα της επιστήμης της Βιοηθικής, η οποία πρεσβεύει ότι η αυτονομία και η αυτοδιάθεση κάθε ασθενή πρέπει να γίνονται σεβαστές, να υπερασπίζονται τα δικαιώματά του, η υγεία του να μπαίνει σε πρωταρχική θέση, να μην του προκαλείται πόνος και να αντιμετωπίζεται ισότιμος με τους άλλους ανθρώπους, όσον αφορά το δικαίωμα στη ζωή. Φυσικά οι απόψεις περί ...

Ο Πάολο Οντορίκο, Βυζαντινολόγος μιλάει για τις σχέσεις Εκκλησίας Κράτους και την αρχή της συναλληλίας κατά τη βυζαντινή αυτοκρατορία αλλά και τι επικράτησε κατά τη συνέχεια στην Οθωμανική αυτοκρατορία.

Σύμφωνα με την αγιορείτικη τάξη εορτάζεται και φέτος η μνήμη της Παναγίας της Παντάνασσας, στο Ιερό Μετόχι του Αγίου Νικολάου της Μονής Βατοπαιδίου στο Πόρτο Λάγος την 23η και 24η Σεπτεμβρίου. Πιστοί από την ευρύτερη περιοχή και άλλα μέρη της Ελλάδας προσέρχονται κάθε χρόνο και κατακλύζουν το Μετόχι της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου στο Πόρτο Λάγος, για να τιμήσουν την Παναγία την Παντάνασσα. Η Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου (Πόρτο Λάγος) βρίσκεται στη νησίδα της λιμνοθάλασσας Βιστωνίδας και είναι ένα από τα μετόχια της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου με σπουδαία πνευματική και ιστορική σημασία, και στο οποίο αποτυπώνεται η πλούσια παράδοση και κληρονομιά του Αγίου Όρους, ενώ συγχρόνως η φυσική ομορφιά που το περιβάλλει το καθιστά ένα κόσμημα και πόλο έλξης πολλών προσκυνητών. ...

Ο θεσπέσιος ύμνος «Άξιον εστίν» σε μέλος Νικολάου Νεοχωρίτου και ήχο πλ. α΄. Your browser does not support the audio element.  

Πολλές συζητήσεις γίνονται τελευταία γύρω από το ζήτημα της διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών, ένα ζήτημα που φαίνεται να εγείρει διαφορετικές, αντικρουόμενες απόψεις. Με αφορμή τις συζητήσεις αυτές, αναρτούμε την ανέκδοτη ομιλία του Ι.Θ. Κακριδή, με θέμα «Γιατί διδάσκουμε Αρχαία Ελληνικά στα παιδιά». Επαναστατικό είναι το νέο εκπαιδευτικό σύστημα από πολλές πλευρές. Η πιο επαναστατική από όλες τις καινοτομίες του είναι ίσως η απόφαση, στο τριτάξιο Γυμνάσιο οι αρχαίοι Έλληνες κλασικοί να διδάσκονται από μετάφραση, και μόνο στην τελευταία τάξη να δίνεται μια γενική εισαγωγή στους νόμους του αρχαίου αττικού λόγου. Ο νεωτερισμός αυτός δημιουργεί ένα πλήθος προβλήματα στην πραχτική του εφαρμογή, προκαλεί όμως και καθαρά θεωρητικές απορίες. Το μεγάλο πρόβλημα, που είναι φυσικό να βασανίζει τον καιρό αυτό το φιλόλογο του ...

Το 3ο Διεθνές Φεστιβάλ Ακορντεόν Reedblocks επιστρέφει δυναμικά εξερευνώντας νέες διεξόδους και αλληλεπιδρώντας με τον πολιτισμό της πόλης  σε τρεις φιλόξενους χώρους της Θεσσαλονίκης από την Παρασκευή 25 έως και την Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου 2020. Οι χώροι που θα φιλοξενήσουν φέτος την διοργάνωση  και θα πραγματοποιηθούν οι εκδηλώσεις του φεστιβάλ είναι το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, το Γεντί Κουλέ και το Χορόδεντρο. Το 3ο Διεθνές Φεστιβάλ Ακορντεόν Reedblocks προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα μεταφέρεται σε εξωτερικούς χώρους, παρατηρώντας τον διαπολιτισμικό ουρανό της Θεσσαλονίκης και δημιουργώντας έναν «αστερισμό» του ακορντεόν. Ένα εξωστρεφές, από τη φύση του, όργανο και με τον δρομικό του χαρακτήρα, φέτος αλληλεπιδρά με το πολιτιστικό παρόν και παρελθόν της πόλης και εξερευνά δημιουργικές διεξόδους στις προσωρινές ιδιαίτερες κοινωνικές συνθήκες. Η επιθυμία των διοργανωτών, ...

Έκθεση φωτογραφίας με θέμα: «Πορτραίτα Τριγλιανών πριν τη Μικρασιατική Καταστροφή» θα πραγματοποιηθεί στους χώρους του Βαφοπούλειου Πνευματικού Κέντρου Θεσσαλονίκης από 21 έως 30 Σεπτεμβρίου 2020.  Η εν λόγω έκθεση φωτογραφίας «αναζητά τα πρόσωπα στην κοινωνία της ελληνικής κοινότητας της Τρίγλιας, στη Βιθυνία της Μικράς Ασίας. Μιας κοινότητας που το 1922 έπαψε ξαφνικά να υπάρχει με τα γεγονότα της Μικρασιατικής καταστροφής. Οι αφηγήσεις των προσφύγων από την Τρίγλια –αλλά και η ανάγκη διάσωσης της ταυτότητας- οδήγησαν στη συλλογή αυτού του φωτογραφικού υλικού. Εκατό χρόνια αργότερα ζητάμε να διασταυρώσουμε το βλέμμα μας με εκείνο των κατοίκων της Τρίγλιας και να προσπαθήσουμε να αγγίξουμε τις καρδιές τους. Προσπαθούμε να αφουγκραστούμε όσα έχουν να μας πουν, πριν οι ίδιοι ζήσουν τον εφιάλτη της προσφυγιάς το 1922, στις νέες ...

Όταν ένας άνθρωπος κατορθώνει μέσα από την Εκκλησία να φθάσει στην αγιότητα, τότε η Εκκλησία πανηγυρίζει, γιατί έχει πετύχει τον κύριο λόγο υπάρξεώς της, τον αγιασμό των ψυχών. Πανηγυρίζει η Εκκλησία των πιστών, η στρατευομένη, αλλά πανηγυρίζει και η Εκκλησία του ουρανού, η θριαμβεύουσα, όπου η αγιασμένη ψυχή απολαμβάνει των «ητοιμασμένων αγαθών από καταβολής κόσμου». Ο στεφοδότης Κύριος δοξάζει τον αγιασμένο άνθρωπο με πολλούς τροπους, όπως Εκείνος γνωρίζει, αφού μας είπε: «Τους δοξάζοντάς με αντιδοξάσω» (Παρ. η΄ 17, Α΄ Βασιλ. β΄30). Έτσι σε άλλους δίνει το χάρισμα των ιαμάτων, σε άλλους την ευωδία, σε άλλους την μυροβλυσία. Οι Άγιοί μας ήταν, όπως είναι και σήμερα, αγωνιστές της ζωής, αγωνιστές της αρετής, αγωνιστές νόμιμοι στο στίβο του ήθους, της ομολογίας, των πατρικών ...

Αγαπητοί Αναγνώστες στο προηγούμενο άρθρο μας μιλήσαμε για τις προτυπώσεις του Σταυρού στη Παλαιά Διαθήκη και στη τελευταία παράγραφό του μιλήσαμε για «σταυρικό ήθος» που αξίζει να χαρακτηρίζει την πορεία και την γενικότερη ζωή του Χριστιανού. Στο σημερινό άρθρο θα δώσουμε περισσότερα στοιχεία για το τι σημαίνει σταυρική πορεία και γιατί αξίζει κανείς να κουβαλά τον προσωπικό του Σταυρό στη ζωή του. Ακολουθήστε μας: Ο Κύριος είπε: «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθήτω μοι» (Μάρκ. η΄ 34). Το «όστις θέλει» δηλώνεται απερίφραστα η ελεύθερη βούληση του ανθρώπου αλλά και το μεγαλείο Του ίδιου Του Θεού που έπλασε από αγάπη και απόλυτη ελευθερία την κτίση και την κορωνίδα της που είναι ο άνθρωπος. Ο ...

Είμαστε δυστυχώς αναγκασμένοι να φέρνουμε στο φως της δημοσιότητας, με σκοπό την επαγρύπνηση του πιστού λαού του Θεού και να σχολιάζουμε περιπτώσεις έσχατης πνευματικής και ηθικής κατάπτωσης του συγχρόνου κόσμου. Άλλωστε με βάση τα σημεία των καιρών, όπως αυτά καταγράφονται στα θεόπνευστα αγιογραφικά κείμενα, (βλ. 24ο κεφ. του κατά Ματθαίον και 21ο κεφ. του κατά Λουκάν ευαγγελίου), και τους θεοφώτιστους Πατέρες της Εκκλησίας μας, έχουμε αποδείξει ότι η ανθρωπότητα εισήλθε σε μια κατάσταση πρωτοφανούς αποστασίας, η οποία μαρτυρεί ότι βρισκόμαστε πλέον στους εσχάτους χρόνους. Μια από τις φοβερότερες πτυχές της σύγχρονης ηθικής και πνευματικής κατάπτωσης είναι και η πρωτοφανής στην παγκόσμια ιστορία «συμφιλίωση» του ανθρώπου με τον «απ’ αρχής ανθρωποκτόνο» (Ιωάν.8,9), τον ολετήρα της ανθρωπότητας και ολοκλήρου της κτίσεως, τον Σατανά. ...

Παρακολουθήστε το A΄ μέρος από την «4η Διαδικτυακή Σύναξη με Ιατρούς και Επαγγελματίες Υγείας» με τον Γέροντα Εφραίμ, Καθηγούμενο της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου, η οποία πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 5 Σεπτεμβρίου 2020.

Ο Μητροπολίτης Αξώμης κ. Δανιήλ μιλάει στην Πεμπτουσία για την επαρχία την οποία ποιμαίνει από την ημέρα της ενθρονίσεως του στην ιστορική Μητρόπολη Αξώμης στη γη της Αιθιοπίας. Η Μητρόπολη Αξώμης, ιδρύθηκε το 1908 από τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Φώτιο Α’ (1900-25). Στην πνευματική δικαιοδοσία της, περιλαμβάνει την Αιθιοπία, το Τζιμπουτί και την Σομαλίας, με έδρα την Αντίς Αμπέμπα.