Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Άγιος Πορφύριος (1906-1991). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Να φέρεις στο μυαλό σου τα παιδιά, όπως κάθονται στα θρανία και να κάνεις μια προσευχή γι’ αυτά. Όταν μπεις μέσα, να τους χαμογελάσεις και να τους μιλήσεις λίγο για την καινούργια χρονιά. Αν ατακτήσουν μερικοί, χωρίς να κοιτάς αυτούς, με καλοσύνη να πεις: Ε, παιδιά, εδώ ήρθαμε να μάθουμε γράμματα, όχι να μιλάμε. Μην τα μαλώνεις φανερά. Συμφωνείς; Εσύ τι κάνεις; Να μην κουμπώνεσαι, να ανταποκρίνεσαι στην αγάπη που σου δείχνουν τα παιδάκια. Έτσι, άμα αγαπούν εσένα, θα μπορέσεις να τα οδηγήσεις κοντά στον Χριστό. Όταν μεγαλώσουν θα σε θυμούνται και θα γίνεις το μέσον για να οδηγηθούν στον Χριστό. Να τα κοιτάς και ρίχνοντας τους ματιές να προσεύχεσαι γι’ αυτά. Εσύ με την σκέψη ότι θα φύγεις για μοναχή, δεν σου κάνει ...

Πολιτισμός στην Κύπρο από τη νεολιθική εποχή Σύμφωνα με τη χρονολόγηση των διάφορων ευρημά­των της αρχαιολογικής σκαπάνης, ο πολιτισμός στην Κύπρο έχει να επιδείξει πανάρχαιες καταβολές, που εκτείνονται μέχρι τη νεολιθική περίοδο, δηλαδή την 8η χιλιετηρίδα π. X. Στον προϊστορικό οικισμό της Χοιροκοιτίας ο πρωτό­γονος Κύπριος προβαίνει στην ανέγερση οργανωμέ­νων οικιστικών μονάδων με αξιοθαύμαστη λειτουργική δομή και στο συνοικισμό Τέντα της Καλαβασού στη λεία επιφάνεια της εσωτερικής όψης ενός τοίχου βρέθηκαν ίχνη ζωγραφικής σύνθεσης, από την οποία διασώθηκαν δύο ανθρώπινες μορφές κόκκινου χρώ­ματος, με υψωμένα τα χέρια. Επιπλέον, τα ποικίλα ευρήματα που ανευρέθηκαν μαρτυρούν τη δεξιοτεχνία με την οποία ο πρωτόγονος Κύπριος διακοσμούσε τα πέτρινα αγγεία, αλλά και κατασκεύαζε πρωτόγονα κοσμήματα. Η προσπάθεια για καλύτερες συνθήκες ζωής και για ωραιότερη εμφάνι­ση φανερώνουν, τόσο τη θέληση, όσο και την ...

Εισήγηση στο 18ο Ιερατικό Συνεδριο της ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ-10-9-2020   Πριν λίγους μήνες το ελληνικό κράτος με τη σύμφωνη γνώμη της Εκκλησίας της Ελλάδος αποφάσισε τη σφράγιση των ιερών ναών, την αναστολή τέλεσης όλων των ιερών ακολουθιών και την απαγόρευση της θ. Ευχαριστίας και κοινωνίας των πιστών. Ως προς την ορθότητα αυτής της εκκλησιαστικής πράξεως και το θεολογικό περιεχόμενο της αποφάσεως αυτής, η οποία στηρίζεται σε μία παραμορφωμένη εκκλησιολογία, θα ήταν σωστό να αφήσουμε να μιλήσουν οι Πατέρες της Εκκλησίας. Ο αγ. Μάξιμος ο Ομολογητής ερμηνεύοντας τη θ. Ευχαριστία προτάσσει την έννοια της Εκκλησίας και εξηγεί το περιεχόμενό της, πριν προχωρήσει στην επισήμανση και ανάλυση των συμβόλων της. Σκοπός του είναι να θέσει το ερμηνευτικό πλαίσιο αντίληψης και κατανοήσης της θ. Ευχαριστίας και ...

Ο άγιος Σιλουανός λέει ότι δεν βρήκε ποτέ ένα Γέροντα που να φθάνει στα μέτρα του πατέρα του, ο οποίος είχε τέτοια τρυφερή καρδιά. Ποθούσε έναν πράο Γέροντα, όχι αυστηρό και με χέρι ισχυρό. Ο γέροντας Σωφρόνιος, πριν συναντήσει τον άγιο Σιλουανό, έκλαιγε με καυτά δάκρυα ζητώντας ένα Γέροντα ικανό να καταλάβει την ανάγκη του νου και της καρδιάς του. Ο ίδιος ήταν πολύ απαλός και ποτέ δεν αναγκάσθηκε να προσβάλει εκείνους που τον πλησίαζαν, αλλά όποτε παρατηρούσε υπερηφάνεια, δεν έδειχνε επιείκεια. Πολλοί Γεροντες είναι πράοι και απαλοί, αλλά οι άνθρωποι δεν το καταλαβαίνουν και το θεωρούν αδυναμία. Δεν το υπολογίζουν και προτιμούν άλλους «ισχυρούς» Γεροντες, επειδή δεν έχουν τη διάκριση να δουν τι κρύβεται πίσω από την πραότητα αυτή. ...

Εμείς, δηλώνουμε απερίφραστα θιασώτες και υποστηρικτές. Θα το στοιχειοθετήσουμε στη συνέχεια. Ας κάνουν και οι πολέμιοι το ίδιο. Είναι σίγουρο ότι κάπου θα συναντηθούμε, δεν ξέρουμε που, πάντως όχι στη μέση. Προς τη θέση μας θα συναντηθούμε, το πιο πιθανό. Γράφουν οι γεωπόνοι: Αγγελική Κούτρου-Αυγουλά και Χρήστος Αυγουλάς Φυτό γνωστό από τους προϊστορικούς χρόνους το βαμβάκι, πρωτοαναπτύχθηκε σε δύο περιοχές εντελώς διαφορετικές και πολύ μακριά η μία από την άλλη: την Ασία (Ινδία) και την Αμερική. Η Ινδία καλλιέργησε πρώτη βαμβάκι, πριν πέντε χιλιάδες χρόνια περίπου. Στην αρχαία Ελλάδα το έφεραν οι Φοίνικες τον 2ο π.Χ. αιώνα. Στη χώρα μας πρωτοκαλλιεργήθηκε στην περιοχή της Ηλείας με το όνομα «βύσσος» γι’ αυτό και τα υφάσματα που κατασκεύαζαν ονομάζονταν «βύσσινα». Με το σημερινό του όνομα ...

Τον Απρίλιο του 1944, μετά την ανασυγκρότηση του Ελληνικού Στρατού Μέσης Ανατολής, συγκροτήθηκε η ΙΙΙ Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία (ΕΟΤ). Η Ταξιαρχία, αφού έλαβε ειδική εκπαίδευση στον ορεινό αγώνα, μεταφέρθηκε τον Αύγουστο του 1944 στον Τάραντα της Ιταλίας για να συμμετάσχει στις συμμαχικές επιχειρήσεις στο μέτωπο αυτό εναντίον των δυνάμεων του Άξονα. Από τις 3 Σεπτεμβρίου ως εφεδρεία της 5ης Καναδικής Μεραρχίας ενήργησε για τη διάσπαση της αμυντικής γραμμής των Γερμανών στη Γοτθική Γραμμή των Απέννινων. Η πρώτη περίοδος των επιθετικών επιχειρήσεων της 8ης Βρετανικής Στρατιάς έληξε με την πτώση του Κοριάνο και την κατάληψη της αμυντικής τοποθεσίας από τα καναδικά τμήματα. Η δεύτερη περίοδος αφορούσε την προώθηση πέρα από τον ποταμό Μαράνο και την κατάληψη του Ρίμινι. Η Διοίκηση της 1ης Καναδικής ...

Ο γαλαξίας της Ανδρομέδας (πηγή: NASA) Παρ’ όλο που τα δισεκατομμύρια των γαλαξιών που υπάρχουν στο Σύμπαν φαίνονται να απομακρύνονται από μας λόγω της κοσμολογικής διαστολής του Σύμπαντος, στην περίπτωση της Τοπικής μας Ομάδας τα πράγματα είναι διαφορετικά. Γιατί στην περιοχή μας αυτή οι βαρυτικές δυνάμεις των γειτονικών μας γαλαξιών έχουν μεγαλύτερη επίδραση στις διάφορες μετακινήσεις τους. Το ίδιο άλλωστε συμβαίνει και παντού στο Σύμπαν αφού σε τοπικό επίπεδο οι βαρυτικές δυνάμεις ανάμεσα σε γειτονικούς γαλαξίες υπερέχουν της κοσμολογικής διαστολής. Έτσι δεν είναι καθόλου παράξενο που όπως φαίνεται από τα τελευταία στοιχεία ορισμένων ερευνών ο γαλαξίας της Ανδρομέδας μας πλησιάζει με ταχύτητα 500.000 χιλιομέτρων την ώρα. Κάθε ώρα που περνάει δηλαδή βρισκόμαστε 500.000 χιλιόμετρα πλησιέστερα στον γαλαξία της Ανδρομέδας. Αν είχαμε στη ...

Ο Ιβάν Τουργκένιεφ σε ελαιογραφία του Ιλιά Ρέπιν, 1876. (πηγή: wikipedia) Συμπληρώνονται φέτος 130 χρόνια από τον θάνατο του Ρώσσου συγγραφέα Ιβάν Σεργκέγιεβιτς Τουργκένιεφ (Тургенев, Иван Сергеевич). Έτσι το παρόν σημείωμα είναι αφιερωμένο στην μνήμη του. Ο Ιβάν Τουργκένιεφ γεννήθηκε στο Οριόλ στις 28 Οκτωβρίου 1818 και πέθανε κοντά στο Παρίσι στις 3 Σεπτεμβρίου 1883. Είναι βέβαιο ότι η οικονομική του άνεση τον βοήθησε να σπουδάσει στήν Αγ. Πετρούπολη και στο Βερολίνο, να ταξιδέψει στο εξωτερικό και να ζήσει αρκετά χρόνια στο Παρίσι, και ασφαλώς να δημοσιεύσει χωρίς προβλήματα όλα τα έργα του. Επίσης είναι προφανές ότι έζησε μία ζωή αρκετά διαφορετική από την αυτήν που έζησε ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, με τόν οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, δεν είχε ποτέ καλές σχέσεις. Αλλά ο Τουργκένιεφ ...

Ο Μητροπολίτης Κανάγκας κ. Θεοδόσιος μιλάει στην Πεμπτουσία για την πορεία του στην ιερωσύνη από την εποχή που πρωτοπήγε μαθητής στην Αθωνιάδα Σχολή του Αγίου Όρους, την είσοδο του στον κλήρο και τον πόθο του για την ιεραποστολή, μέχρι την γη της Κανάγκας, την οποία ποιμαίνει σήμερα ως επίσκοπος και πνευματικός πατέρας.

Η γεφύρωση του χάσματος που θεμελιώθηκε με την σάρκωση του Λόγου του Θεού και κορυφώθηκε με την σταύρωση, βιώνεται από τον άνθρωπο πάλι με την σταύρωση μέσα στην Εκκλησία. Η διπλή εντολή της αγάπης προς τον Θεό και τον πλησίον που συμπεριλαμβάνει και τον εχθρό, είναι εντολή πλήρους αυταπαρνήσεως και σταυρώσεως. Με την αυταπάρνηση και την συσταύρωσή του με τον Χριστό ο άνθρωπος, που αποσπάστηκε από τον Θεό και εγκλωβίστηκε στον ατομισμό του, ανασυνδέεται με τον Θεό και τους συνανθρώπους του σε μια θεανθρώπινη κοινωνία, την «κοινωνίας της θεώσεως», «κατ’εικόνα» του Τριαδικού Θεού. Η ολοκλήρωση της κοινωνίας αυτής, που πραγματοποιείται με την συμμετοχή των πιστών στην ανάσταση και την ανάληψη του Χριστού, έχει εσχατολογικό χαρακτήρα. Βιώνεται δηλαδή μερικώς μέσα στον ...

Η Ορθόδοξη Εκκλησία ασχολείται με επίκαιρα και ζωτικά θέματα, τα οποία απασχολούν τον άνθρωπο και τον κόσμο γενικότερα σήμερα. Καθώς εμπνέεται διαρκώς από την προσδοκία και την πρόγευση της Βασιλείας του Θεού, η Εκκλησία δεν αδιαφορεί για τα προβλήματα του ανθρώπου κάθε εποχής, αλλά, αντιθέτως, συμμετέχει στην αγωνία και στα υπαρξιακά προβλήματά του, απαλύνοντας, όπως εξάλλου και ο ίδιος ο Κύριος, την οδύνη και τις πληγές, τις οποίες προκαλεί το κακό στον κόσμο και χύνοντας, όπως ο καλός Σαμαρείτης «έλαιον και οίνον εις τα τραύματα αυτού (Λουκ.,ι΄,34) διά του λόγου «της υπομονής και παρακλήσεως» (Ρωμ. ιε΄, 4, Εβρ. ιγ΄, 22) και διά της εμπράκτου αγάπης. Ο λόγος της προς τον κόσμο αποβλέπει πρωτίστως όχι στο να κρίνει και να καταδικάσει ...

Το δεύτερο είδος είναι το δίχτυ με «πεζόβολο». Το δίχτυ αυτό είχε μήκος περίπου 6-7,50 μέτρα, είναι κωνικό και στις άκρες του φέρει βαρίδια. Χρησιμοποιείται για ψάρεμα στις όχθες και στοχεύει ομάδες ψαριών. Ο αλιέας πιάνει το δίχτυ με το δεξί του χέρι και ενώ στέκεται σε ρηχά νερά ή πάνω στην βάρκα του το απελευθερώνει με μια απότομη κίνηση μπροστά του με κατεύθυνση την ομάδα ψαριών που βλέπει να κολυμπά κοντά στην επιφάνεια. Το δίχτυ πέφτει πάνω στα ψάρια και τα κλείνει χωρίς να τα επιτρέπει να διαφύγουν. Έπειτα ο ψαράς παίρνει το δίχτυ πάνω στην βάρκα του και από την ανοιχτή πλευρά παίρνει τα ψάρια ή μπαίνει μέσα στο νερό και παίρνει τα ψάρια το κάθε ένα ξεχωριστά ...

Ο Ευθύμιος Καούδης γεννήθηκε το 1866 στο χωριό Καλλικράτης Σφακίων της Κρήτης Πριν το 1903 εγκατέλειψε την Κρήτη εξαιτίας της δολοφονίας του Βουϊδά, αρχηγού ληστρικής συμμορίας, για την οποία κατηγορήθηκε. Μετά την εγκατάλειψη του χωριού του, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου εργάστηκε ως χτίστης. Με το τέλος των Βαλκανικών πολέμων εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου και πέθανε στις 17 Δεκεμβρίου 1956. Ο Καούδης έδρασε στη Μακεδονία από το 1903 έως το 1906. Στα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνα προσαγορευόταν ως «Γερο – Καούδης» λόγω της ηλικίας αλλά και ως διάκριση στην Επανάσταση του 1895-1897. Στις 6 Μαΐου 1903 μετέβη στη Θεσσαλονίκη και τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς έγινε επικεφαλής ομάδος δέκα ατόμων. Στη συνέχεια, προχώρησε προς την περιοχή Φλώρινας – Καστοριάς, όπου παρέμεινε για ...

Από την παλαιολιθική εποχή μέχρι και σήμερα, το σαλιγκάρι αποτελούσε ένα από τα βασικά συστατικά στη δίαιτα των Κρητικών. Επίσης, αποτελεί και ένα από τα αγαπημένα συστατικά πολλών μεσογειακών λαών, με την Κρήτη ωστόσο, να κατέχει τα πρωτεία στην κατανάλωση σαλιγκαριών ανά έτος και ανά κάτοικο. της Φανής Νικηφοράκη  Τα σαλιγκάρια είναι ιδιαίτερα πλούσια σε πολύτιμα θρεπτικά συστατικά και σε συνδυασμό με το εξαιρετικό παρθένο κρητικό ελαιόλαδο ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τη μακροβιότητα των Κρητικών. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ψίχα του σαλιγκαριού έχει υψηλή περιεκτικότητα σε λινολενικό οξύ, το οποίο ανήκει στην ομάδα των απαραίτητων λιπαρών οξέων που ονομάζονται ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, και που ανήκουν στα απαραίτητα διατροφικά στοιχεία για τον ανθρώπινο οργανισμό και που δεν μπορεί να τα ...

Συνέντευξη του Αντωνίου Χατζόπουλου για τον οικουμενικό χαρακτήρα των Ρωμηών της Πόλης και το πνεύμα αδελφοσύνης που διαπνέει τους πολίτες στη συμβίωση τους με διαφορετικούς πολιτισμούς.

Ο άνθρωπος έπλασε τον πηλό, όπως δούλευε και τα άλλα υλικά για να φτιάξει από αυτά αντικείμενα και εργαλεία. Αλλά ο πηλός έδινε στο χέρι του ανθρώπου άμεση δυνατότητα να πλάσει την άμορφη ύλη σε συγκεκριμένο σχήμα. Το ξύλο από τα δέντρα και οι βέργες από τους θάμνους – μαλακά και εύπλαστα υλικά – μετασχηματίζονται με σχετική ευκολία σε αντικείμενα χρήσεως η εργαλεία,   όχι όμως αρκετά γερά για όλες τις ανάγκες της καθημερινής ζωής. Η πέτρα,   πάλι, και τα μέταλλα απαιτούν σκληρά εργαλεία για να δουλευτούν και να μετασχηματιστούν σε γερά χρηστικά αντικείμενα. Ο πηλός όμως δέχεται, και μάλιστα αναδείχνει το κάθε σχήμα που θα του δώσει το χέρι του ανθρώπου μόνο του,   δίχως να απαιτείται για αυτό ένα ειδικά ...

Το Άγχος / Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος

Ομιλία του Καθηγουμένου της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου Γέροντος Εφραίμ στην Τράπεζα της Μονής προς τους πατέρες και τους προσκυνητές με θέμα: «Ο Σταυρός η βάσις του Χριστιανού».

«Τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;» Στο σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα, Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός τονίζει την αξία της ψυχής και υποδεικνύει και τα μέτρα που πρέπει να λάβει ο χριστιανός, για να επιτύχει τη σωτηρία της ψυχής του. Aνεκτίμητος θησαυρός για τον άνθρωπο είναι η αθάνατη ψυχή του. Τίποτε στον κόσμο αυτό τον πρόσκαιρο, τον μάταιο και πεπερασμένο δεν μπορεί να ισοβαθμίσει την πολύτιμη αξία της. Πλούτη, θησαυροί, δόξες, μεγαλεία και ο κόσμος όλος είναι ένα μηδέν μπροστά στην αξία της ψυχής. «Τί ὠφελήσει ἄνθρωπον, ἐάν κερδίσῃ τόν κόσμον ὅλον καί ζημιωθῇ τήν ψυχήν αὐτοῦ;» λέει ο Κύριος· «ἤ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;» Δεν υπάρχει αντάλλαγμα για την αθάνατη και αιώνια ψυχή. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να κατανοήσουμε ...

Μια κατηγορία αγίων της Εκκλησίας μας είναι αυτή των στρατιωτικών. Μάλιστα η αγιασμένη αυτή τάξη ανάδειξε πλήθος Μαρτύρων στα πρωτοχριστιανικά χρόνια. Ένας από αυτούς είναι και ο άγιος Μεγαλομάρτυρας Ευστάθιος. Έζησε στα χρόνια του Τραϊανού (98-117) και του Αδριανού (117-138). Ήταν στρατιωτικός και υπηρετούσε ως ανώτερος αξιωματικός στον ρωμαϊκό στρατό. Το όνομά του ήταν Πλακίδας και ήταν ειδωλολάτρης. Παρ’ όλα αυτά όμως ήταν δίκαιος άνθρωπος και εγκρατής στις επιθυμίες του. Είχε ευγενική ψυχή και έδειχνε συμπόνια προς τους αναξιοπαθούντες. Η σύζυγός του ονομαζόταν Τατιανή και είχαν αποκτήσει δύο γιούς. Έχαιρε μεγάλης εκτιμήσεως στο στράτευμα και την κοινωνία. Ένα ανεξήγητο θαύμα στάθηκε αφορμή να μεταστραφεί στο χριστιανισμό και να αφήσει για πάντα την δεισιδαίμονα ειδωλολατρία. Είχε πάει για κυνήγι στο δάσος με τη ...