Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Μεγίστην σπουδαιότητα εις το εξεταζόμενον ζήτημα του τρόπου εκτελέσεως των εκκλησιαστικών ύμνων ενέχει και ο χρόνος καθ’ ον δέον ούτοι να εκτελώνται σήμερον. Ελέχθη ότι ο χρόνος είναι η ψυχή της μουσικής. Μέλος μουσικόν ψαλλόμενον εις χρόνον άτακτον χάνει την ωραιότητα και αξίαν του. Αντιθέτως καλή και ακριβής περί τον χρόνον εκτέλεσις διπλασιάζει, θα ελέγομεν, το κάλλος και την μεγαλοπρέπειαν του ψαλλομένου άσματος. Τούτο γνωρίζουν κάλλιον παντός άλλου οι περί την μουσικήν μετ’επιστασίας ασχολούμενοι, οίτινες, και πάνυ δικαίως, περί πολλού ποιούνται της εν χρόνω ακριβούς εκτελέσεως των ύμνων. Είναι προφανές ότι και τα λειτουργικά μέλη και άσματα της Εκκλησίας μας πρέπει να χαρακτηρίζονται κατά την εκτέλεσίν των και από άψογον από πλευράς χρόνου πληρότητα. Και τούτο διότι εάν δια παν μουσικόν μέλος ...

Η επιστολή είναι γραπτός λόγος που χρησιμοποιούμε για να επικοινωνήσουμε με πρόσωπα τα οποία δεν είναι παρόντα -οικεία και μη- ή με κοινωνικές ομάδες που θεωρούμε ως κατάλληλους δέκτες των μηνυμάτων μας, με στόχο: Να πληροφορήσουμε για συμβάντα και καταστάσεις Να διαπιστώσουμε προβλήματα Να μεταδώσουμε σκέψεις και συναισθήματα Να εκφράσουμε απόψεις εισηγήσεις διαμαρτυρίες Να ανακοινώσουμε προθέσεις Η επιστολή απευθύνεται σε ένα «εσύ» αλλά η απουσία τού εννοούμενου συνομιλητή εμποδίζει την ολοκλήρωση τού διαλόγου. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, η επιστολή είναι «το ήμισυ ενός διαλόγου», ενώ από σύγχρονους μελετητές θεωρείται ως «ο μονόλογος που θέλει να γίνει διάλογος». Επειδή την απευθύνομε σε απόντα, από την ανάγκη για να συνομιλήσουμε μαζί του, πρέπει να έχει τη φυσικότητα και την αμεσότητα τού προφορικού λόγου. Ο επιστολικός τρόπος επικοινωνίας είναι αρχαιότατος. ...

-Νους υγιής εν σώματι υγιή, κραυγάζουν οι αρχαίοι από τα βάθη των αιώνων. Υπάρχουν νέα; Έχουμε κάποια πρόσφατη μελέτη για την υγεία του σύγχρονου πολίτη; -Όπως και να το πάρεις απέχουμε πολύ από τα σωστά που λένε οι αρχαίοι. Εξακολουθούμε οι πολλοί την καθιστική ζωή. χωρίς γυμναστική, δίχως βάδισμα, είμαστε υπέρβαροι με όλα τα σχετικά προβλήματα. Διαβάζω σε άρθρο του Νew Journal of Medicine ότι σήμερα στις ΗΠΑ, 435.000 κόσμος κάθε χρόνο πεθαίνει πρόωρα από το κάπνισμα. Στην Ελλάδα, εάν είχαμε τα ίδια ποσοστά καπνίσματος, με την αναλογία αυτή, θα λέγαμε ότι 17.400 απώλειες το χρόνο οφείλονται στο κάπνισμα. Δυστυχώς όμως είναι περισσότερες, επειδή το ποσοστό καπνίσματος στη χώρα μας είναι σχεδόν διπλάσιο. Ένας στους πέντε θανάτους προκαλείται από το κάπνισμα Στους ...

Ο Γρ. Νταραβάνογλου ψάλει το θεομητορικό ύμνο «Άξιον εστίν» σε ήχο γ΄και μέλος Πέτρου Αγιοταφίτου (190ς αι). Πρόκειται για ζωντανή ηχογράφηση στον Ιερό Ναό Αγ. Νικολάου Πειραιώς (2008). Ηχοθήκη Γεωργίου Δαρλάση.  Your browser does not support the audio element.  

Ο Ιωάννης Γούλας (1944 – 2020) γεννήθηκε στις 20 Μαίου του 1944 στην Τρικοκκιά Γρεβενών. Το πρώτο από τα δύο παιδιά του Γεωργίου και της Ζωής Γούλα το γένος Λαμπρίδη. Η καταγωγή του πατέρα του ήταν από την Αύρα Καλαμπάκας. Μεγάλωσε στο χωριό μέχρι την ηλικία των 16 ετών. Χρόνια φτωχικά και δύσκολα, σημαδεμένα από την έλλειψη του πατέρα, ο οποίος φυλακίστηκε για τις πολιτικές του πεποιθήσεις, όταν ο Γιάννης ήταν 3 ετών. Με τη μικρή του αδερφή, Φρόσω, μεγάλωναν υπό τη φροντίδα της γιαγιάς και της μητέρας τους, που δούλευαν στην κατασκευή δρόμων για τα  «προς το ζην» και για να οικονομήσουν χρήματα για δικαστήρια, έτσι ώστε να καταφέρουν να ελευθερώσουν τον πατέρα. Η απελευθέρωση αυτή άργησε 18 ολόκληρα χρόνια, και ...

Άγιος Νεκτάριος Επίσκοπος Πενταπόλεως, ο Θαυματουργός (1846-1920). Ο άγιος Νεκτάριος, με τη σημερινή του γιορτή, μας προετοιμάζει για την πρωτεύουσα ημέρα της γιορτής του! Την 9η Νοεμβρίου. Και επειδή φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από την αγία κοίμησή του θα πρέπει να εορταστεί ως βασιλεύουσα αυτή η εορτή! Άλλωστε και ο ίδιος δημιούργησε, άφησε στο πόδι του, και σε ολόκληρη την εκκλησία και τον κόσμο, όχι μόνον την οσιακή του μνήμη αλλά και διάδοχους και συνεχιστές. Και μάλιστα αγίους, και υπό αγιοκατάταξη αγίους. Ένας εσμός, πλήθος αγίων ήταν η συναναστροφή του και οι άνθρωποι που καθοδηγούσε. Το ίδιο και τα τέκνα του! Ίδρυσε μια πνευματική αυτοκρατορία μέσα στους κόλπους της Εκκλησίας που κανείς δεν μπορεί να την νικήσει, να την καταισχύνει, να την παραβλέψει! Ναι, ...

του μακαριστού Μοναχού Γερασίμου Μικραγιαννανίτου Τη 3η Σεπτεμβρίου του έτους 1953 εγένετο η ανακομιδή των τιμίων και μυριπνόων αυτού λειψάνων υπό του αοιδίμου Μητροπολίτου Ύδρας, Σπετσών και Αιγίνης Προκοπίου, παρισταμένων του Μητροπολίτου πρώην Ηλείας Αντωνίου, των μοναχών της Μονής, του ιερού Κλήρου και των Αρχών της νήσου. Παρισταμένων πάντων τούτων μετά κατανύξεως και ευλαβείας ηνοίχθη ο τάφος, εκ του οποίου εξήλθεν άρρητος ευωδία «υπέρ πάντα τα αρώματα», κατά το Γραφικόν, τα δε ιερά και κροκοβαφή του Αγίου λείψανα συλλεγέντα «οσίαις χερσίν» εναπετέθησαν η μεν αγία Κάρα εντός επίχρυσου θήκης, εχούσης σχήμα αρχιερατικής μίτρας, κατασκευασθείσης διά του τιμήματος τιμαλφών των προσκυνητών και λοιπών αυτών δωρεών, τα δε λοιπά ιερά λείψανα εντός αργυράς θήκης, κειμένης παραπλεύρως του μαρμάρινου εικονοστασίου, ένθα και η υπό ...

Καθώς ξεκινάνε τα σχολεία, ανοίγει ξανά η συζήτηση για τα μεγάλα, τα διαχρονικά και θεμελιώδη ζητήματα τού ελληνικού σχολείου. Βέβαια, φέτος είναι μία… βολική χρόνια, αφού τα θέματα τού κορονοϊου έχουν μονοπωλήσει το ενδιαφέρον και έχουν εκτοπίσει κάθε συζήτηση ουσίας. Εγώ, όσο κι αν προσπάθησα, δεν μπόρεσα να παρακάμψω το γεγονός της μείωσης, κυρίως όμως της περαιτέρω απαξίωσης των καλλιτεχνικών μαθημάτων στη Δευτεροβάθμια. Δεν μπόρεσα να αποφύγω την μελαγχολία της βεβαιότητας πώς και φέτος, εξαιτίας αυτής της απαξίωσης, η ανία, η μονοτονία και η τοξική ευκολία θα κερδίσουν νέο έδαφος. Πώς μου ήρθε όμως αυτός ο όρος -«τοξική ευκολία»-; Δεν ξέρω γιατί, αλλά, μετά τις ανακοινώσεις για το νέο αναλυτικό πρόγραμμα, μου σφηνώθηκε στο μυαλό μία δήλωση τού Δημάρχου Τρικάλων Δημήτρη Παπαστεργίου, που ...

Να μας πείτε μερικούς τρόπους πως ανανεώνεται ο γάμος / Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος https://www.pemptousia.gr/wp-content/uploads/2020/09/Να-μας-πείτε-μερικούς-τρόπους-πως-ανανεώνεται-ο-γάμος-Μητροπολίτης-Λεμεσού-Αθανάσιος-1.mp3

Βρέθηκα μαζί με άλλους, λίγες μέρες μετά τον Δεκαπενταύγουστο, στην Ιερά Μονή Κύκκου, «στο παλάτι της Παναγίας». Ήταν η ώρα του εσπερινού. Μπήκαμε δειλά- δειλά στο ναό, καθίσαμε σ’ ένα από τα στασίδια και παρακολουθούσαμε την ακολουθία που γινόταν από τον Έφορο της Μονής Αρχιμανδρίτη Αγαθόνικο. Στο τέλος του Εσπερινού, ο ιερέας βγήκε από το ιερό και στάθηκε μπροστά στην Εικόνα της Παναγίας. Άρχισε την παράκληση, ενώ ο κόσμος μαζεύτηκε κοντά, όπως κι εγώ, θεωρώντας ότι θα προσκυνούσαμε τη «Θεοτόκο και Μητέρα του Φωτός». Αντ’ αυτού εμποδιστήκαμε από δύο αστυνομικούς, που, με διάκριση, μας υπόδειξαν να περιμένουμε. Το παράξενο ήταν ότι γονατιστή μπροστά στην εικόνα βρισκόταν μια κυρία, ενώ όλοι οι άλλοι, καμιά εικοσαριά, περίμεναν όρθιοι να τελειώσει η παράκληση. Διερωτήθηκα ποια ...

Στην φιλοσοφία του Αναξίμανδρου, το άπειρο, που ήταν αθάνατον και ανώλεθρον, ήταν η πρωταρχική κοσμική ουσία από την οποία απορρέουν τα πάντα και στην οποία τελικά επιστρέφουν τα πάντα. Από αυτό γεννιούνταν και σε αυτό επέστρεφαν αλληλοδιαδόχως άπειροι κόσμοι. των Στράτου Θεοδοσίου, επίκουρου καθηγητή, και Μάνου Δανέζη, αναπληρωτή καθηγητή, Τμήμα Φυσικής – Πανεπιστήμιο Αθηνών και Milan Dimitrijevic, Astronomical Observatory of Belgrade, Serbia Την ίδια εποχή με τον Θαλή έδρασε, επίσης στην Μίλητο, ο μαθητής και διάδοχος στην Σχολή του, ο Αναξίμανδρος (610-540 π.X.), ο οποίος, όπως παραδέχονται όλοι οι μελετητές εκείνης της περιόδου, ήταν ισάξιος του διδασκάλου του και ο πρώτος που μαζί με τον Εμπεδοκλή τον Ακραγαντίνο (500-428 π.X.)- εισήγαγε την πειραματική έρευνα κατά την μελέτη των φυσικών φαινομένων. Εξάλλου θεωρείται ...

Μια αναφορά στα έργα του Φώτη Κόντογλου. Η ηχογράφηση έγινε στον ραδιοφωνικό σταθμό της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού. Διαβάζει ο Πρωτοσύγκελλος της Ι.Μ. Λεμεσού Αρχιμανδρίτης Ισαάκ. Your browser does not support the audio element.

  Τα αναμφισβήτητα ιατρικά επιτεύγματα στον χώρο της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας έφεραν στην επιφάνεια σημαντικά συνειδησιακά διλήμματα που αφορούν την τεχνητή παράταση της ζωής σε ασθενείς χωρίς προσδόκιμο θεραπείας. Πολύπλοκα και ακριβά μηχανήματα αναλαμβάνουν να κρατήσουν σε λειτουργία τα όργανα του ασθενούς όταν ο εγκέφαλος νεκρώνει. Ο αντικειμενικός σκοπός της Εντατικής Θεραπείας είναι η παρακολούθηση, ο έλεγχος και η θεραπεία ζωτικών λειτουργιών του σώματος. Την τελευταία τριακονταπενταετία, η εξέλιξη στον χώρο της ιατρικής τεχνολογίας έχει θέσει στην διάθεση της Εντατικής Θεραπείας ένα μεγάλο αριθμό τεχνητών μέσων για την φροντίδα των βαρέως πασχόντων ασθενών (πολυτραυματίες, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, βαριές σηπτικές καταστάσεις, πολύπλοκες χειρουργικές επεμβάσεις, καρδιοαναπνευστική ανακοπή, αναπνευστική ανεπάρκεια από σοβαρή λοίμωξη κ.λπ.). Με συνεχή παρακολούθηση της καρδιοαναπνευστικής λειτουργίας (χρήση monitors, καθετήρων, υπερήχων κ.λπ.) Χάρις στην οργάνωση και ...

Η σημασία των εκστρατειών που πραγματοποίησε ο Αιγυπτιακός στρατός το 1826 εναντίον της Μάνης με την αρχηγία του Ιμπραήμ Πασά είναι πολύ μεγάλη. Εκείνη την εποχή οι Έλληνες πολιτικοί για την εξυπηρέτηση των δικών τους φιλοδοξιών και συμφερόντων είχαν ήδη (από το 1824) αρχίσει τις ραδιουργίες. Η τότε Κυβέρνηση δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του Έθνους. Οι δυνάμεις της ξηράς αλληλοεσφάζοντο ο δε Ελληνικός στόλος αδρανούσε λόγω αδιαφορίας των αρμοδίων για την επάνδρωση και τον ανεφοδιασμό του. Ο Ιμπραήμ εκμεταλλευόμενος τις Ελληνικές αδυναμίες, αποβιβάσθηκε στη Μεθώνη και κατέλαβε τη Μεσσηνιακή χερσόνησο και το Ναυαρίνο. Με επιδρομές νίκησε στο Μανιάκι, στη Στερεά Ελλάδα και κατέκτησε το Μεσολόγγι. Ενώ ο Κιουταχής ταλαιπωρούσε την Στερεά Ελλάδα ο Ιμπραήμ διέτρεχε την Πελοπόννησο χιαστί. Η ...

Η πολυγραφότατη μουσική κάλαμος, του διακεκριμένου εκ Καλύμνου μουσικού Γεωργίου Χατζηθεοδώρου, Άρχοντος Μαΐστορος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας σπεύδει και πάλι εν συντόμω χρόνω τριών μόλις μηνών (μετά την έκδοση του Δοξασταρίου του Τριωδίου και του Πεντηκοσταρίου), να μας παραδώσει εις κοινόν των φιλομούσων όφελος, ένα ακόμα πολύτιμο έργο του με τίτλο: «Νέον Αργοσύντομον Αναστασιματάριον».   Αρχή αρχή στο προλογικό του σημείωμα ο συγγραφέας αναφέρεται στην ιδέα της συγγραφής του έργου και ταυτόχρονα, αναπτύσσει τεκμηριωμένα με αρκετά μουσικά παραδείγματα, την άποψη του για την ύπαρξη και την χρήση του ιδιαίτερου τρόπου της αργοσύντομης ψαλμώδησης του στιχηραρίου. Τα μουσικά κείμενα του έργου κατά το περιεχόμενό τους, μέσα από τις 252 καλαίσθητες σελίδες, όπως άλλωστε δηλώνεται από τον κοινό τίτλο, αλλά και τον υπότιτλο «περιέχον ...

Βρεφοκρατούσα, Ελεούσα, Παναγιά Κυκκώτισσα, καύχημα της Κύπρου. Από την Αίγυπτο στην Πόλη, στου αυτοκράτορα Αλεξίου Κομνηνού βρέθηκες τα χέρια και την αγκαλιά. Έπειτα στην Κύπρο, δικό Σου θέλημα ισχυρό! Ο ευαγγελιστής Λουκάς αποτύπωσε με πινέλα την υπέρλαμπρη μορφή Σου, να Σε βλέπουν οι πιστοί, οι αναγκεμένοι, οι ευεργετούμενοι. Δεήσεις, προσευχές, παρακλήσεις, δοξολογίες, ευχαριστίες, αφιερώματα, εγκάρδια Σου προσφέρουν. Το πρόσωπό Σου πάντοτε σκεπασμένο. Κι όσοι το κάλυμμα θέλησαν ν’ αφαιρέσουν είδανε τιμωρία! Ύμνοι, ποιήματα, τραγούδια, μαρτυρίες πολυάριθμες για Σένα έχουν γραφτεί. Χιλιάδες θαύματα. κλάματα χαράς, ευγνωμοσύνης κι αγάπης. Είσαι το διαμάντι της Ιεράς Μονής Σου, ο θησαυρός της αγιοτόκου Κύπρου!

Παρακολουθήστε το πρώτο μέρος από το 2ο Ψηφιακό Αρχονταρίκι με τον Γέροντα Εφραίμ Καθηγούμενο της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου και πιστούς από το Πανεπιστημιακό Παρεκκλήσιο Αγίου Νικολάου και Αγίου Ιωάννου του Αποστόλου Κλουζ-Ναπόκα Ρουμανίας.

Μία από τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ορθοδοξία στους καιρούς μας είναι και η ανάγκη να οριοθετήσει στις καρδιές των πιστών την θέαση της έναντι της ψυχολογίας, έναντι των επιστημών ψυχικής υγείας γενικότερα. Η θέση αυτή, πέρα από το θεωρητικό επίπεδο, πέρα από τον όποιο διάλογο είναι απαραίτητος να γίνει και ήδη έχει ξεκινήσει, χρειάζεται να μεταφερθεί στο επίπεδο της καθημερινότητας στα πρόσωπα κυρίως των ιερέων που επηρεάζουν τους πιστούς, τους γονείς, αλλά και όποιον τα προβλήματά του δεν φαίνεται να λύνονται μόνο διά της πνευματικής οδού. Οι πιστοί έχουμε μια αίσθηση ότι ο Θεός υπάρχει για να λύνει όλα μας τα προβλήματα. «Πάντα δυνατά τω πιστεύοντι», λέμε. Δεν έχουμε όμως διακρίνει ότι ο Θεός λύνει διά της πίστεως κυρίως ...

Ε. Πουλάκου-Ρεμπελάκου 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Από όλες τις ειδικότητες, η Παιδιατρική είναι εκείνη που συμβαδίζει απόλυτα με το πολιτιστικό επίπεδο μιας χώρας και αποτελεί δείκτη πολλών κοινωνικών παραμέτρων, όπως του τρόπου ανατροφής των παιδιών, της μέριμνας για τη βιολογική τους ανάπτυξη, της προστασίας της σωματικής τους ακεραιότητας και της ψυχικής τους ισορροπίας. Η διερεύνηση της φροντίδας της υγείας του ανήλικου πληθυσμού στη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας περιλαμβάνει την ανασκόπηση της Ιατρικής Γραμματείας, τη μελέτη των αγιολογικών και άλλων λογοτεχνικών κειμένων και την εξέταση της σχετικής Νομοθεσίας και του έργου των ιστορικών και των χρονογράφων. 6020

Ο 4ος  αιώνας μ.Χ. σφραγίζεται από την επίσημη είσοδο της χριστιανικής διδασκαλίας στα ιστορικά, πολιτικά και πολιτιστικά τεκταινόμενα της εποχής εκείνης. Η εξέλιξη αυτή θα μπορούσε να παραλληλιστεί με την «μεγάλη έκρηξη» (big bang) στο χώρο της αστροφυσικής: Μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, η Εκκλησία διαμορφώνει όχι μόνον των θεολογικό της λόγο αλλά και την οργάνωση τής καθημερινότητάς της ως προς τη διοίκηση και τη λατρεία της. Καλείται να διαλεχθεί με τα δεδομένα της εποχής, να απορρίψει ή να ενσωματώσει ορολογία και πρακτικές, να πείσει πως φέρνει στην ανθρωπότητα κάτι το ριζικά καινούργιο, εντοπίζοντας συγχρόνως στοιχεία τού παρελθόντος που θα διευκόλυναν την διάδοση τού λυτρωτικού της μηνύματος. Ήταν επόμενο πως ένα από τα βασικά στοιχεία για τα οποία θα καλείτο να ...