Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Μετά το πέρας του Μέγα Πανηγυρικού Εσπερινού της εορτής του Οσίου Ιωσήφ του Ησυχαστή, την μνήμη του οποίου τιμά η Εκκλησία για πρώτη φορά μετά την αναγραφή του στις αγιολογικές Δέλτους της Εκκλησίας, ο Καθηγούμενος της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου Γέρων Εφραίμ μίλησε στην Τράπεζα της Μονής απευθυνόμενος στους πατέρες και τους προσκυνητές σχετικά με την βιοτή και την διδασκαλία του εορτάζοντος Όσιου. Ο Γέρων Εφραίμ αναφέρθηκε στην ασκητική πορεία του οσίου Ιωσήφ τονίζοντας ιδιαιτέρως τους ασκητικούς του αγώνες καθώς και την υπακοή την οποία επέδειξε ο ίδιος ως υποτακτικός και εν συνεχεία καλλιέργησε στη συνοδεία του. Ο Όσιος Ιωσήφ ο Ησυχαστής, σημείωσε ο Γέρων Εφραίμ Βατοπαιδινός, υπήρξε ο μεγάλος ανανεωτής της πατερικής παράδοσης στο Άγιον Όρος σε εποχές δύσκολες για την Αθωνική Πολιτεία ...

Η εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου τιμάται σήμερα από τις ανά τον κόσμο Ορθόδοξες κατά τόπους Εκκλησίες που ακολουθούν το παλαιό εορτολόγιο, κέντρο των εορτασμών το Αγιώνυμο Όρος του Άθωνα, όπου αιώνες τώρα τιμάται το πρόσωπο της Κυρίας Θεοτόκου. Στην Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου όπου φυλάσσονται ως πολύτιμα θεμητορικά σεβάσματα η Αγία Ζώνη της Θεοτόκου και 7 θαυματουργές εικόνες της Παναγίας το απόγευμα της παραμονής εξήλθε λιτανευτικά από τι ιερό Βήμα και τοποθετήθηκε στο κέντρο του Καθολικού της Μονής η εικόνα της Παναγίας της Βηματάρισσας και ακολούθως τελέσθηκε Ιερά Αγρυπνία και το πρωί Θεία Λειτουργία. Ο Καθηγούμενος της Μονής Γέρων Εφραίμ Βατοπαιδινός απευθυνόμενος στους πατέρες και τους προσκυνητές κατά τη διάρκεια της τράπεζας αναφέρθηκε στο βίο και το πρόσωπο της Κυρίας ...

Ευλογητός ο Θεός, ο στερεών και καταπλουτίζων την Εκκλησίαν Του με την παρουσία των Αγίων της κάθε εποχής. Το Πανάγιον Πνεύμα τελειοποιεί τις καρδίες των πιστευόντων στον Χριστό και δια βίου μετανοούντων. Τους καθοδηγεί, τους εξαγιάζει και τους χρησιμοποιεί ως εύηχα όργανά Του για να σώζονται και άλλοι άνθρωποι που διψούν για να ακούσουν τον Λόγο της αληθείας, να απαγκιστρωθούν από την ευτέλεια της καθημερινότητας, και βιούν με τον πόθο της σωτηρίας της ψυχής τους. Στο διάβα των αιώνων το ένα και αυτό Πανάγιο Πνεύμα ελάλησε τα κεκρυμμένα μυστήρια στους Προφήτες, κατηύθυνε τον νουν και την γλώσσαν των Ευαγγελιστών και Αποστόλων, ετόνωσε το αγωνιστικό φρόνημα των Μαρτύρων, ενίσχυσε το λόγο και την γραφίδα των ομολογητών, εξαγίασε την δι’υπακοής άσκηση των Οσίων ...

Την Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου τιμά το Άγιον Όρος. Μετά την ακολουθία του Μικρού Εσπερινού, ο Καθηγουμένου της Ιερά Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου, Γέροντας Εφραίμ, μίλησε στην Τράπεζα της Μονής προς τους πατέρες και τους προσκυνητές περί υπακοής και σχέσης πνευματικού και υποτακτικού στον ορθόδοξο μοναχισμό. Ο Γέροντας τόνισε τη σημασία της υπακοής και του υποτακτικού φρονήματος, ώστε όταν δωρίζεται κάνεις στον Γέροντα, ένεκεν Χριστού, να μπορέσει να τον καθοδηγήσει και μέσα στην ταπείνωση να τον οδηγήσει εις νομάς σωτήριους. «Η εμπιστοσύνη στον Γέροντα αυξάνει την πίστη στον Θεό», υπογράμμισε.

Ο Πρωτοψ. Ιωάννης Χασανίδης μετά συνοδείας αγιορειτών ψαλτών ψάλει το δοξαστικό των Αίνων της ακολουθίας του Οσίου Ιωσήφ του Ησυχαστού η οποία είναι ποίημα Γέρ. Ιωσήφ Βατοπαιδινού και το μέλος του ιδίου. Ας σημειωθεί ότι φέτος θα ψαλεί για πρώτη φορά η ακολουθία του αναμορφωτού του αγιορειτικού μοναχισμού Οσίου Ιωσήφ από την επίσημη αγιοκατάταξη από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Your browser does not support the audio element.

Με τον όρο Μικρασιατική Καταστροφή περιγράφεται περισσότερο η τελευταία φάση της Μικρασιατικής εκστρατείας, δηλαδή το τέλος του «ελληνοτουρκικού πολέμου του 1918-22», η φυγή από την Τουρκία της ελληνικής διοίκησης, που είχε εγκατασταθεί στα δυτικά μικρασιατικά παράλια, στη Σμύρνη, κατά τη Συνθήκη των Σεβρών, (αμέσως μετά την ανακωχή του Μούδρου), όπως και η υποχώρηση του ελληνικού στρατού μετά την κατάρρευση του μετώπου (αποχώρηση των τελευταίων τμημάτων τις πρωινές ώρες της 27-8-1922). Την 11.00 400 άτακτοι ιππείς του Κιόρ Πεχλιβάν εισέρχονται στην Σμύρνη, ενώ το απόγευμα ισχυρό τουρκικό τμήμα και αρχίζουν τους ομαδικούς διωγμούς και σφαγές Ελλήνων και Αρμενίων) και η γενικευμένη πλέον εκδίωξη μεγάλου μέρους του ελληνικού και χριστιανικού πληθυσμού από τη Μικρά Ασία, που είχε όμως ξεκινήσει πολύ νωρίτερα ( Συνθήκη ...

Οι άγιοι Κοσμάς Αιτωλός και Νικόδημος Αγιορείτης. Κάθομαι και διαβάζω το Συναξάριον του Βίου του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, αλλά και τον Βίο του αγίου νεομάρτυρος Κοσμά του Αιτωλού τον οποίο ο άγιος Νικόδημος συνέθεσε και διέσωσε στο Νέον Μαρτυρολόγιον, και με πλημμυρίζει δέος, για εκείνο το εύρος του θάλλοντος και καταλάμποντος Ορθόδοξου Ελληνισμού. Νάξος, Σμύρνη, Κωνσταντινούπολις, Άγιο Όρος. Και αυτό, υπό καθεστώς αγριότητος και βαρβαρότητος. Και κατατρεγμού. Ήμαστε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Αλλά και σε εκείνη τη Φιλοκαλική Αναγέννηση, με τους Κολλυβάδες που διέτρεξαν πέραν των άλλων και τα νησιά, διασώζοντας και αναδεικνύοντας το Ορθόδοξο ήθος και την παράδοση την ζώσα του Βυζαντίου. Ό,τι γνησιότερο, σε αντίθεση με τη Δύση υπήρξε ο λόγος των Κολλυβάδων, που τους προσεδόθη χλευαστικώς αυτό το ...

«Ευρωπαϊκή πρωτιά για την πίστη των Ελλήνων» (εφ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 26 Ιουλίου 2020). Σύμφωνα με παγκόσμια έρευνα που διενέργησε το αμερικανικό Pew Research Centerσε 34 χώρες πριν τον κορωνοϊό, οι Έλληνες, παρά την συστηματική προσπάθεια αποχριστιανισμού που καταβάλλεται από τα ΜΜΕ, την ακαδημαϊκή διανόηση, αλλά και την εκπαίδευση, εξακολουθούν να είναι οι πρώτοι σε ποσοστό στην θέση ότι « η πίστη στον Θεό είναι προϋπόθεση για να είσαι ηθικός» (53%). Το 80 % των Ελλήνων απάντησαν ότι η θρησκεία είναι πολύ σημαντική και σημαντική για την ζωή τους, ενώ το 73% των Ελλήνων απάντησε πως η προσευχή παίζει σημαντικό ρόλο στην ζωή τους και το 82% θεωρεί ότι ο Θεός παίζει σημαντικό ρόλο. Τα ποσοστά είναι εντυπωσιακά. Αξίζει όμως να σταθούμε και ...

Παρακολουθήστε το Γ΄ Μέρος από το 6o Ψηφιακό Αρχονταρίκι με την ομιλία του Γέροντα Εφραίμ Βατοπαιδινού. Ανταποκρινόμενος στα μηνύματα πολλών φίλων της Πεμπτουσίας, ο Καθηγούμενος της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου Γέρων Εφραίμ, αποδέχθηκε την πρόσκληση να απευθύνει λόγο πνευματικό σε μία 6η Διαδικτυακή Σύναξη, η οποία πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 08/08/20 και να συνομιλήσει με τους συμμετέχοντες.

Αγαπητοί αναγνώστες φτάσαμε με τη χάρη Του Θεού στον Δεκαπενταύγουστο, γνωστότερο ως το Πάσχα του Καλοκαιριού. Η μεγάλη Θεομητορική γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, συγκινεί κάθε πιστό Χριστιανό. Οι πιστοί προετοιμάζονται πνευματικά από την αρχή του μηνός με εγκράτεια για να γιορτάσουν αληθινά το μεγάλο πανηγύρι ψάλλοντας καθημερινά τις Παρακλήσεις προς τη Μητέρα του Κυρίου. Στην Εκκλησία ο θάνατος γίνεται πανηγύρι. Δεν λέγεται θάνατος ή τελευτή. Αποκαλείται «Κοίμηση». Δεν εξαντλούνται τα πάντα στο εδώ και τώρα. Υπάρχει το επέκεινα του τάφου η αιώνια ζωή. Ο Χριστιανός πιστεύει ότι κοιμάται προσωρινά, για να ξυπνήσει στην αιωνιότητα. Ο θάνατος, με την Ανάσταση του Χριστού, γίνεται ένας μεγάλος ύπνος. Αυτό το πανηγύρι, την ελπίδα της αιώνιας βασιλείας, την αγάπη μας στην Παναγία Μητέρα ...

Η περίοδος του Δεκαπενταυγούστου αποτελεί μια από τις σημαντικότερες περιόδους του Εκκλησιαστικού έτους. Ο μήνας Αύγουστος αφιερωμένος εξολοκλήρου στο σεβαστό πρόσωπο της Παναγίας,μας υπενθυμίζει πάντοτε πως η Παναγία είναι «μεσίτριαν πρὸς τὸν φιλάνθρωπον Θεόν». Το κεντρικό γεγονός αυτής της περιόδου, είναι ο εορτασμός ενός θανάτου, μιας ένδοξης κοίμησης που καθίσταται προσωπικό γεγονός του καθενός από εμάς ξεχωριστά. Στο πρόσωπο της Παναγίας κάθε πιστό μέλος της Εκκλησίας πανηγυρίζει για το γεγονός του θανάτου μέσα στο περιβάλλον κατάργησής του. Η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου μεταφέρει πάντοτε μήνυμα ελπίδας και νίκης εναντίον της φθοράς και του θανάτου μιας και πλέον «κλῖμαξ πρὸς οὐρανόν, ὁ τάφος γίνεται». Αυτή η νίκη ξεκίνησε με το απολυτρωτικό έργο του Χριστού επάνω στο σταυρό και συνεχίζεται στη ζωή του ...

Κάποιοι άγιοι της Εκκλησίας μας απολαμβάνουν ιδιαίτερης τιμής από τους πιστούς. Θεωρούνται δημοφιλείς, διότι τους αισθάνεται ο λαός κοντά του και αρωγούς στα προβλήματά του. Ένας από τους πλέον δημοφιλείς αγίους είναι και ο άγιος Φανούριος ο Μεγαλομάρτυς και Θαυματουργός. Ο άγιος αυτός ήταν εντελώς άγνωστος στην Εκκλησία μας. Κανένα συναξάρι δεν τον ανέφερε και καμιά τιμή δεν του απένειμε ο πιστός λαός. Αυτά ως τα χρόνια της τουρκοκρατίας, όταν οι Αγαρηνοί είχαν καταλάβει το νησί της Ρόδου. Επιχειρώντας να την οχυρώσουν, επισκευάζοντας τα παλιά τείχη, κατεδάφιζαν παλιά οικοδομήματα στα νότια της πόλεως, για να χρησιμοποιήσουν τις πέτρες για τις ανοικοδόμηση του φρουρίου. Είχαν αγγαρεύει τους Χριστιανούς της νήσου για την επίπονη αυτή εργασία. Μεταξύ των ερειπίων βρήκαν ένα όμορφο παμπάλαιο ...

Τον Αύγουστο του 479 π.Χ. (στις 27 Αυγούστου, κατά μία εκδοχή) οι Έλληνες νικούν του Πέρσες στην πεδιάδα των Πλαταιών και εξαφανίζουν οριστικά την περσική απειλή από τον ελλαδικό χώρο. Ο Περσικός στρατός υπό τον Μαρδόνιο, αφού ξεχειμώνιασε στη Θεσσαλία, ετοιμάσθηκε την άνοιξη του 479 π.X. να επιτεθεί εκ νέου κατά της Αθήνας. Προτού όμως ξεκινήσει, ο Μαρδόνιος έστειλε στην Αθήνα το σύμμαχό του και υποτελή βασιλέα της Μακεδονίας, Αλέξανδρο Α’, με συγκεκριμένες προτάσεις ειρήνης. Πρότεινε στους Αθηναίους να γίνουν σύμμαχοί του κι αυτός θα αναλάμβανε όχι μόνο να ανοικοδομήσει την κατεστραμμένη πόλη και τους ναούς της, αλλά θα τους καθιστούσε ηγεμόνες της Ελλάδας. Η θέση των Αθηναίων, που επιστρέφοντας από τη Σαλαμίνα μετά την περίφημη ναυμαχία (480 π.Χ.) βρήκαν την ...

Μια επίσκεψη στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, έδωσε αφορμή προβληματισμού αναφορικά με το θέμα: Η σημασία της απεικόνισης του κακού στην ορθόδοξη εικονογραφία.  Συγκεκριμένα, αντικείμενα-εκθέματα που παρουσιάζουν τις δοξασίες της εποχής τους και τη σχέση μαγείας-θρησκείας, η εικονογράφηση του διαβόλου σε εικόνες αγίων, αναθήματα,  είναι μερικά τεκμήρια που φανερώνουν τη διαχρονική πάλη καλού και κακού, τη δραματική πορεία της θείας οικονομίας και την πνευματική εγρήγορση των πιστών σε κάθε είδους επιβουλή της ύπαρξης και της ψυχοσωματικής τους ακεραιότητας. Ο σταυρός, ειδικότερα, συμβολίζει τη Θυσία του Χριστού και είναι το χαρακτηριστικό φυλακτό των χριστιανών εναντίον των δαιμόνων ήδη από τους βυζαντινούς χρόνους. Οι δύο πλευρές του σταυρού κοσμούνταν με το Χριστό, την Παναγία και αγίους. Σταυρός-λειψανοθήκη με τον Εσταυρωμένο Χριστό (10ος-12ος αι.) Μουσείο Βυζαντινού ...

Μια αναφορά στα έργα του Φώτη Κόντογλου. Η ηχογράφηση έγινε στον ραδιοφωνικό σταθμό της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού. Διαβάζει ο Πρωτοσύγκελλος της Ι.Μ. Λεμεσού Αρχιμανδρίτης Ισαάκ. Your browser does not support the audio element.

2. Συντήρηση, προς μια οντολογία της φιλοσοφίας Από τα προηγούμενα προκύπτουν ανοικτές διερωτήσεις, οι οποίες συνάγονται σε μια συζήτηση για την αισθητική πρόταση της συντήρησης και τα επιμέρους ζητήματα, όπως αυτά συνυφαίνονται με την πολιτιστική πρόταση στο εκάστοτε ιστορικοκοινωνικό πλαίσιο. Πρόκειται για μια πρόταση, η οποία συναντάται με τη φιλοσοφική σκέψη της κάθε εποχής, αφού η αισθητική της τέχνης αποτέλεσε οικεία φόρμα μιας υπαρξιακής συνθήκης στον διάλογο της φιλοσοφίας. Στην παρούσα συζήτηση θα εστιάσουμε τη σκέψη μας στη νεωτερική φιλοσοφία, προκειμένου να εξετάσουμε την ερμηνευτική της συντήρησης κατά τους νέους χρόνους.  Ειδικότερα, το φιλοσοφικό νεωτερίζειν από τον 19ο αιώνα και μετά διαμορφώνει ένα σκεπτέο σχήμα, που καταγγέλλει διαρκώς το χάσμα μεταξύ επιστήμης και θεωρίας. Ο μετακαντιανός γερμανικός ιδεαλισμός θεμελίωσε μια αυτονόμηση του ...

Παρακολουθήστε το Α΄ Μέρος από το 6o Ψηφιακό Αρχονταρίκι με την ομιλία του Γέροντα Εφραίμ Βατοπαιδινού. Ανταποκρινόμενος στα μηνύματα πολλών φίλων της Πεμπτουσίας, ο Καθηγούμενος της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου Γέρων Εφραίμ, αποδέχθηκε την πρόσκληση να απευθύνει λόγο πνευματικό σε μία 6η Διαδικτυακή Σύναξη, η οποία πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 08/08/20 και να συνομιλήσει με τους συμμετέχοντες.

Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε τους λόγους της ισχυρής γοητείας του χορού θα πρέπει πρώτα να εισχωρήσουμε στην φύση του και στην αποκαλούμενη «καρδιά» του ορισμού. Τονίζεται πως δεν είναι εύκολο να δοθεί μία ξεκάθαρη απάντηση, καθώς με το πέρασμα των αιώνων έμειναν αναρίθμητες καταγεγραμμένες τεκμηριωμένες απαντήσεις μεγάλων αυθεντιών ανά εποχή, οι οποίες συνδέονται άρρηκτα με την εκάστοτε κοινωνική, θρησκευτική, επιστημονική αλλά και τεχνική ανάπτυξη. Μία προσέγγιση λοιπόν,του ορισμού καθώς και τις μορφές χορού που διακρίνονται σε αυτόν είναι τα βασικά σημεία στα οποία θα γίνει ανάλυση μέσα από αυτό το κείμενο. Γιάννης Μόραλης (1916-2009)Μακέτα κοστουμιού της «Αρχόντισσας» από το«Έξι λαϊκές ζωγραφιές»Ελληνικό Χορόδραμα, 1951 Ας αρχίσουμε με την λέξη αυτή καθαυτή. Σύμφωνα με τον Lincoln Kirstein ( Αμερικανός συγγραφέας 1907-1996) η αγγλική ...

Η εμβληματική μορφή και φωνή του Κυπριακού παραδοσιακού δημοτικού τραγουδιού, ο άρχων πρωτοψάλτης της Εκκλησίας της Κύπρου, Θεόδουλος Καλλίνικος. Ο μακαριστός αρχιμουσικός είχε γεννηθεί στις 5 Μαϊου 1904 στο Λευκόνικο. Παρακολούθησε αρχικά μαθήματα Βυζαντινής Μουσικής κοντά στον δάσκαλο του χωριού του, ο οποίος και τον παρότρεινε έντονα να σπουδάσει. Το 1921 συνεχίζει έτσι τις σπουδές του κοντά στον Πρωτοψάλτη της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, Στυλιανό Χουρμούζιο για 4 χρόνια. Στόχος του δασκάλα του: ήταν να διασώσει και να εμπλουτήσει την λαϊκή παραδοσιακή μουσική του τόπου. Στο Πραστιό Αμμοχώστου χρίζεται Ψάλτης και ιδρύει σχολή Βυζαντινής Μουσικής. Στις περιοδείες του συλλέγει τραγούδια επιτραπέζια, της σούσας, του γάμου, νανουρίσματα, ποιμενικά, μοιρολόγια, κωμικά, ποιητάρικα, την χορευτική παράδοση της Κύπρου και ηχογραφεί τις διάφορες «Κυπριακές Φωνές» και ...