Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Εισαγωγικά Στην παρούσα μελέτη θα επιχειρήσουμε να εξετάσουμε τη συντήρηση έργων τέχνης ως μια διάσταση της νεώτερης φιλοσοφικής σκέψης. Αρωγός σε μια τέτοια προσπάθεια θα αποτελέσει το αισθητικό αίτημα, όπως αυτό τέθηκε στη νεώτερη φιλοσοφία. Πρόκειται, δηλ., για μια προβολή της αισθητικής διαλεκτικής, όπως αυτή εμπεριέχεται στον τόπο της μοντερνικότητας. Οι δοκιμές της αισθητικής διαπραγμάτευσης, όπως αυτή ορίζεται στη νεώτερη φιλοσοφία, καθιστούν αναγκαίες τις ενδεχόμενες ρήξεις με τις καλλιτεχνικές ρήτρες της αισθητικής εμπειρίας, προβάλλοντας ανοικτά ερωτήματα, ως εγγενείς δείκτες του αναστοχασμού. Αυτές τις ρήξεις θα διεμβολίσουμε, προκειμένου να αναγνώσουμε το ρόλο της συντήρησης σε σχέση με το έργο τέχνης. Πρόκειται για εκείνα τα σχήματα κατανόησης, τα οποία καθιστούν αδύνατη την επικοινωνία και τη χαρτογράφηση μεταξύ της vita contemplativa και της vita active. Η ...

Το περίφημο οκτάηχο δοξαστικό του Εσπερινού της Πανηγύρεως της Αγίας Ζώνης (2018) από τον Γερ. Δαμασκηνό Νεοσκητιώτη στο δεξιό χορό μετά χορού αγιορειτών πατέρων και τον Βατοπαιδινό Χορό στον αριστερό χορό. Your browser does not support the audio element.

Στην Ήπειρο διασώζεται το μουσικό ιδίωμα της πεντατονίας, ένα μοναδικό μουσικό σύστημα απόδοσης των τραγουδιών, με το οποίο αναδεικνύεται η πολυπλοκότητα και η ποικιλία της ελληνικής μουσικής παράδοσης. Οι πεντατονικές δομές και οι ολιγότονες κλίμακες αποτελούν κύριο χαρακτηριστικό του μουσικού συντακτικού της ελληνόφωνης πολυφωνίας το οποίο ανάγεται στις αρχαιοελληνικές πεντατονικές ανημίτονες δομές. Είναι χαρακτηριστικό δε ότι, τα πεντατονικά πολυφωνικά τραγούδια διατηρούν μια μη ανανεώσιμη μελωδική γραμμή με σταθερή συνιστώσα το ποιητικό κείμενο, συγκριτικά με τα «σολιστικά» τραγούδια, δηλαδή, τον αμανέ, τα κλέφτικα, τα επιτραπέζια, στα οποία επιτρέπεται μια δεξιοτεχνική ερμηνεία και ένας ελεγχόμενος αυτοσχεδιασμός με σαφή έμφαση στον μελωδικό ιστό. Από μια άλλη σκοπιά οι συσχετισμοί και οι ομοιότητες με άλλους μουσικούς τρόπους εκφοράς σκοπών χωρίς την συνοδεία οργάνων που απαντώνται στον ...

Tα κοιμητηριακά έργα είναι αυτόνομες γλυπτικές δημιουργίες με μεγάλη ποικιλία τύπων από το κλασικό παρελθόν που φέρουν στοιχεία της κλασικής αρχιτεκτονικής, αυτοτελή ή ενσωματωμένα στο μνήμα που επανέρχονται με παραλλαγές αλλά πάντα με αρχαιοπρεπή μορφή. Ξεχωρίζουν οι επιτύμβιοι ναΐσκοι, οι αετωματικές στήλες, οι αιγυπτιασμοί, ο τύπος της σπασμένης κολόνας, οι σαρκοφάγοι, παραλλαγές του μνημείου Λυσικράτη( τύπος ιδιαίτερης σημασίας που πολλές φορές συγχέεται με τους ναΐσκους), οι νεκρικές προτομές, οι ολόσωμες μορφές άλλοτε ξαπλωμένες ή πλαγιασμένες σε σαρκοφάγο ή ανάκλιντρο, οι εντυπωσιακές γυμνές παρουσίες που εκπέμπουν πρωτόγνωρο ερωτισμό, οι  παραστάσεις με την ζωή του νεκρού, οι οικογενειακές στιγμές, τα συμβολικά θέματα, οι τεφροδόχοι και οι δεξιώσεις. Στα συμπληρωματικά θέματα που λειτουργούν ως διακόσμηση συγκαταλέγονται τα στεφάνια, τα κλαδιά ελιάς ή δάφνης, τα ...

Ολοκληρώθηκε τούτες τις μέρες, με την απόδοση της εορτής της Κοιμήσεως της Κυρίας των Αγγέλων, το Πάσχα του Καλοκαιριού. Κλείνει ένας μήνας που καθημερινά μας συντρόφευε η αγία μορφή της και το γλυκύτερο όνομα του κόσμου. Σε μέρες δύσκολες και χαλεπές για όλους τους χριστιανούς αλλά και την πατρίδα μας, ευρήκαμεν τη βακτηρία, την ράβδον, την γέφυρα, για να ξεπεράσουμε τις συμπληγάδες του κόσμου τούτου και του πονηρού. Η μόνη ελπίδα και παρηγοριά θαρρείς κάποιες ώρες είναι το ωραιότερο πρόσωπο της πίστης μας η Μάνα η κυρά Παναγιά. Σε στιγμές δύσκολες είναι το πρώτο όνομα που βγαίνει από τα χείλη μας και η μόνιμη ελπίδα ότι έχουμε άγκυρα ελπίδας βεβαία και δυνατή να μας κρατήσει σταθερούς στο λιμάνι. Οι ποιητές και ...

Περίληψη  Ο διάλογος στο πεδίο των κοινωνικών δικτύων διαμορφώνει μια συνάντηση χρηστών, οι οποίοι αναδεικνύουν κάθε φορά τις νοηματικές προτάσεις τους. Ειδικότερα, στη μεταμοντέρνα εποχή ο παίκτης – χρήστης συμμετέχει σε ένα γλωσσικό παιχνίδι που ανάγεται, κάθε φορά, στις οικείες προβολές του εαυτού του. Οι νοηματοδοτήσεις που αυτός προτείνει άπτονται  των οικείων μετακατανοήσεων, οι οποίες σημαίνονται στην εσωτερική ζωή που οι χρήστες συνθέτουν κάθε φορά.  Η ανοικτή αντίληψη του παίκτη συστήνει και το ιδιοσύστατο της τοπικής δικτύωσης παράγοντας κάθε φορά νέα γλωσσικά σχήματα. Αυτή η γλωσσική διακύμανση αναδεικνύει  και τους επιμέρους τόπους της απροσδιοριστίας των δικτυακών περιπλανήσεων του παίκτη. Εισαγωγή Στο άρθρο θα εξετάσουμε την έννοια του εαυτού στο χώρο των κοινωνικών δικτύων, προκειμένου να αναδείξουμε την προβολή του στον μεταμοντέρνο κόσμο. Οι ...

Γεννημένος το 1874 στις Μηλιές του τουρκοκρατούμενου τότε Πηλίου, ήταν ο δευτερότοκος γιος της οικογένειάς του και απόγονος του επαναστάτη του 1821 Γαρέφη Γαρέφη που καταγόταν από το Ανώγι Σουλίου. Σε ηλικία 16 ετών υπηρετεί για ένα διάστημα ως εθελοντής στο Πολεμικό Ναυτικό ενώ το 1897 λαμβάνει μέρος στον ατυχή Ελληνοτουρκικό πόλεμο αρχικά ως εθελοντής στο αντάρτικο σώμα του Πηλιορείτη οπλαρχηγού Στάθη Καραβαγγέλη. Συμμετείχε μάλιστα μαζί με τα επίσης αντάρτικα σώματα του Βελέντζα και του Πόντιου Παναγιώτη Δημαρά στο παράτολμο σχέδιο υπονόμευσης και καταστροφής της γέφυρας Αγγίστας και τμημάτων του σιδηροδρομικού δικτύου Δεδεαγάτς (Αλεξανδρούπολης)-Θεσσαλονίκης, που έμεινε γνωστό ως »Επιχείρηση της Καβάλας». Η αντάρτικη δύναμη ξεκίνησε στις 30 Μαρτίου από το λιμάνι του Βόλου και κατά την Μεγάλη Τετάρτη αποβιβάστηκε στην περιοχή ...

Το Σάββατο μετά την γιορτή της Κοιμήσεως της Παναγίας μας, που εφέτος έπεσε 22 Αυγούστου, γιορτάζει το μοναδικό σε φυσικό κάλλος και άγρια ομορφιά εκκλησάκι της Κρυφής Παναγιάς, στην περιοχή του Τσίλαρου της Κύμης. Το δυσπρόσιτο, αλλά κατανυκτικώτατο αυτό Μετόχι της Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος της Κύμης έχει ως θησαυρό την  θαυματουργή εικόνα της «Κρυφής Παναγιάς». Το εκκλησάκι φωλιασμένο στην αγκαλιά ενός τεράστιου βράχου στέκει κρυμμένο και αγέρωχο μέσα στον χρόνο χάρη στις προσπάθειες και την αγάπη των μοναζουσών της Μονής της Μεταμορφώσεως, αλλά καί όλου του κόσμου προς την Παναγία μας. Βρίσκεται στην περιοχή του Τσίλαρου και από κάτω του απλώνεται το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου. Δεν φθάνει κανείς εύκολα εδώ. Τα οχήματα, μόνο 4 επί 4, δύσκολα φθάνουν μέχρι το γραφικό ...

  Η Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας, του Αγίου Όρους, έχει στη νήσο Λήμνο, στο χωριό Προπούλι, ιστορικό Μετόχι το οποίο είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Το Μετόχι δώρισε στην Ιερά Μονή ο βασιλεύς της Σερβίας Ιωάννης Ούγγλεσης (+1364), του οποίου η κόρη είχε θεραπευθεί με την θαυματουργική παρέμβαση του Οσίου Σίμωνος, κτήτορος της Ιεράς Μονής. Στο νεότερο εκκλησάκι υπάρχει εντοιχισμένη επιγραφή όπου αναγράφεται ‘’ ΑΝΗΓΕΡΘΗ ΠΑΡΑ ΑΓΑΠΙΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ ΤΟΥ ΑΞΙΟΤΙ ΕΝ ΕΤΕΙ 1706…’’ η οποία αποκαλύπτει κάποια φάση ανακαίνισης. Διασώθηκαν ιερές εικόνες μεταβυζαντινής τεχνοτροπίας, σπάνιας αισθητικής και υψηλής αξίας με πιο σημαντική την θαυματουργή εικόνα της επικαλουμένης Παναγίας της Τρύγης, η οποία αγιογραφήθηκε το1709. Η Παναγία εικονίζεται με λευκό ένδυμα, το χαρακτηριστικό χρώμα της αγνότητος. ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΟΝΑΔΙΚΕΣ ΜΕ ...

Ανάμεσα στους αγίους και τις προσωπικότητες της Τουρκοκρατίας μοιάζει να ξεχωρίζει ο Νεομάρτυρας, ο Ιερομάρτυρας και εθνομάρτυρας, ο νέος Απόστολος και εθναπόστολος, ο παιδαγωγός και μεγάλος δάσκαλος του γένους, ο φωτιστής των σκλάβων, ο προφήτης του ποθούμενου και της ανάστασης του γένους, ο προφήτης της κατάκτησης της Βασιλεύουσας, ο Μοναχός, ο Αγιορείτης, ο ρήτορας και διδάχος, ο διακριτικός, ο θαυματουργός, η βάση και το εφαλτήριο της ελληνικής επανάστασης, ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός (1714-1779). Αυτές είναι μερικές από τις ιδιότητες που μπορούμε να προσάψουμε πρόχειρα στον Άγιο των σκλάβων. Αλλά μήπως έφτασε η ώρα να αγκαλιάσουμε ολόκληρο και σε ένα σώμα τον βίο, την πολιτεία και όλες μαζί τις ιδιότητες του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού; Γιατί μπορεί να πρόκειται για ένα ιδιαίτερα ...

Η βυζαντινή ζωγραφική είναι τρόπος εικαστικός που αναπτύχθηκε στη διάρκεια της βυζαντινής περιόδου. Στο διάβα των αιώνων το βυζαντινό εικαστικό σύστημα γνώρισε περιόδους ακμής. Η εποχή  όμως που σημάδεψε την Ιστορία της Τέχνης και θεωρείται ο χρυσός αιώνας της αγιογραφίας είναι  η εποχή των Παλαιολόγων. Η εποχή αυτή θα μπορούσε να περιγραφεί με ένα όνομα: Μανουήλ Πανσέληνος. Μια θρυλική προσωπικότητα που κινείται μεταξύ μύθου και πραγματικότητας έως τις μέρες μας. Από το όνομα του μπορούμε να συμπεράνουμε για το έργο του. Εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο το υψηλό αισθητήριο της εικαστικής του σύνθεσης και τις βαθύτερη πνευματική του έκφραση. Όχι άδικα, ειπώθηκε ότι η τέχνη του έχει την ευγένεια και το βαθύ μυστήριο μιας άπλετα σεληνοφώτιστης νύχτας, πλημμυρισμένης από άρωμα γιασεμιού. ...

Ομιλία του Οσιολογιωτάτου Μοναχού π. Χριστοφόρου Ιβηρίτου με θέμα: «Το μήνυμα του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού στην εποχή μας» στο πλαίσιο εκδηλώσεων «Δημήτρια 2018», στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου ομωνύμου Δήμου τη Δευτέρα 22 Οκτωβρίου 2018.

Ορισμένοι από τους αγίους Πατέρες της Εκκλησίας μας έλαβαν τον τίτλο του Οικουμενικού Διδασκάλου, διότι η προσφορά τους σε Αυτή υπήρξε καθοριστική για την διατύπωση της διδασκαλίας Της. Η δράση τους ξεπέρασε τα στενά γεωγραφικά όρια και την εποχή, που έζησαν και έδρασαν, επιδρώντας καταλυτικά στην διαμόρφωση της οικουμενικής διαστάσεως της Εκκλησίας. Ένας από αυτούς τους μεγάλους Πατέρες και οικουμενικούς διδασκάλους υπήρξε και ο άγιος Ειρηναίος, επίσκοπος Λουγδούνου. Καταγόταν από την ευρύτερη περιοχή της Σμύρνης της Μ. Ασίας. Ο χρόνος γέννησής του δεν είναι γνωστός με ακρίβεια. Το ότι υπήρξε μαθητής του αγίου Πολυκάρπου Σμύρνης (+167), εικάζεται ότι γεννήθηκε περί το 130 από χριστιανούς γονείς. Σύμφωνα με μαρτυρία του αγίου Ιερωνύμου υπήρξε μαθητής και του σημαντικού Αποστολικού Πατέρα Παπία, επισκόπου Ιεραπόλεως. ...

Μια γνωριμία με την ιστορία της τοπικής Εκκλησίας της Λεμεσού, παλαιότερης και σύγχρονης, μέσα από το βιβλίο του Ιερομονάχου Σωφρονίου Μιχαηλίδη. Η ηχογράφηση έγινε στον Ρ/Σ της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού. Διαβάζει ο Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος. Your browser does not support the audio element.

«Πᾶσαν τὴν ὀφειλὴν ἐκείνην ἀφῆκά σοι, ἐπεὶ παρεκάλεσάς με» Η σημερινή Ευαγγελική περικοπή γνωστή και ως η παραβολή των «μυρίων ταλάντων» βλέπουμε από τη μια την ευσπλαχνία και την φιλανθρωπία του Θεού και από την άλλη την ασπλαχνία του ανθρώπου. Αφορμή που ειπώθηκε η παραβολή αυτή ήταν η ερώτηση του Αποστόλου Πέτρου προς τον Ιησού για το πόσες φορές πρέπει να συγχωρούμε αυτούς που μας έχουν φταίξει, ερωτώντας αν πρέπει μέχρι τις επτά φορές. Στην παραβολή εμφανίζεται ένας δούλος καταχρεωμένος στον άρχοντα του τόπου. Ο άρχοντας του χαρίζει τα χρέη του. Με απερίγραπτη χαρά ο δούλος βρίσκεται στο δρόμο για το σπίτι του. Εκεί συναντά ένα συνδούλο του, ο οποίος του όφειλε εκατό δηνάρια, ένα μικρό ποσό σχετικά με αυτό που του ...

Είναι κάποιοι που διατείνονται ότι δεν πιστεύουν στο Θεό και, βέβαια, δεν προσεύχονται, δεν εκκλησιάζονται, δε νηστεύουν.  Όχι για να το «παίξουν άθεοι», προβάλλοντας στους άλλους την αθεΐα τους. Με σοβαρότητα χωρίς ειρωνεία για τους πιστούς, κατάληξαν σε αυτή την τοποθέτηση για κάποιους προσωπικούς τους λόγους.  Κι όμως, στη ζωή τους έχουν μια τέτοια συμμετοχή στον πόνο του συνανθρώπου τους, που παραπέμπει στη χριστιανική αλληλεγγύη.  Στην καθημερινότητά τους είναι τόσο κοινωνικοί, όχι με τις επιφανειακές κοινωνικές εκδηλώσεις αλλά με την ενότητα και τη συμμετοχή στη δυσκολία αλλά και στην ευημερία του διπλανού τους, που θυμίζει την εν Χριστώ κοινωνία των προσώπων. Δεν ξέρουν την υποκρισία, δεν αγαπούν το ψέμα, δεν κρύβονται για να δείξουν άλλον εαυτόν.  Γίνονται θυσία για τους εμπερίστατους, αγκαλιάζουν ...

Η Ελλάδα μας είναι χώρα αγίων! Ως έθνος ευλογημένο από τον ίδιο τον Κύριο (Ιωάν.12,23), «ποιών τους καρπούς» της Βασιλείας του Θεού (Ματθ.21,43), έχει την ευλογία να αναδεικνύει στη δισχιλιόχρονη χριστιανική του πορεία, μεγάλους αγίους και ομολογητές της πίστεως. Δεν είναι τυχαίο πως οι κορυφαίοι Πατέρες της Εκκλησίας μας ήταν στο σύνολό τους Έλληνες! Ένας από αυτούς είναι και ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, εφάμιλλος των μεγάλων αγίων και ομολογητών της αρχαίας Εκκλησίας. Επιπλέον ο μεγάλος αυτός άνδρας εκτός από Ιερομάρτυρας της Εκκλησίας μας είναι και Εθνομάρτυρας, διότι ωφέλησε το Έθνος μας τα μέγιστα σε μια κρίσιμη ιστορική περίοδο. Γεννήθηκε το 1714 το Μέγα Δένδρο της Αιτωλίας, κοντά στο Θέρμο. Το βαπτιστικό του όνομα ήταν Κώνστας. Οι ευσεβείς γονείς του του ...

«Την εν πρεσβείαις ακοί­μητον Θεοτόκον, και προστασίαις αμετά­θε­τον ελπίδα, τάφος και νέκρωσις ουκ εκρά­τησεν». Εννέα ημέρες έχουν περάσει από την εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και ο ιερός υμνο­γράφος διατρανώνει και πάλι σήμερα την πί­στη του στο θαυμαστό γε­γονός ψάλλοντας «την εν πρεσβείαις ακοί­μητον Θεοτόκον … τάφος και νέκρωσις ουκ εκράτησεν». Γι᾽ αυτό και εμείς, πι­στά τέκνα της Πανα­γίας Μητέρας μας, προ­σ­τρέχουμε προσκυνητές στη χάρη της, για να της εκφράσου­με την αγάπη και την ευγνω­μο­σύνη μας και να εμ­πι­στευ­θούμε στη μη­τρι­κη της αγάπη όλα τα αι­τήματα και τις λαχτά­ρες της ψυχής μας και της ζωής μας. Προστρέχουμε στη χάρη της με την πίστη και τη βεβαιότητα ότι και «εν τη κοι­μήσει» η Πα­ναγία μας «ου κατέ­λι­πε τον κόσμο», αλλά βρίσκεται πάντοτε ανάμε­σα μας, ...

Αποφεύγω τους συγγενείς γιατί μας κοροϊδεύουν / Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος Your browser does not support the audio element.