Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Αυτές τις μέρες διάβαζα δημοτικά τραγούδια για τ’ άθλα των κλεφτών και τους πολέμους. Πράγματα συμπαθητικά, δικά μας, γραικικά. Διάβασα και τα πένθιμα για το χαμό της πόλης. «Πήραν την πόλιν, πήραν την, πήραν τη Σαλονίκη. Και τη φωνή που εκεί που οι δυο εψέλναν ζερβά ο βασιλιάς και δεξιά ο Πατριάρχης ακούστηκε κι είπε να πάψουν πια. Πάψτε παπάδες τα χαρτιά και κλείστε τα Βαγγέλια. Πήραν την πόλιν, πήραν την, πήραν τη Σαλονίκη. Όμως εκείνο που με άγγιξε πιο πολύ ήταν το άσμα το Τραπεζούντιο με την παράξενή του γλώσσα και με τη λύπη των Γραικών των μακρινών εκείνων που ίσως όλο πίστευαν πως θα σωθούμε ακόμη. Μα αλίμονο μοιραίον πουλίν από την πόλη έρτε μες σο φτερούλιν’ αθ εν’ χαρτίν περιγραμμένον κι ουδέ σην άμπελον κονεύ μηδέ σο περιβόλιν επήεν και εκόνεψεν σου κυπαρίσσ’ τη ρίζαν. Οι ...

Στα πλαίσια του 4ου Φεστιβάλ «Μούσα Ελληνική» που θα πραγματοποιηθεί 26 Ιουλίου-1 Αυγούστου 2020 στη Χίο θα λάβει χώρα μουσική εκδήλωση με τίτλο «Χίοι Υμνογράφοι και Ψάλτες κατά τον 19ο αι.» στο Περιβόλι στις 9 μ.μ. Την εκδήλωση επιμελείται και παρουσιάζει ο  Μιχάλης Στρουμπάκης, Επίκουρος Καθηγητής Ιστορικής Βυζαντινής Μουσικολογίας, της Πατριαρχικής Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Κρήτης και ο Παναγιώτης Ανδριόπουλος, Θεολόγος-Μουσικός και θα συμμετέχουν Άρχοντες της Μ.τ.Χ.Ε., Πρωτοψάλτες και Λαμπαδάριοι σε μονωδιακή εκτέλεση πρωτότυπων ύμνων. Η Χίος στη μακρά ιστορία της έχει να επιδείξει μια λαμπρή χορεία ψαλτών, προικισμένων όχι μόνο με το χάρισμα της φωνής αλλά ταυτόχρονα εφοδιασμένων με τη μουσικο-θεωρητική γνώση της Ψαλτικής Τέχνης, η οποία τους επιτρέπει να μελοποιούν (να συνθέτουν) ύμνους. Κατά το 19ο αιώνα συναντάμε το ενδιαφέρον φαινόμενο της συνάντησης εξαιρετικών ...

Στιγμιότυπα από την πανήγυρη της εορτής της Συνάξεως των Βατοπαιδινών Αγίων. Της Αγρυπνίας και της Πανηγυρικής Θείας Λειτουργίας, προεξήρχε ο Καθηγούμενος της Ι.Μ. Χιλανδαρίου Γέροντας Μεθόδιος συλλειτουργούντων του Καθηγουμένου της Ι.Μ. Καρακάλλου Γέροντος Φιλοθέου και του Καθηγουμένου της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου Γέροντος Εφραίμ.

Αποσπάσματα από Διαδικτυακή Σύναξη κατά την περίοδο της πανδημίας και της καραντίνας με τον Μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαο με θέμα: «Η νέκρωση ως προϋπόθεση βίωσης της Αναστάσεως».

Ο Χρίστος Ψάλτης είναι Άρχων Υμνωδός της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας. Διακονεί το ιερό αναλόγιο πέραν της πεντηκονταετίας, κρατώντας και μεταλαμπαδεύοντας πάντοτε στους μαθητές του το Πατριαρχικό Ύφος. Μαζί με τους αδελφούς του μακαριστούς Γεώργιο και Νικόλαο,  τους Κωνσταντίνο, Παναγιώτη και Βλάσιο, διδάχθηκαν την ψαλτική τέχνη από τον αείμνηστο πατέρα τους Κυριάκο Ψάλτη Εξωμετοχίτη και κόσμησαν – κοσμούν μέχρι και σήμερα τα ιερά αναλόγια ανά την Κύπρο. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στη Θεολογική Σχολή Αθηνών διατέλεσε μαθητής του  Πρωτοψάλτου Αθανάσιου Παναγιωτίδη και αναδείχθηκε κορυφαίος ψάλτης στην Κύπρο. Κλήθηκε να ψάλλει σε πολλές  ιερές ακολουθίες, Συλλείτουργα Προκαθημένων, επίσημες τελετές και άλλες εκδηλώσεις. «Βρέ Κύπριε, αν φώναζες πιο λίγο θα σού έβαζα άριστα!» του είπε με θαυμασμό ο αείμνηστος Στανίτσας το καλοκαίρι του ...

Ο Βυζαντινός Χορός «Τρόπος» με χοράρχη τον Κώστα Αγγελίδη και  Βατοπαιδινούς Πατέρες ψάλλουν το ιδιόμελο της Λιτής, «Την ετήσιον μνήμην σήμερον» σε ήχο δ΄και μέλος Ματθαίου Βατοπαιδινού (19ος αιώνας). Ηχογράφηση έγινε στον εσπερινό της πανήγυρης των Βατοπαιδινών Αγίων (2011).

Ο Βυζαντινός Χορός  «Τρόπος» υπό την διεύθυνση του Κωνσταντίνου Αγγελίδη ερμηνεύει το Δοξαστικό του Εσπερινού «Σήμερον ημάς συνήγαγε» σε ήχ. πλ. β΄της Πανήγυρις των Βατοπαιδινών Αγίων (2011).

Με εκκλησιαστική ιεροπρέπεια και επισημότητα τιμήθηκε χθες η Σάναξις της Παναγίας «Μάγαρα» της εν τη επαρχία Πάφρας του Πόντου και νυν τιμωμένης στο Ακριτοχώρι Σερρών. Στον πανηγυρικό Εσπερινό χοροστάτησε ο Σεβ. Μητροπολίτης Σιδηροκάστρου κ. Μακάριος πλαισιούμενος από ιερείς της περιοχής. Στην ακολουθία έψαλε κατανυκτικά ο βυζαντινός χορός μοναζουσών της Ιερού Ησυχαστηρίου Τιμίου Προδρόμου Ακριτοχωρίου. Μετά τον εσπερινό με πρωτοβουλία του Σεβασμιωτάτου εψάλη ο Ακάθιστος Ύμνος υπέρ ενίσχυσης και παράκλησης στης Παναγία για την μετατροπής της Αγιά Σοφιάς σε τζαμί  και ακολούθησε λιτανεία της σεβάσμιας εικόνας της Παναγίας και αρτοκλασία υπέρ υγείας και θείας βοήθειας των συμμετεχόντων και πανηγυριστών. Ας σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη εορτή καθιερώθηκε από τον Οικολογικό, Πολιτιστικό, Ποντιακό Σύλλογο Ακριτοχωρίου Θρακικού «ΟΙ ΑΚΡΙΤΕΣ» στις 22 Ιουλίου του 2008. Τότε η ενορία των Αγίων Κωνσταντίνου ...

Οι ομιλίες του Καθηγουμένου της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου Γέροντος Εφραίμ και του Καθηγουμένου της Ι. Μ. Χιλανδαρίου Γέροντος Μεθοδίου στο Συνοδικό της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου κατά την πανήγυρη της Συνάξεως των Βατοπαιδινών Αγίων (10/23 Ιουλίου 2020).

Ο απόστολος Θωμάς.   Μέσα στον κύκλο των δώδεκα συγκαταριθμείται και ο Θωμάς με την προσωνυμία «Δίδυμος», κατά τον Ευαγγελιστή Ιωάννη, όπως τούτο μαρτυρούν οι αποστολικοί κατάλογοι των τριών συνοπτικών Ευαγγελιστών. Η παρουσία του και ο ρόλος του μέσα στον κύκλο των δώδεκα γίνεται εμφανής σε τρεις χαρακτηριστικές περιπτώσεις, τις οποίες μνημονεύει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. Όταν ο Ιησούς είπε στους μαθητές του να μεταβούν στην Βηθανία προκειμένου να αναστήσει το φίλο του Λάζαρο, παρά το γεγονός, ότι οι Ιουδαίοι επιζητούσαν να τον θανατώσουν, παρενέβη ο Θωμάς και με θαρραλέο φρόνημα είπε στους άλλους μαθητές: «άγωμεν και ημείς ίνα συναποθάνωμεν μέτ’ αυτού». Σε άλλη περίπτωση κατά τη διάρκεια του μυστικού Δείπνου, λίγο προ του πάθους, όταν ο Χριστός είπε: «και όπου εγώ ...

O Γέροντας Ευσέβιος, Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων μιλάει στην Πεμπτουσία για τον μακαριστό Γέροντα π. Ευσέβιο Γιαννακάκη, μία σύγχρονη αγιασμένη Λαυριώτικη μορφή της Εκκλησίας.

Μια αναφορά στα έργα του Φώτη Κόντογλου. Η ηχογράφηση έγινε στον ραδιοφωνικό σταθμό της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού. Διαβάζει ο Πρωτοσύγκελλος της Ι.Μ. Λεμεσού Αρχιμανδρίτης Ισαάκ. Your browser does not support the audio element.

ΨΗΦΙΣΜΑ του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σχετικά με τη μετατροπή του Ναού της Αγίας του Θεού Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως Ψ Η Φ Ι Σ Μ Α Το Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, που πάνω από 180 χρόνια υπηρετεί την Ορθόδοξη Χριστιανική Θεολογία και παράλληλα είναι ανοικτό στον διαχριστιανικό και διαθρησκειακό διάλογο, καταδικάζει απερίφραστα τη μετατροπή του ναού της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη από μουσείο, όπως ήταν από το 1934 έως τις μέρες μας, σε ισλαμικό τέμενος. Η σημερινή Αγία Σοφία, ίδρυμα του αυτοκράτορα Ιουστινιανού, δεν είναι ένα απλό βυζαντινό μνημείο, είναι το κορυφαίο και ανεπανάληπτο μνημείο του βυζαντινού πολιτισμού, ο οποίος πάνω από μια χιλιετία πρόσφερε τα φώτα του σε Ανατολή ...

Η Φλώρα Καραγιάννη, Διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων (ΕΚΒΜΜ) μιλάει για την αξία της Αγιά Σοφιάς.

Πολυέλεος αφιερωμένος στην Αγ. Μαρία τη Μαγδαληνή σε ήχο πλ. δ΄. Ψάλουν Χοροί Αγιορειτών πατέρων και της Ι.Μ. Παναγίας Χαματούρας Λιβάνου σε αγρυπνία επί τη μνήμη της αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής (2011) στην Ι.Μ. Σίμωνος Πέτρα. Your browser does not support the audio element.  

Γέροντας, Αρχιμανδρίτης, π. Ευμένιος Σαριδάκης (1931-1999). Γέροντα, πώς αισθάνεται η καρδιά με την αγάπη; Π. Ευμένιος: Με την αγάπη πετά ο άνθρωπος. Είναι μέσα του ο Θεός. Όταν αγαπά ο άνθρωπος, ο Θεός μπαίνει μέσα στην καρδιά μας και φεύγει ο διάβολος. Γιατί ο διάβολος, όπου είναι η αγάπη, δεν κάθεται. Επειδή αυτός έχει μίσος, κακία, είναι πατήρ του ψεύδους. Δεν θέλει κανένα καλό. Όπου υπάρχει η αγάπη, ο διάβολος φεύγει. Το βάζει στα πόδια, δεν μπορεί να σταματήση. “Όπου είναι δύο ή τρεις” λέει: “συνηγμένοι εις το εμόν όνομα, εκεί εν τω μέσω αυτών είμαι κι εγώ”. Αφού είναι εκεί ο Θεός, εκεί όπου υπάρχει η αγάπη, ο διάβολος πώς θα πατήσει; Πώς να μάθη τώρα ο κόσμος να αγαπά; π. Ευμένιος: Τζάμπα είναι η αγάπη. Ούτε πληρώνουμε, ούτε να πάμε ...

Άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός. Πρέπει να ξέρουμε ότι πολλοί είναι οι τρόποι της θείας πρόνοιας και δεν μπορούν ούτε με τη λογική να ερμηνευθούν ούτε να χωρέσουν στο νου. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι όλα τα δυσάρεστα γεγονότα σ’ αυτούς που τα δέχονται ευχαρίστως έρχονται για τη σωτηρία και τελικά γίνονται αίτια ωφέλειας. Πρέπει να ξέρουμε ότι ο Θεός προηγουμένως θέλει όλοι να σωθούν και να πάνε στη βασιλεία του· γιατί δεν μας έπλασε για την τιμωρία, αλλά για τη μετοχή στην αγαθότητά του, επειδή είναι αγαθός. Όταν αμαρτάνουμε όμως θέλει να τιμωρούμαστε δίκαια. Το πρώτο λοιπόν θέλημα λέγεται προηγούμενο και είναι ευδοκία απ’ αυτόν, ενώ το δεύτερο λέγεται επόμενο θέλημα και είναι παραχώρηση από δική μας αιτία. Και η παραχώρηση αυτή είναι διπλή· η μια γίνεται για ...

Ο Πρωτοπρ. Θεόδωρος Τσαμπατζίδης, Καθηγητής Μουσικής μιλάει στη στρογγυλή τράπεζα με θέμα: «Η διδασκαλία της βυζαντινής μουσικής: η τριτοβάθμια αφουγκράζεται την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση» και συντονιστές τους: Αχιλλέα Χαλδαιάκηςκαι Μαρία Αλεξάνδρου στο πλαίσιο του Διατμηματικού Μουσικολογικού Συνεδρίου υπό τον τίτλο: «Παραλλαγές,  Επεξεργασίες,  Μεταμορφώσεις».

Παρακολουθήστε το τρίτο μέρος από τη 1η eΣύναξη από τον Άθωνα με τον Γέροντα Εφραίμ Βατοπαιδινό και τον Σύνδεσμο Ορθοδόξων Χριστιανών Φοιτητών της Ρουμανίας, η οποία πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά την Πέμπτη 2 Ιουλίου 2020.

Μεγάλη θλίψη κατέλαβε την ψυχή μας με την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, που είναι ένας εκκλησιαστικός και πολιτιστικός βιασμός, και μάλιστα στην εποχή μας που χαρακτηρίζεται ως εποχή ανθρωπίνων δικαιωμάτων και σεβασμού των θρησκευτικών ελευθεριών. Αυτό δείχνει τόσο την νοοτροπία των Τούρκων όσο και την υποκρισία αυτών που τους στήριξαν στην απόφασή τους αυτή, γιατί δεν νομίζω ότι προχώρησαν σε τέτοιες κινήσεις χωρίς κάποια συμπαράσταση από μερικούς μεγάλους ηγέτες Κρατών. Πάντως, η Αγία Σοφία δεν έχει καμμιά σχέση με τους Τούρκους Οθωμανούς, εκτός και αν την θεωρήσουν ως ένα λάφυρο μιάς εξακολουθητικής κατάκτησης της Πόλης-Βασιλεύουσας από το έτος 1453 μέχρι σήμερα. Όμως η ιστορία δεν παραγράφεται ούτε αποσιωπάται ούτε παρερμηνεύεται. Ο π. Γεώργιος Φλωρόφσκι, ένας μεγάλος Ρώσος Θεολόγος του 20ου ...