Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Του θεοφιλεστάτου Επισκόπου Λήδρας κ. Επιφανίου Ηγουμένου της Ιεράς Μονής Μαχαιρά Εκφωνήθηκε στο Η´ Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο της Ι. Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος «Οι μεγάλες προσωπικότητες της Ελληνικής Επαναστάσεως. Ομοψυχία και διχόνοια κατά την Επανάσταση», το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 18-19 Οκτωβρίου 2019 ———————————— Μακαριώτατε αρχιεπίσκοπε, Σεβασμιώτατοι άγιοι αρχιερείς, Ευσεβέστατον Ιερατείον, Ελλόγιμοι κύριοι καθηγητές, Ευλαβέστατε λαέ του Κυρίου. Κατ᾽ αρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω εκ βάθους καρδίας τόσον εσάς, Μακαριώτατε μετά της περί Υμάς Ιεράς Συνόδου των Αρχιερέων της Εκκλησίας εν Ελλάδι, όσον και την διοργανωτικήν επιτροπή, για την πρόσκληση και την τιμή να συμμετάσχω στο εν λόγω συνέδριον. Το θέμα το οποίο θα διαπραγματευτεί η ταπεινότητά μου σε αυτό, αφορά τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Κυπριανό, και επιδιώκει να εξιχνιάσει μέσα από τις αρχειακές πρωτογενείς πηγές την δογματική συνείδηση και το συνεπακόλουθο εκκλησιαστικό του ήθος, ...

Μέσα στη μακρόχρονη χριστιανική ιστορία της περιωνύμου και αγιοτόκου πόλεως των Αθηνών έζησαν αγιασμένες μορφές, οι οποίες διακρίθηκαν για το αγωνιστικό τους φρόνημα και την ακλόνητη πίστη τους στον Σωτήρα ημών Ιησού Χριστό. Ακόμα και κατά τη σκοτεινή περίοδο της Τουρκοκρατίας υπήρξαν φωτεινά παραδείγματα νεομαρτύρων που αποδεικνύουν περίτρανα ότι ο Χριστός ζει και βασιλεύει σε όλους τους αιώνες, ακόμα και σε εποχές που ασθένησε η πίστη και λιγόστεψε η ελπίδα. Ανάμεσα στους νεαρούς αθλητές της πίστεως που έζησαν και μαρτύρησαν μέσα στη ζοφώδη περίοδο της Τουρκοκρατίας, συγκαταλέγεται και ένας αγράμματος, αλλά ευσεβής Αθηναίος κηπουρός, ο άγιος ένδοξος νεομάρτυς Μιχαήλ ο Πακνανάς ή και Μπακνανάς επονομαζόμενος, ο δι’ αποκεφαλισμού μαρτυρικώς τελειωθείς στους στύλους του Ολυμπίου Διός στις 9 Ιουλίου 1771. Ο νεαρός και ...

Η ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ Καθηγητή Χρήστου Κ. Οικονόμου τ. Προέδρου και Κοσμήτορα της Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης, Προέδρου Τμήματος Θεολογίας Πανεπιστημίου Λευκωσίας Μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του αρχέγονου Χριστιανισμού είναι αναμφίβολα ο Απόστολος των εθνών Παύλος. Οι Αποστολικές περιοδείες του διέδωσαν τον Χριστιανισμό σε ολόκληρο τον τότε γνωστό κόσμο και καθιέρωσαν την Οικουμενική αποστολή του Πρωτοκορυφαίου Αποστόλου. Η διδασκαλία του ήταν η ερμηνεία της διδασκαλίας του  Χριστού και η μίμηση της ζωής και των παθημάτων του. Ο Μέγας διώκτης της Εκκλησίας έγινε ο Μέγας Απόστολος της. Λόγω και των πρόσφατων εορτασμών της μνήμης του κρίναμε σκόπιμο να προσεγγίσουμε την Οικουμενική αποστολή του και να παρουσιάσουμε, με βάσει τις μαρτυρίες των τριών διηγήσεων των Πράξεων των Αποστόλων στα κεφάλαια 9, 22 και 26, που ...

Ο Στρόβολος σε γέννησε, έφηβο σ’ ανάστησε, η μονή του Μαχαιρά σ’ έθρεψε πνευματικά, το Ιάσιο σε εκπαίδευσε σ’ ανώτερα μορφωτικά. Επιστροφή στο Στρόβολο στο μετόχι της μονής. αργότερα οικονόμος της Αρχιεπισκοπής. Στο θρόνο τον αρχιεπισκοπικό, αγκάθια και τριβόλια. Ισορροπίες να κρατάς με τους δικούς, με ξένους, ποιμένας απαίδευτου λαού και σκλαβωμένου. Ίδρυσες την «Ελληνική Σχολή», της Φιλικής Εταιρείας υπήρξες χορηγός, της Ρωμιοσύνης συνεχιστής πιστός. Ξεσηκωμός ανθεί αρχές του ’21, οι σκλαβωμένοι Έλληνες σηκώνουνε κεφάλι. Οι Τούρκοι οι Οθωμανοί τρέμουν, λυσσούν, αφρίζουν. «Ανάθεμα γκιαούρηδες σηκώσατε κεφάλι, μα πως το λησμονήσατε, ότι ευθύς το κόβουμε;» «Ο θάνατός μου δεν είναι μακριά. Ξέρω πως μόνο ευκαιρία περιμένουν, για να με θανατώσουν». Κι ήρθε της Κύπρου η σειρά, στου Ιουλίου τις εννιά. «Κρεμάλα στον Κυπριανό, είναι η μόνη λύση. Κεφάλια να κόψουμε μητροπολιτών, ιερέων, μοναχών, προκρίτων, προεστών. Όμως, δεν προλαβαίνουμε όλους σε μία μέρα, συνεχίζουμε λοιπόν για ...

Διαδικτυακή Βιβλιοπαρουσίαση του δίτομου έργου με τίτλο, «Άπαντα Μπαλασίου Ιερέως Νομοφύλακος», που επιμελήθηκε ο Διονύσιος Αθ. Σταματόπουλος, Μουσικοδιδάσκαλος και Λαμπαδάριος του Ιερού Ναού Αγίας Βαρβάρας Πατρών, θα πραγματοποιηθεί σήμερα, Τετάρτη 8/7/2020 και ώρα 19:00. Το παρόν έργο έχουν μελετήσει και διερευνήσει επισταμένως ώστε να αναφερθούν διεξοδικά σε όλες τις πτυχές του οι καλεσμένοι μας: Χαλδαιάκης Αχιλλέας, Καθηγητής Βυζαντινής Μουσικολογίας και Ψαλτικής Τέχνης στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Αρβανίτης Ιωάννης, Δάσκαλος της Ψαλτικής Τέχνης, Διδάκτωρ Μουσικολογίας Ιονίου Πανεπιστημίου. Καραγκούνης Κωνσταντίνος, Επίκουρος Καθηγητής Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Αθηνών. Στρουμπάκης Μιχαήλ, Επίκουρος Καθηγητής Ανώτατης Πατριαρχικής Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Κρήτης. Στο ρόλο του συντονιστή της παρουσίασης ο Χάρης Τρασάνης. Η παρουσίαση θα αναμεταδοθεί διαδικτυακά από τις παρακάτω πλατφόρμες: https://us02web.zoom.us/j/88295814695

Ο Στέφανος Δορμπαράκης, μουσικός και δάσκαλος, μιλάει στην Πεμπτουσία για τη μουσική του διαδρομή και για την συνάντηση παραδοσιακής και σύγχρονης μουσικής.

Προσέγγιση Ηθικών και Θεολογικών Προβληματισμών: Οι νέες ιατρικές τεχνικές που αναπτύσσονται αποσκοπούν στην βελτίωση της ζωής του ανθρώπου, δημιουργώντας ελπίδες, αλλά και εγκυμονώντας κινδύνους (Κανελλοπούλου, Μ., Παναγοπούλου-Κουτνατζή, Φ., 2014). Τα κράτη µέλη του Συµβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, λαμβάνοντας υπόψη τις επιστημονικές εξελίξεις της διαίρεσης του εμβρύου και της μεταφοράς του πυρήνα υπέγραψαν ένα Πρόσθετο Πρωτόκολλο (ΚΥΑ, 1998), όπου ενώ η κλωνοποίηση ανθρώπινων όντων είναι τεχνικώς εφικτή και παρατηρώντας ότι η διαίρεση του εμβρύου μπορεί να συμβεί με φυσικό τρόπο (όμοια δίδυμα), εκτίμησαν ότι «η χρησιμοποίηση ανθρώπινων όντων δια της εκούσιας δημιουργίας γενετικών ομοίων ανθρώπινων όντων δεν συμβαδίζει με την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και ως εκ τούτου συνιστά κατάχρηση της βιολογίας και της ιατρικής». Συνεκτιμώντας παράλληλα το γεγονός ...

Η ατμόσφαιρα των γηπέδων περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, και την ακουστική ρύπανση των βωμολοχιών. Κυρίως νέοι, αλλά και μεγαλύτεροι, αντί να απολαύσουν το όποιο θέαμα το οποίο έχουν επιλέξει να παρακολουθήσουν, έχοντας μετατραπεί σε οπαδούς της με κάθε τρόπο νίκης της αγαπημένης τους ομάδας, φροντίζουν να εκτονώνονται είτε τραγουδώντας ομαδικά συνθήματα τα οποία έχουν αισχρό περιεχόμενο εις βάρος των παικτών της αντίπαλης ομάδας, των συγγενών τους, κυρίως του γυναικείου φύλου, των διαιτητών, είτε σε ατομικό επίπεδο εκφράζοντας την χαρά, την ανακούφιση, την οργή τους, το πάθος τους για την ομάδα τους με τρόπο που δεν θυμίζει ούτε το ποιοι είναι στην καθημερινή ζωή ούτε το πώς θα ήθελαν οι άλλοι να τους θυμούνται. Κρυμμένοι στην ανωνυμία του πλήθους, αισθάνονται ελεύθεροι να εκφράσουν ...

O Ευάγγελος Φ. Κατσιναβάκης, Γλωσσολόγος Phd, Φιλόλογος, Μουσικός, μιλάει στην Πεμπτουσία για τις εξελικτικές τάσεις της Ελληνορθόδοξης εκκλησιαστικής μουσικής και συγκεκριμένα για την Ευρωπαϊκή Σχολή και τους υπέρμαχους της παράδοσης.

Αγαπητοί αναγνώστες, επειδή πρόσφατα μας προσκάλεσε ένας νέος με κανάλι στο YouTube, να μιλήσουμε γύρω το θέμα των ονείρων που τον ενδιαφέρει , αποφασίσαμε να αφιερώσουμε και το παρόν άρθρο μας στα ζητήματα που προκύπτουν με αφορμή αυτό σαν συνέχεια. Δεν θα επικεντρωθούμε βέβαια ακριβώς στα όνειρα, αλλά γενικά σε αυτό που ονομάζουμε «παραφυσικό», μεταξύ ονείρων, φαντασίας, ανεκπλήρωτων επιθυμιών και θα προσπαθήσουμε να τα συνδέσουμε με την παράδοση και διδασκαλία της Εκκλησίας μας. Γνωρίζουμε ότι όλο αυτό όπως διατυπώνεται ακούγεται ίσως κάπως συγκεχυμένο και αόριστο, γι αυτό ακολουθήστε μας στις παρακάτω με την ελπίδα να ξεμπερδέψουμε όσο το δυνατόν όλα. Είναι δεδομένο πως τα μονοπάτια της επίγειας ζωής μας είναι δύσκολα. Όποιο δρόμο και να διαλέξει κανείς, όσο ευτυχισμένος και να ...

4. Καί τινες ἐξ αὐτῶν ἐπείσθησαν καὶ προσεκληρώθησαν τῷ Παύλῳ καὶ τῷ Σίλᾳ, τῶν τε σεβομένων Ἑλλήνων πολὺ πλῆθος γυναικῶν τε τῶν πρώτων οὐκ ὀλίγαι. Ο Παύλος το κήρυγμά του στη συναγωγή της Θεσσαλονίκης το απηύθυνε στους Ιουδαίους κατοίκους της πόλεως, εφαρμόζοντας την εντολή του Ιησού, η οποία στη συνέχεια είχε γίνει πάγια προσωπική του συνήθεια· απευθυνόταν πρώτα στους συμπατριώτες του για τους οποίους, όπως φαίνεται και από τις επιστολές του είχε ιδιαίτερη αγωνία (Ρωμ. κεφ. 9-11) και στη συνέχεια στρεφόταν προς τους εθνικούς. Έτσι και στη συγκεκριμένη περίπτωση της Θεσσαλονίκης μετά  το κήρυγμα των τριών Σαββάτων που έκανε στη συναγωγή, τα αποτελέσματα από πλευράς μεταστροφής Ιουδαίων στον Χριστιανισμό ήσαν περιορισμένα· «καί τινες ἐξ αὐτῶν ἐπείσθησαν». Από την πλευρά όμως των σεβομένων ...

Το Γενέθλιο του Τιμίου ενδόξου Προφήτου και Βαπτιστού Ιωάννου τίμησαν στην Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου. Στην τράπεζα της Μονής, ο Καθηγούμενος Γέροντας Εφραίμ Βατοπαιδινός, αναφέρθηκε στη μορφή και τα χαρίσματα του Τιμίου Προδρόμου τονίζοντας ιδιαίτερα το ταπεινό του φρόνημα.

Εάν εφευρέσεις όπως ο ηλεκτρισμός, η ασύρματη τεχνολογία, το ραντάρ, οι ακτίνες Χ και το ραδιόφωνο διαμόρφωσαν χαρακτηριστικά τον 20ο αιώνα, τότε τον τίτλο «Εφευρέτης του 20ου Αιώνα» κερδίζει επάξια ο Νίκολα Τέσλα! Το όνομά του είναι συνώνυμο της καινοτομίας! Πρόκειται για μία πολυσύνθετη προσωπικότητα, αξιοπρόσεκτη τόσο για το επιστημονικό και τεχνολογικό της έργο, όσο και για τις ανθρώπινες αξίες που πρέσβευε. Επινόησε το εναλλασσόμενο ρεύμα και αγωνίσθηκε για τη διάδοσή του, χωρίς να αποσκοπεί σε κανένα οικονομικό όφελος. Συναινούσε στη χρήση των πατενταρισμένων ιδεών του από άλλους, επειδή πίστευε ότι έκαναν αξιόλογη δουλειά. Ματαίωνε την εξέλιξη εφαρμογών που μπορεί να εξελίσσονταν καταστροφικές εξαιτίας πιθανής κακής χρήσης. Αδιαφορούσε για επαίνους και φήμη και πέθανε φτωχός και μόνος, αφήνοντας κληρονομιά – τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται σήμερα περισσότερο από ...

Ακούω τις απειλές πως θα μετατρέψουν λέει την Αγιά Σοφιά της Πόλης σε τζαμί. Κάποιοι θορυβούνται και θυμώνουν, ενώ κάποιοι άλλοι, για λόγους γνωστούς, το βρίσκουν φυσιολογικό αφού κι εμείς λέει τα ίδια κάναμε παλιά μετατρέποντας στον ελλαδικό χώρο μουσουλμανικά τζαμιά σε εκκλησίες. Δεν θα πάρω θέση επί της ουσίας απλώς ένα σχόλιο θα καταθέσω, το ίδιο που θα έλεγα αν με έβαζαν στην δύσκολη θέση να απαντήσω στις απειλές αυτές. Κανένας ναός, καμιάς θρησκείας που έχει χτιστεί βασισμένος σε μια θεωρία ζωής και θανάτου δεν μπορεί να μετατραπεί σε κάτι άλλο. Οι αρχιτεκτονικές φόρμες δεν είναι αφηρημένα γεωμετρικά σχήματα κι ασήμαντα πράγματα που απλώς διακοσμούν και ομορφαίνουν τον χώρο. Όλα τα κτίσματα του κόσμου πόσο μάλλον ένας ναός είναι έκφραση ιδεών, ...

Χορός Αγιορειτών πατέρων ψάλει το Άξιον εστίν σε ήχο α΄(επτάφωνο) και μέλος Μ. Χατζηαθανασίου στην πανήγυρη του πατέρα του αθωνικού μοναχισμού, του Οσ. Αθανασίου του Αθωνίτου, στην Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας (2007). Your browser does not support the audio element.  

Στο Αγιολόγιο της Εκκλησία μας σήμερα είναι εγγεγραμμένο το όνομα του μεγάλου μας Αγίου και Ιερομάρτυρος Βλασίου, του εν Σκλαβαίνοις Ακαρνανίας ασκήσαντος και μαρτυρήσαντος. Η Αγία μας Ορθόδοξη Εκκλησία, δια του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, Προεδρεύοντος της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου,  στις 29 Αυγούστου 2016, προέβει στην Αγιοκατάταξη του Αγίου Βλασίου και ώρισε να εορτάζεται η μνήμη του κάθε χρόνο στις 7 Ιουλίου δηλαδή την ημέρα του μαρτυρίου του. Από το βιβλίο με τίτλο, «ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ» του υπογράφοντος το άρθρο, θα αναφερθούμε σύντομα, στο βίο και στα θαύματα του Αγίου Βλασίου. Ο Άγιος Ιερομάρτυρας Βλάσιος ο Ακαρνάν είναι νεοφανής Άγιος από τα Σκλάβαινα, παλαιά ονομασία του χωριού Κιάφα της Παλαίρου,  της Επαρχίας Βονίτσης. Τα Σκλάβαινα, μετά από τον ...

  Ο Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος μιλάει για τον χριστιανικό γάμο και εξηγεί πώς ο Χριστός ευλογεί τη σχέση των συζύγων που θέλουν να ζήσουν σύμφωνα με τις εντολές Του.   Your browser does not support the audio element.

Οι ευαγγελικές διηγήσεις μας δίνουν πολλά βιογραφικά στοιχεία σχετικά με την καταγωγή του Πέτρου, το επάγγελμά του, την κλίση του από τον Κύριο στο κύκλο των 12 μαθητών, την πρωτεύουσα θέση, που κατέλαβε μεταξύ αυτών, τον ορμητικό και ενθουσιώδη χαρακτήρα του, τις πρωτοβουλίες, που  έπαιρνε και τον πρωταγωνιστικό ρόλο, τον οποίο έπαιξε σε πολλές περιπτώσεις κατά τη διάρκεια της δημοσίας δράσης του Κυρίου. Χωρίς να μπαίνουμε σε λεπτομέρειες, εδώ μόνο επιγραμματικά προσθέτουμε την εμπειρία του γεγονότος της Μεταμορφώσεως επάνω στο όρος Θαβώρ, την παρουσία του στη δίκη του Κυρίου, την τριπλή άρνησή του, την εμπειρία του γεγονότος της αναστάσεως, της Αναλήψεώς του και της Πεντηκοστής. Για την ιεραποστολική δραστηριότητά του από την Πεντηκοστή μέχρι την αποστολική σύνοδο το 49 μ.Χ. ...

Με την αίσθηση της όρασης διακρίνουμε τον κλειστό χώρο και τον ανοιχτό χώρο. Καταρχήν, δεχόμαστε τον κλειστό χώρο ως πεπερασμένο, τον ανοιχτόν ως απεριόριστο. Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο κλειστός χώρος ικανοποιεί περισσότερο κάποιο συναίσθημα προστασίας και ασφάλειας και γαλήνης για το ανθρώπινο ον, ενώ ο ανοιχτός ικανοποιεί περισσότερο κάποιο συναίσθημα ελευθερίας και ανάσας μέσα σε έναν κόσμο απέραντο. Τα δύο αυτά διαμετρικά αντίθετα συναισθήματα, όχι μόνο δεν είναι ασυμβίβαστα, αλλά η συνύπαρξη τους είναι και αναγκαία. Αυτό καταφαίνεται αν σκεφτούμε ότι, από τη στιγμή που ο κλειστός χώρος θα μας έδινε την εντύπωση πως μας αφαιρεί την ελευθερία των κινήσεών μας, Θα το νιώθαμε σαν φυλακή, όπως από τη στιγμή που ο ανοιχτός χώρος θα μας έδινε την ...

Χωρίς αμφιβολία, μπορεί να υποστηριχθεί πώς η Θεία Ευχαριστία, δηλαδή η αναπαράσταση του Μυστικού Δείπνου, αλλά και όλα τα γεγονότα τού βίου του Χριστού με αποκορύφωμα τα πάθη Του, πάνω στα οποία στηρίχθηκε η διδασκαλία της χριστιανικής εκκλησίας, εμπεριέχουν έντονα θεατρικά στοιχεία. Παρόλα αυτά, η επιφυλακτικότητα των πρώτων χριστιανών απέναντι στις κοσμικές θεατρικές παραστάσεις απετέλεσε παράγοντα μετριασμού της δραματοποίησης μέσα στους ναούς και περιορισμού των κινήσεων των ιερέων αλλά και των πιστών κατά την θεία λατρεία. Αντίθετα, έξω από τον ναό, επεκράτησε μια μεγαλύτερη ελευθερία στην θρησκευτική δραματική πράξη, δίνοντας τη δυνατότητα συμμετοχής σε επαγγελματίες αλλά και ερασιτέχνες ηθοποιούς. Η πρώτη καταγεγραμμένη δραματική αναπαράσταση γεγονότων των Ευαγγελίων παρουσιάζεται τον 9ο αιώνα, οπόταν ήταν συνήθεια να παρουσιάζεται η επίσκεψη των μυροφόρων στον τάφο ...