Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Ο Απ’οστολος Σάντας (αριστερά) με τον Μανώλη Γλέζο. (Φωτογραφία: mixanitouxronou.gr) Κοιμήθηκε σε ηλικία 97 ετών ο αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης και πολιτικός, Μανώλης Γλέζος, ο πρώτος παρτιζάνος της Ευρώπης εναντίον της ναζιστικής Γερμανίας. Έτσι, τον αποκάλεσε ο γάλλος στρατηγός Ντε Γκολ και αργότερα πρόεδρος της Γαλλίας. Η φήμη, δηλαδή, του Μανώλη Γλέζο ξεπέρασε τα ελληνικά σύνορα όταν αυτός μαζί με τον Απόστολο Σάντα το βράδυ της 30ής προς 31 Μαΐου του 1941, σε μια παράτολμη ενέργεια κατέβασαν από την Ακρόπολη την γερμανική ναζιστική σημαία με την σβάστικα! Αυτό σηματοδότησε, κατά κάποιον τρόπο, και την έναρξη της ευρείας αντίστασης των Ελλήνων εναντίον των ναζιστικών στρατευμάτων. Οι ναζιστικές γερμανικές δυνάμεις σκόρπισαν παντού τον θάνατο, την πείνα και την καταστροφή, κατέκλεψαν την χώρα και κατέστρεψαν όλες τις ...

Ομιλία του Καθηγουμένου της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου Γέροντος Εφραίμ, η οποία μεταδόθηκε στην εκπομπή «Διδαχές από τον Άθωνα» στη συχνότητα του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Πειραϊκής Εκκλησίας. Η εκπομπή αναμεταδίδεται σε επανάληψη κάθε Σάββατο βράδυ από τον Ραδιοφωνικό Σταθμό της Πειραϊκής Εκκλησίας (91,2) και τον Ραδιοφωνικό Σταθμό της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού (94,5 για την πόλη της Λεμεσού και 107,9 για την ορεινή περιοχή).

Στην σύγχρονη εποχή, που χαρακτηρίζεται από τις ραγδαίες εξελίξεις των επιστημών και της τεχνολογίας, από την σύγκλιση των πολιτισμών και την κρίση των αξιών, ακόμη και η ίδια η λέξη θάνατος αποφεύγεται και ό,τι την ανακαλεί απωθείται και απορρίπτεται. Ο θάνατος για τον σύγχρονο άνθρωπο είναι μόνο κάτι το αρνητικό, μία απώλεια – τον «χάσαμε», λέγεται συχνά για τον πεθαμένο. Ο άνθρωπος που δεν κατέχει την ορθή γνωσιολογία για τον θάνατο προσπαθεί να τον αγνοήσει και βιώνει έτσι ουσιαστικά μία νευρωτική ζωή, στερημένη του αληθινού νοήματος. Η παύση της καρδιακής λειτουργίας ή και η νέκρωση του εγκεφαλικού στελέχους, δηλαδή ο βιολογικός, ο κλινικός θάνατος δεν είναι μία φυσική κατάσταση για τον άνθρωπο, δεν αποτελεί το κατ’ ευδοκίαν θέλημα του Θεού. «Ο ...

Στιγμές από την Παν-αγιορειτική Αγρυπνία υπέρ απαλλαγής από την πανδημία στην Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου. Δείτε περισσότερα εδώ: www.asceticexperience.com

Μια αριστοτεχνική ερμηνεία του Μ. Προκειμένου της Μ. Τεσσαρακοστής «Μη αποστρέψεις», από δυο εκπροσώπους της πατριαρχικής ψαλτικής παράδοσης, τον Θρασύβουλο Στανίτσα και Νικόλαο Δανιηλίδη. Η ηχογράφηση εκδόθηκε στο 3ο CD της Σειράς «Πατριαρχικά Μουσικά Αρχεία« του Κέντρου Ερευνών και Εκδόσεων.  

«Και διά την ασθένειαν οφείλει, καθώς περί του λαού, ούτω και περί εαυτού προσφέρειν υπέρ αμαρτιών» (Ἑβρ. 5,3), «Κάθε αρχιερέας έχει κι ο ίδιος ανθρώπινες αδυναμίες και εξαιτίας τους είναι υποχρεωμένος να προσφέρει, όπως για τον λαό, έτσι και για τον εαυτό του, θυσίες για την συγχώρηση τω αμαρτιών». Στις δύσκολες ημέρες που διερχόμαστε, εκτός των άλλων, ένα ερώτημα που δεν έχει εύκολη απάντηση, αναφύεται στις σκέψεις και τις καρδιές όλων: είναι τα μυστήρια της Εκκλησίας ατομικές υποθέσεις ή γεγονότα που πρέπει να συμπεριλαμβάνουν το σώμα του Χριστού, έστω και με αντιπροσωπευτική παρουσία; Η θεία λειτουργία τελείται από τον επίσκοπο ή τον ιερέα μόνο ή χρειάζεται και έναν εκπρόσωπο του λαού (έναν ψάλτη, έναν επίτροπο, έναν νεωκόρο, μία γυναίκα, έναν άντρα, ...

Ομιλία του Κρίτωνα Χρυσοχοΐδη, Βυζαντινολόγου, Ομ. Διευθυντή Ερευνών του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών στην εκδήλωση «Ψηφιακή ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος Ιερών Μονών Αγίου Όρους», που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 25 Φεβρουαρίου 2020 στο Αμφιθέατρο της Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών.

Η σκληρή και ασφάλτινη καθημερινότητα, μας παρέχει πολλές δυνατότητες να εκφράσουμε την προς τον πλησίον αγάπη μας, με λόγια και κυρίως με έργα! Και είναι αυτή μας η προσφορά απόδειξη της προς τον Θεόν πίστεως και αγάπης. Με κρυστάλινη καθαρότητα, ο Ευαγγελιστής και μαθητής της αγάπης, ο άγιος απόστολος Ιωάννης ο Θεολόγος, μας λέει ότι αυτός που ισχυρίζεται πως αγαπά τον Θεό, ενώ δεν αγαπά και μισεί τον αδελφό του, είναι ψεύστης! Και χρησιμοποιεί ένα λογικό επιχείρημα για να είναι πειστικός. Πώς είναι δυνατόν, λέει, να αγαπάς τον Θεό που δεν είδες, ενώ τον άνθρωπο που βλέπεις καθημερινά δεν αγαπάς; (Α΄ Ιωάν. 4, 20). Μέσα στην ζοφερή ατμόσφαιρα, την οποία δημιούργησε σε παγκόσμια κλίμακα, η ταχύτατη εξάπλωση του σοβαρά απειλούντος την ζωή ...

Πολλές ασθένειες ταλάνιζαν και ταλανίζουν τους ανθρώπους όλων των εποχών. Μια ασθένεια, πολύ ανεπτυγμένη την δεκαετία του  18ου – 19ου αιώνα ήταν η λέπρα. Σε ένα μικρό νησί κοντά στην Ελούντα στην ανατολική Κρήτη, την Σπιναλόγκα, απομονώνονταν οι λεπροί της Κρήτης και της ευρύτερης Ελλάδος μέχρι το 1957.  Το 1903 στο νησί αυτό ιδρύθηκε ένα λεπροκομείο, με σκοπό να βοηθήσει τους πάσχοντες ανθρώπους από την ασθένεια της λέπρας. Οι ασθενείς στη Σπιναλόγκα δικαιούνταν ένα μικρό επίδομα μηνιαίως, που συχνά δεν κάλυπτε τη διατροφή τους και τα φάρμακά τους.. Δεν επισκεπτόταν κόσμος το νησί, παρά μόνο οι ελάχιστοι που έπαιρναν τις προμήθειες, δηλαδή τα αγαθά πρώτης ανάγκης.  Όλοι τους περιθωριοποιούσαν, κανείς δεν τους έδιδε σημασία. Όλοι διακατέχονταν από φόβο και τρόμο προς ...

Εισαγωγικά Για τους περισσότερους ανθρώπους η μουσική αποτελεί ένα μέσο συγκινήσης και διέγερσης συναισθημάτων. Όποιος όμως θελήσει να κατανοήσει βαθύτερα το νόημα και την ουσία ενός μουσικού έργου, πρέπει να αναζητήσει τον κοινωνικό και ιστορικό περίγυρο μέσα στον οποίον το έργο αυτό δημιουργήθηκε. Ο συνθέτης αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου κοινωνικού συνόλου και μάλιστα χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη ευαισθησία στο να συλλαμβάνει τα μηνύματα των καιρών, τα συναισθήματα του κοινωνικού συνόλου, τα ομαδικά οράματα ή και τις ομαδικές διαψεύσεις και απογοητεύσεις. Ακόμη και ο πιο εσωστρεφής μουσικός δημιουργός αποτελεί oν πολιτικό και οπωσδήποτε, σε μικρό ή σε μεγάλο ποσοστό, πολιτική, με την ευρεία έννοια,  μπορεί να χαρακτηριστεί και η μουσική δημιουργία του, καθώς εκφράζει αλλά και επηρεάζεται από ανθρώπινες σχέσεις και συμβάλλει στη ...

Εισήγηση του καθηγητή Απόστολου Νικολαΐδη στο Η΄ Διεθνές Συνέδριο «Οι μεγάλες Προσωπικότητες της Ελληνικής Επαναστάσεως. Ομοψυχία και διχόνοια κατά την Επανάσταση» που πραγματοποίησε η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος στις 18 και 19 Οκτωβρίου 2019, στο πλαίσιο των Επιστημονικών Συνεδρίων για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση.

Τα φυλακτά είναι μία πανάρχαια πρακτική, που χρησιμοποιούνταν σε πλήθος παγανιστικών λατρειών και χώρων ως μέσα προστασίας, υποτιθέμενου ελέγχου των πνευμάτων ή και αυτών των φυσικών δυνάμεων. Στην αρχαία Αίγυπτο λ.χ. το πλέον διαδεδομένο φυλακτό ήταν το λεγόμενο ”Μάτι του Ώρου”, ενώ στην αρχαία Ελλάδα ήταν γνωστά ως περιάμματα και περίαπτα. Τα φυλακτά όμως σήμερα είναι παρόντα και στον αποκρυφιστικό χώρο και μάλιστα με πολλές μορφές. Διαφημίζονται, προβάλλονται και πωλούνται ως αντικείμενα που εμπεριέχουν μαγικές δυνάμεις, οι οποίες προφυλάσσουν, δήθεν, όποιον τα έχει, από αρρώστιες, βάσκανο μάτι, εμπόδια κάθε είδους, από μαγεία και κάθε μορφή κακοδαιμονίας. Άλλοτε προωθούνται ως μέσα, τύχης, επιτυχίας, απόκτησης πλούτου, γονιμότητας, κ.α. Το πρόβλημα μάλιστα γίνεται ακόμα πιο σύνθετο και μεγαλύτερο, όταν τέτοιου είδους πεποιθήσεις συνδυάζονται με προκαταλήψεις ...

Μια γνωριμία με την ιστορία της τοπικής Εκκλησίας της Λεμεσού, παλαιότερης και σύγχρονης, μέσα από το βιβλίο του Ιερομονάχου Σωφρονίου Μιχαηλίδη. Η ηχογράφηση έγινε στον Ρ/Σ της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού. Διαβάζει ο Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος. Your browser does not support the audio element.

Pieter Bruegel the Elder, “The Triumph of Death* (1562), Πίτερ Μπρίγκελ ο πρεσβύτερος ο “Θρίαμβος του Θανάτου”, Μουσείο του Πράδο Μαδρίτη. 1. Η αόρατη απειλή Στο κατώφλι της τρίτης χιλιετίας, η ανθρώπινη φυλή είναι πιο ευάλωτη στις μαζικές επιδημίες σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη εποχή της ιστορίας, υποστηρίζει ο Robert Baker στο βιβλίο του «Epidemic – The Past, Present and Future of the Diseases that Made Us, (έκδοση 2008). Ο συγγραφέας επισημαίνει ακόμη ότι οι περιπτώσεις της γρίπης των πτηνών, του MRSA, άλλων μορφών γρίπης και της βιοτρομοκρατίας δεν ήταν ποτέ υψηλότερες. Οι σημαντικές αλλαγές στην κυκλοφορία και στην κοινωνική συμπεριφορά διευκολύνουν την ευρεία εξάπλωση και ορισμένοι μολυσματικοί παράγοντες – συμπεριλαμβανομένης της φυματίωσης και του HIV – καθίστανται ανθεκτικοί σε μεγάλο φάσμα των ...

«και αναστάς ο αρχιερεύς εις το μέσον επηρώτα τον Ιησούν λέγων· Ουκ αποκρίνη ουδέν; τι ούτοί σου καταμαρτυρούσιν; ο δε εσιώπα και ουδέν απεκρίνατο» (Μρκ. 14, 60-61) Οι Πατέρες της Εκκλησίας, διαρκώς τονίζουν στον Ορθόδοξο Χριστιανό, την μεγάλη αρετή της διάκρισης. Ουσιαστικά πρόκειται για το χάρισμα που συγκρατεί την ισορροπία στην ζωή του Χριστιανού . Ο άνθρωπος της διακρίσεως γίνεται παράδειγμα στον πλησίον, γιατί δύναται αγόγγυστα να σηκώνει τον Σταυρό του με ανοχή και υπομονή. Μέσα σε αυτή την αγιοπνευματική καρτερία γίνεται ειρηνοποιό πρόσωπο στην κοινωνία με κάθε αδελφό. Ουσιαστικά έτσι εμπνέοντας αρετές, θεραπεύει. Ο έχων διάκριση γνωρίζει αν θα μιλήσει, τι θα πει, πότε θα μιλήσει, γιατί θα μιλήσει και πόσο θα πει . Παράλληλα είναι ο καλύτερος γνώστης της σιωπής που απορρέει από ...

Για τις πρωτόγνωρες στιγμές που ζει η χώρα μας εξαιτίας της πανδημίας, και για τα ανοικτά μέτωπα που έχει αυτή τη στιγμή στα θαλάσσια και χερσαία σύνορά της, μίλησε στη δημοσιογράφο Μαρία Γιαχνάκη ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Λευτέρης Οικονόμου για το Διεθνές Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων Ορθοδοξία. Πηγή: www.orthodoxianewsagency.gr

«Η πανδημία δεν είναι ένα τυχαίο γεγονός είναι σημείο των καιρών , είναι καρπός της θείας αγανάκτησης» είπε ο Γέροντας Εφραίμ, Καθηγούμενος της Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου μετά την αγρυπνία που τελέσθηκε στην Ιερά Μονή όπως και στο υπόλοιπο Άγιο Όρος την Παρασκευή τη νύχτα. Μιλώντας στους πατέρες της Μονής, ο Γέροντας τόνισε ότι «αυτή η δοκιμασία που περνάμε είναι καρπός της Θείας αγανάκτησης διότι όταν ο άνθρωπος σήμερα εισηγείται έναν αφύσικο τρόπο ζωής, φαντάζεσθε πόσο λυπείται το Άγιο Πνεύμα και έρχεται ο Θεός όχι ως εκδικητής αλλά με την πατρική του ιδιότητα και τα επιτρέπει, ως παιδαγωγία εξ αγάπης κινούμενη, για να φέρει τον πλανεμένο άνθρωπο σε αυτόν. Η Παναγία μας, η Αγία Ζώνη, την οποία βάλαμε στην υμνολογία της αγρυπνίας ως πρώτο ...

Στις ημέρες που ζούμε, αδελφοί χριστιανοί, ημέρες δύσκολες και σκληρές, καταφύγιό μας και ακούμπισμά μας, έχουμε τον Θεό μας, τον Κύριό μας Ιησού Χριστό. Έτσι μας λέγει η Εκκλησία μας να κάνουμε: «Εαυτούς και αλλήλους (= τον εαυτό μας και όλους τους δικούς μας) και πάσαν την ζωήν ημών (και όλη την ζωή μας) Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα»! Να τα ακουμπάμε όλα στον Χριστό, τον Θεό μας! Αυτό το ακούμπισμα το λέμε «πίστη»! «Πίστη» σημαίνει εμπιστοσύνη, σημαίνει απόλυτη πεποίθηση στον Θεό μας, το παράδομά μας σ᾽ Αυτόν. Στις δύσκολες, λοιπόν, ημέρες που ζούμε, αδελφοί, όχι μόνο εμείς οι Έλληνες, αλλά και όλη η ανθρωπότητα, εμείς οι χριστιανοί για στηριγμό και γλυκασμό μας έχουμε την πίστη μας στον Χριστό. Έτσι παίρνουμε την ...

Εισήγηση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ. Ιερεμία με θέμα: «Η Θεοτόκος στη θεολογία του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού» στο Επιστημονικό Συνέδριο «Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός: 240 χρόνια από το μαρτύριο του (1779 – 2019)» που διοργάνωσε η Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών στην Αθήνα από τις 10 έως τις 12 Δεκεμβρίου 2019.