Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Ο άνθρωπος είναι σωματικό η ψυχοσωματικό ον; Αυτό το ερώτημα απασχόλησε και εξακολουθεί μέχρι σήμερα να απασχολεί την φιλοσοφία και την θεολογία. Ο άνθρωπος δεν αποτελεί ένα ακόμη από τα κτίσματα που συγκροτούν τον κόσμο, αλλά πρόκειται για ένα πλάσμα του Τριαδικού Θεού ιδιαίτερο. Στην Παλαιά Διαθήκη διαβάζουμε για την δημιουργία του ανθρώπου: «Έπλασεν ο θεός τον άνθρωπον χούν από της γης και ενεφύσησεν εις το πρόσωπον αυτού πνοήν ζωής, και εγένετο ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν» (Γεν. 2, 7). Κανένα άλλο κτίσμα δεν «πλάθεται» από τον Ίδιο τον Θεό. Το «nephesh» στο Εβραικό και η «ψυχή» στο Ελληνικό κείμενο δηλώνουν τον τρόπο με τον οποίο εκδηλώνεται η ζωή στο ανθρώπινο ον. Και οι δύο όροι δεν αναφέρονται σε ένα τμήμα του ανθρωπίνου ...

Η κάθε εποχή έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της, τα ωραία και τα δύσκολά της που, αναπόφευκτα, επηρεάζουν τους ανθρώπους και σε αρκετές  περιπτώσεις τους καθορίζουν. Η δική μας εποχή, με την τεχνολογία, τα μέσα επικοινωνίας και συγκοινωνίας, την πληροφορική και τα πολλά θετικά της, επηρέασε «όπου γης» τους ανθρώπους της και τους άλλαξε σε τέτοιο βαθμό, ώστε οι πριν από μας, ακόμα και μερικές δεκαετίες, να φαντάζουν ως άλλοι άνθρωποι. Όμως κι αυτοί ήταν όπως εμάς! Ίδιες ανάγκες, ίδιες επιθυμίες, ίδια πάθη, ίδιες ελπίδες. Ωστόσο, αρκετές διαφορές μάς διακρίνουν, ώστε να μιλάμε για «άλλη εποχή» με όλη τη σημασία της λέξης. Μια τέτοια σημαντική διαφορά είναι ότι λειτουργούσε η κοινότητα, με τα πλην και τα συν που τη χαρακτηρίζουν, αφού ...

«Πολλές φορές κάποιος δεν κάνει το κακό, αλλ’ όμως δεν κάνει ούτε το καλό. Δεν αδικεί, όμως ούτε και ελεεί. Δεν μισεί, όμως ούτε αγαπάει» (Αββάς Δωρόθεος) Η ανατροφή των παιδιών έχει συνήθως έναν χαρακτήρα αποτρεπτικό. Δεν θέλουμε τα παιδιά μας να μάθουν να κάνουν το κακό, ό,τι βλάπτει τα ίδια και τους άλλους, ό,τι παραβιάζει όρια και κανόνες, και γι’  αυτό, συχνά, η σκέψη και ο λόγος μας λειτουργούν στην προοπτική του «μη», του «πρόσεξε», του «Όχι». Λιγότερο στην προσοχή μας εμπίπτει η ανάγκη τα παιδιά να κάνουν το καλό. Δεν είναι μόνο ζήτημα θετικής προσέγγισης της ζωής. Έχει να κάνει και με την διαμόρφωση ενός ήθους το οποίο λειτουργεί αναγεννητικά για την ύπαρξη. Κάνει τον άνθρωπο να πορεύεται προς το αγαθό, ...

Πολύτιμες πνευματικές διδαχές Πατέρων της ερήμου καταγεγραμμένες από τον Αββά Κασσιανό. Με τον Πρωτοπρεσβύτερο Ματθαίο Χάλαρη.

Ο τόμος τούτος, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου, όπως και το όνομά του δηλώνει, είναι μια συναγωγή ομιλιών, εισηγήσεων, προσφωνήσεων και χαιρετισμών, που ειπώθηκαν σε διάφορες περιστάσεις, λ.χ. σε Θεολογικά συνέδρια, ημερίδες, συνάξεις Κληρικών, επετειακές εκδηλώσεις κ.λπ. Γράφτηκε από τον Μητροπολίτη Προικοννήσου Ιωσήφ και καλύπτει μια ευρεία καμπύλη δεμάτων, τα οποία θεωρώ αρκούντως ενδιαφέροντα όχι μόνο για Κληρικούς και Θεολόγους, αλλά και για κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο, κάθε άνθρωπο που έχει στοιχειώδεις πνευματικές ανησυχίες. Ο χρόνος στον οποίο τοποθετούνται (με εξαίρεση μόνο δύο που είναι αρκετά παλαιότερες) είναι η τελευταία δεκαετία. Το έργο του Εργάτου του Ευαγγελίου, η Οικογένεια και τα συναφή με την οικογενειακή ζωή, η πολυεπίπεδη κρίσις την οποία βιώνουμε, το Άγιον Όρος, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ...

Οδοιπορικό στα κάστρα της Ορθοδοξίας, στα Μοναστήρια και τα προσκυνήματα της Ελλάδας και άλλων Ορθόδοξων χωρών. Καταγραφή της ιστορίας των Ιερών Μονών μέσα από τις διηγήσεις των μοναχών, αρχιτεκτόνων αλλά και ιστορικών. Μοναδικές εικόνες από τη λειτουργική και πνευματική ζωή των μοναχών, την καθημερινότητα τους μέσα από τα διακονήματα και τον μοναχικό βίο. Την εκπομπή επιμελούνται οι συνεργάτες του Ινστιτούτου Άγιος Μάξιμος ο Γραικός. Κάθε Τετάρτη στις 11:30 και 19:30 στην τηλεόραση της Πεμπτουσίας: www.pemptousia.tv Δείτε το τρέιλερ:

Ανάμεσα στους πολυάριθμους μάρτυρες, οι οποίοι θυσιάστηκαν για τη σταθερή και ακλόνητη πίστη τους στον Σωτήρα και Λυτρωτή Χριστό συναριθμείται και ο τιμώμενος στις 10 Νοεμβρίου νεαρός μάρτυς του Χριστού άγιος Ορέστης, ο οποίος καταγόταν από τα Τύανα της Καππαδοκίας και ήταν ιατρός στο επάγγελμα. Ο άγιος Ορέστης γεννήθηκε, έζησε και μαρτύρησε την εποχή, κατά την οποία αυτοκράτορας της Ρώμης ήταν ο σκληρός και παρανοϊκός Διοκλητιανός, ο οποίος είχε εξαπολύσει έναν αδυσώπητο διωγμό εναντίον των χριστιανών το 303 μ.Χ. Ο νεαρός Ορέστης διακήρυττε με θάρρος ότι ο μόνος αληθινός Θεός είναι ο Εσταυρωμένος και Αναστημένος Κύριος ημών Ιησούς Χριστός. Το φλογερό κήρυγμά του παρεκίνησε πολλούς στο να ασπασθούν τον χριστιανισμό και να εγκαταλείψουν την ψεύτικη θρησκεία των ειδώλων. Όταν ο ηγεμόνας ...

Άγιος Νεκτάριος Επίσκοπος Πενταπόλεως ο εν Αιγίνη και ο Άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης (εκ Φαράσων). Χθες η Εκκλησία μας γιόρτασε τον άγιο Νεκτάριο Επίσκοπο Πενταπόλεως και σήμερα γιορτάζει τον άγιο Αρσένιο τον Καππαδόκη. Και οι δύο αποτελούν μεγάλους, αν όχι τους κορυφαίους, άγιους της Ορθόδοξης Εκκλησίας που έζησαν τον 19ο και 20ό αιώνα. Χωρίς να έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά στον βίο και την πολιτεία τους και οι δύο έλκουν την καταγωγή τους από τον έξω ελληνισμό, δηλαδή από περιοχές εκτός του ελεύθερου ελληνικού κράτους που προέκυψε από την ελληνική επανάσταση του 1821. Ο άγιος Αρσένιος (1840-1924) γεννήθηκε στα Φάρασα της Καππαδοκίας, ενώ ο άγιος Νεκτάριος (1846-1920) στην Σηλυβρία της Ανατολικής Θράκης. Ο άγιος Νεκτάριος μετά την Σηλυβρία έζησε στην Κωνσταντινούπολη, στην τουρκοκρατούμενη Χίο, όπου ...

Γεννημένος στο ιστορικό Μέτσοβο, πατρίδα πολλών εθνικών μας ευεργετών και προικοδοτημένος, με υψηλή επιχειρηματική ευφυΐα, ο Μιχαήλ Τοσίτσας, αφού ευδοκίμησε οικονομικά στην Αλεξάνδρεια και αναγορεύτηκε σε πατέρα του παροικιακού αιγυπτιακού ελληνισμού, απολαμβάνοντας υψηλές διακρίσεις του αντιβασιλέα της Αιγύπτου Μεχμέτ Αλή, ελαυνόμενος από υψηλή πατριωτική ευαισθησία, κατέλειπε στην Ελλάδα, μεγάλα κληροδοτήματα για ευαγείς σκοπούς και δικαίως συγκαταλέγεται στην τιμημένη χορεία, των εθνικών μας ευεργετών. Ο μεγάλος Έλληνας επιχειρηματίας και ευεργέτης είδε το φως της ζωής στο Μέτσοβο στις 3 Ιανουαρίου του 1789. Πατέρας του ήταν ο εξαίρετος γουναράς Αναστάσης Τοσίτσας στην Θεσσαλονίκη. Έμαθε τα πρώτα του γράμματα στο Μέτσοβο και εν συνεχεία κατέφυγε στην Θεσσαλονίκη, συνεχίζοντας με τις βασικές του σπουδές, ενώ στην ηλικία των δεκατεσσάρων ετών στα 1806, ανέλαβε με τα ...

Της Καππαδοκίας ο μικρός Θεόδωρος γέννημα και θρέμμα. Εκάρη μοναχός με τ’ όνομα Αρσένιος. Διάκονος στα Φάρασα. αρχιμανδρίτης έπειτα. Πιστός εργάτης του Χριστού διαχωρισμούς δεν είχε. Με δώρημα προφητικό και παρρησία στον Χριστό κοντά του όλοι πήγαιναν για να τους βρει μια λύση, μια θεραπεία, να κάνει ένα θαύμα, μια προσφορά βοήθειας, τι κι αν ήταν χριστιανοί ή μουσουλμάνοι. Αυστηρός ήταν με τους αιρετικούς και με όσους θέλησαν το ποίμνιό του ν’ αρπάξουν από τον δρόμο του Θεού. Στάθηκε πατέρας στοργικός, φύλακας άγγελος τους! Τους οδήγησε ηλικιωμένος πια, στη μάνα-γη Ελλάδα έπειτα από την μικρασιατική καταστροφή με την ανταλλαγή. Είχε προφητέψει το τέλος του πως θα ’τανε στην Κέρκυρα που βρέθηκαν. Τον όσιο Παϊσιο, της εποχής μας θαυμαστό, βρέφος τον βάφτισε δίνοντας τ’ όνομά του και απλόχερα όλα τα χαρίσματά ...

Κατά τις προηγούμενες Ομιλίες μας είδαμε ότι ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης καθιέρωσε το Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας, το οποίον έκτοτε τελείται σε κάθε θεία Λειτουργία. Έτσι ο Κύριος δια της θείας Κοινωνίας του Αγίου Σώματος και Αίματός Του ενώνεται με τους πιστούς, τους καθαρίζει από τις αμαρτίες τους, και τους αγιάζει. Συγχρόνως, το Μυστήριον της θείας Ευχαριστίας εξασφαλίζει την ενότητα των μελών της Εκκλησίας και την αναζωογονεί. Πέραν, όμως, αυτών, στους ιδρυτικούς λόγους του Μυστηρίου της θείας Ευχαριστίας ο Κύριος προσθέτει ότι το Αίμα Του, το οποίο χύνεται για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες όλων, και το οποίο προσφέρεται να πιούν οι πιστοί, επισφραγίζει τη νέα διαθήκη (Ματθ. 26: 28). Αλλά ποιά είναι η «καινή διαθήκη», την ...

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Η πολυδιάστατη, διαχρονική και οικουμενική Επανάσταση του 1821 16 Νοε 21 – 29 Μαρ 22 17 Διαδικτυακές Συνεδρίες 34 Εισηγητές και Σχολιαστές Επίσημη Έναρξη: Τρίτη 16 Νοεμβρίου 2021, ώρα 19:30   Διοργανωτές Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου Ιερά Μητρόπολη Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς   Μετά την εθνεγερσία του 1821 και κατά την διαδικασία της συστάσεως του Ελληνικού κράτους σημειώθηκαν σαρωτικές πολιτικές, κοινωνικές και θρησκευτικές αλλαγές. Αυτές προκάλεσαν μια κρίση ταυτότητας στον νεώτερο Ελληνισμό με συνέπειες την πολιτική αστάθεια, την κοινωνική αβεβαιότητα και την διοικητική πολυδιάσπαση της Εκκλησίας, που χαρακτηρίζουν την νεώτερη ιστορία μας. Η κατάσταση αυτή επιβάλλει την υπεύθυνη και ανεξάρτητη από πολιτικές, ιδεολογικές ή αλλες προτιμήσεις και προκαταλήψεις μελέτη και αντιμετώπιση του προβλήματος. Για τον σκοπό αυτόν η Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου, που περιλάμβανε πάντοτε στο πρόγραμμά της την φροντίδα ...

Άνθρωποι από όλα τα μέρη της Ελλάδας μας μιλούν για τον τόπο τους, τα ήθη και τα έθιμά τους και τις προσωπικές τους ιστορίες, οι οποίες συνδέονται με τον τόπο που γεννήθηκαν ή κατοικούν. Ένα ταξίδι στην ιστορία της Ελλάδας μέσα από τους ήχους, τις εικόνες, την γεύση και τα καλέσματα της φύσης. Ιστορίες που μας ανάθρεψαν στο παρελθόν και που μας καθοδηγούν μέχρι το μέλλον. Αποστολές σε όλη την Ελλάδα. Την εκπομπή επιμελούνται οι συνεργάτες του Ινστιτούτου Άγιος Μάξιμος ο Γραικός.

Άγιος Νεκτάριος Επίσκοπος Πενταπόλεως ο Θαυματουργός (1846-1920). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) – Τι είναι η ιεροσύνη ως ιερή διακονία; Η ιεροσύνη είναι μεγάλο και υψηλό υπούργημα πρώτα εξαιτίας της ιερής της αρχής και ύστερα χάριν του έργου της αποστολής της. Η ιεροσύνη είναι μεγάλο και υψηλό υπούργημα, λοιπόν, αφού αρχή της είναι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο οποίος παραδίδοντας τον εαυτό του για χάρη μας προσφορά και θυσία στον Θεό εις οσμήν ευωδίας, έγινε αρχιερεύς, ο οποίος ονοµάσθηκε Μέγας από τον Θεό «Αρχιερεύς κατά την τάξιν Μελχισεδέκ» (προς Εβραίους, ε’ 10), και κάθισε στα δεξιά του θρόνου της μεγαλοσύνης στους ουρανούς, λειτουργός των Αγίων και της αληθινής σκηνής, την οποία έστησε ο Κύριος και όχι κάποιος άνθρωπος (Εβρ. η’ 1-2). Αυτός ο μέγας Αρχιερέας παρέδωσε ...

«Ψηφιακός Κόσμος». Μια εκπομπή με σκοπό τη γνωριμία, την ανάλυση και την κριτική των κοινωνικών και πολιτισμικών διαστάσεων της σχέσης και της αλληλεπίδρασής μας με τον ψηφιακό κόσμο. Επιμέλεια-Παρουσίαση: Νίκος Γκουράρος Πώς ακούω pemptousia.fm; Πώς χρησιμοποιώ το podcast σε κινητές συσκευές; – Οδηγίες χρήσης

Πρώτος στην Ιστορία της Αποκαλύψεως του Ιησού, ο γηραιός Πρεσβύτης Συμεών, ο Θεοδόχος,  ήταν εκείνος, που, την ημέρα της Υπαπαντής του Χριστού, αφού «εδέξατο το παιδίον εν ταις αγκάλαις αυτού», ομολόγησε και είπε: «Νυν απολύεις τον δούλον σου, Δέσποτα, κατά το ρήμα σου εν ειρήνη ότι είδον οι οφθαλμοί μου το σωτήριόν σου, ό ητοίμασας κατά πρόσωπον  πάντων των λαών. Φως εις Αποκάλυψιν Εθνών και δόξα λαού σου Ισραήλ» -Μετάφραση: Τώρα πάρε με από αυτόν τον κόσμο, Κύριε, σύμφωνα με την εντολή που μου έδωσες, διότι είδαν τα μάτια μου τον Χριστό, που θα φέρει τη σωτηρία, την οποία έχεις ετοιμάσει, για να τη δουν όλοι οι λαοί της γης. Το Φως που θα φανερώσει στα έθνη τον αληθινό Θεό ...

Της Ανατολικής Θράκης γόνος, της Σηλυβρίας γέννημα. Σκληρά τα παιδικά του χρόνια με εργασία και μελέτη. Νεαρός εργάστηκε ως δάσκαλος. Πτυχιούχος της Θεολογικής Σχολής Αθηνών. Γίνεται μοναχός, χειροτονείται διάκονος, ιερέας, εκλέγεται αργότερα Επίσκοπος Πενταπόλεως, «Ιεράρχης του Αλεξανδρινού Θρόνου». Ένθεος ο ζήλος του, η αγάπη του για την Εκκλησία, για τον πάσχοντα και πεπτωκότα άνθρωπο. Ο «πονηρός» φθονεί το μεγαλείο της πνευματικής ζωής του, το ίδιο κληρικοί και συνεπίσκοποί του. Συκοφαντία, ψεύτικες κατηγορίες τον αναγκάζουν να έρθει στην Αθήνα. Συναντά άμετρη περιφρόνηση, αλλά η πρόνοια του Θεού πάντα τον συνοδεύει. Με δυσκολία διορίζεται ιεροκήρυκας, καθηγητής, διευθυντής της Ριζαρείου. σκορπισμένος με ζιζάνια ο δρόμος της ζωής του, στενός και τεθλιμμένος. Άγιος της ακούραστης υπομονής, της ταπεινοφροσύνης, της μέγιστης εγκράτειας, της ακοίμητης προσευχής, της συγγραφής ορθόδοξων ύμνων και βιβλίων, της υπέρμετρης παρρησίας στον Θεό, της ριζωμένης καρποφόρας αγάπης. Της Αίγινας πατέρας ...

Μόλις πριν λίγες ημέρες, μελετητές του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ διετύπωσαν την θεωρία πως αφορμή του Τρωικού Πολέμου δεν ήταν η ωραία Ελένη, αλλά μία προίκα που υποσχέθηκαν οι Τρώες στους αχαιούς, όταν ενώθηκαν με γάμο μέλη των εκατέρωθεν οικογενειών. Η προίκα αυτή συμπεριελάμβανε τρία νησιά του Αιγαίου, τα οποία ενδέχεται να ήταν η Τένεδος, η Ίμβρος και πιθανόν η Λήμνος. Πηγή των μελετητών είναι τα γραπτά που άφησαν πίσω τους οι Χετταίοι και περιγράφουν πολεμικά επεισόδια, καθώς και τις αιτίες και τις αφορμές τους. Όλα αυτά είναι δημοσιευμένα σε πρόσφατη έκδοση του Κωνσταντίνου Κοπανιά «Το Μυκηναϊκό Αιγαίο». Πρόεκιται για μία ακόμη απόδειξη πως το ομηρικά έπη, αν και απέχουν από εμάς σχεδόν τρεις χιλιετίες, αποτελούν ζωντανό κεφάλαιο της παγκόσμιας ιστορικής, καλλιτεχνικής ...

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Χρ*: Γερόντισσα, αυτή η κρυφή φωνή που «ακούμε» πολλές φορές, είναι ο Άγγελος μας; Γερόντισσα Γαβριηλία: Ναι. Και πρέπει να το αντιληφθούμε. Να το διευκρινίσουμε. Και σιγά-σιγά ο Θεός θα μας δώσει μια αγία δύναμη, δηλαδή την Διάκριση για να την βάζουμε σε πράξη… Χρ: Γιατί όσες φορές έχω σταθεί και «ακούσει» αυτή την «φωνή», πραγματικά, και ηρεμώ και τα βλέπω όλα μπροστά μου. Καθαρά. Μου έρχονται δηλαδή ακριβώς έτσι. Πολλές φορές. Αλλά παλιά δεν το είχα προσέξει… Γ.Γ.: Να είστε σίγουρη. Και μην ακούτε τον κόσμο που μιλάει για πειρασμούς και πειρασμούς και πειρασμούς… Αυτοί κατάντησαν να έχουν αντί τον Χριστό, τον Πειρασμό! Ε… θα αφήνετε τον εαυτόν σας στα χέρια του Θεού λέγοντας ναι, ναι, ναι… Κι αν είναι ...