Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

«Όσο εύκολα αλλάζουν και ξεπέφτουν οι ευθείς, τόσο δύσκολα μπορούν να μεταβληθούν οι αντίθετοι, οι πονηροί» (Άγιος Ιωάννης Κλίμακος, λόγ. κδ΄ 11). Η τρεπτότητα είναι χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φύσης. Μόνον ο Θεός είναι άτρεπτος και απολύτως αναλλοίωτος – ο μόνος όντως πιστός. Δεν αναφερόμαστε στα κτιστά πνεύματα, αγγέλους και δαίμονες: και αυτοί μετά την πτώση του πρώτου αγγέλου, του εωσφόρου, καταστάθηκαν μερικώς άτρεπτοι: οι μεν άγγελοι παγιωμένοι στο αγαθό, οι δε δαίμονες παγιωμένοι στο πονηρό και κακό. Τι τραγικότητα όμως για τον άνθρωπο! Η τροπή προς το πονηρό είναι απείρως ευκολότερη από την τροπή προς το αγαθό, προς τον Θεό. Να είσαι δημιούργημα του Θεού, να σε διακρατεί με τη γεμάτη αγάπη Πρόνοιά Του, να σου δίνει διαρκώς ώθηση προς τον αληθινό ...

Ομιλία της Γερόντισσας Φιλοθέης, Ηγουμένη της Ιεράς Μονής Παναγίας Βρυούλων, στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου ομωνύμου δήμου, στα πλαίσια των εορταστικών εκδηλώσεων «ΔΗΜΗΤΡΙΑ 2021».

«Η πρόοδός μας στην αρετή και η αμαρτία ξεκινάνε από τα μικρά και καταλήγουν σε μεγάλα είτε καλά είτε κακά» (Αββάς Δωρόθεος) Στις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους συχνά λέμε «δεν πειράζει» για συμπεριφορές, επιλογές, σκέψεις, πράξεις, συνήθειες είτε του άλλου είτε δικές μας. Θέλουμε να είμαστε μεγαλόψυχοι, επειδή αγαπάμε, για ζητήματα που φαίνονται μεγάλα. Δεν θέλουμε να φανούμε μεμψίμοιροι, γκρινιάρηδες, υπερβολικοί, για ζητήματα που φαίνονται και μπορεί να είναι μικρά. Όμως τα μικρά χτίζουν υπόβαθρο, γίνονται η πρώτη ύλη για σενάρια που κάνουν την σχέση να κουράζεται. Τα μεγάλα φέρνουν συχνά αγανάκτηση, διότι μας βάζουν στον πειρασμό να διορθώσουμε τον άλλο, χωρίς όμως εκείνος να θέλει ή να πιστεύει ότι κάτι τέτοιο χρειάζεται. Υπάρχει ένας σχετικισμός στον τρόπο που βλέπουμε ...

Η ανακομιδή των οστών των κεκοιμημένων, ως πράξη φροντίδος και ευπρεπισμού κατά την εκταφή εκτός από τον εθιμικό και κοινωνικό χαρακτήρα που ανέκαθεν είχε, λαμβάνει στην εκκλησία κατ’ εξοχήν αγαπητικό και εσχατολογικό νόημα. Δεν μεριμνούμε απλώς για τον καθαρισμό και την τάξη των οστών ενός αγαπημένου προσώπου, αλλά προετοιμάζουμε λειτουργικά τα οστά ενός αδελφού που «προσδοκά ανάστασιν νεκρών». Η ανακομιδή αν και δεν μαρτυρείται με σαφήνεια ως υποχρεωτική πράξη μετά την ταφή, έχει πια καθιερωθεί ως μέρος της φροντίδος της στρατευομένης εκκλησίας προς την θριαμβεύουσα. Αν και στην Εκκλησία εορτάζεται η ανακομιδή των λειψάνων των αγίων, κάθε βαπτισμένος χριστιανός αξίζει την φροντίδα της ανακομιδής, αφού η αγιότητα του βίου είναι ο βασικός στόχος για κάθε άνθρωπο που θέλει να λέγεται ...

Η ανακομιδή οστών του τεθνεώτος και η απονομή τιμής σε αυτά είναι μία πρακτική και ένα τελετουργικό το οποίο έλκει την καταγωγή του από τα αρχαιότατα χρόνια. Στην Παλαιά Διαθήκη ανακομίζονταν τα λείψανα και τιμώνταν ως εκδήλωση αγάπης και σεβασμού στα πρόσωπα που κοιμήθηκαν, αλλά και ως έκφραση της πίστης ότι αυτοί «ζουν» σε μιά άλλη ζωή και ελπίδας για την ανάσταση. Παράδειγμα η μεταφορά των λειψάνων του Ιωσήφ του Παγκάλλου από την Αίγυπτο στην γη της Επαγγελίας. Αλλά και η προφητεία του Ιεζεκιήλ για τα ξηρά οστά που λαμβάνουν σάρκα και τελικά και πνεύμα ζωής (Ιεζ. 37, 1-14) είναι προτύπωση της Αναστάσεως των νεκρών. Η τιμή προς το σώμα του νεκρού υπήρχε και στην Αρχαία Ελλάδα κυρίως με πολιτική και εθνική ...

Γέροντας Ιωσήφ Βατοπαιδινός (1921-2009). Ξημέρωσε μια ξεχωριστή ημέρα για το Άγιον Όρος. Μια ιδιαίτερη μέρα για την Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου και τους Πατέρες της. Για όλες τις Μονές, τις Συνοδείες, τις Μοναχές και τους Μοναχούς, αλλά και τους λαϊκούς των οποίων η πνευματική καταγωγή έχει τις ρίζες της στον όσιο Ιωσήφ τον Ησυχαστή! Το ίδιο μεγάλη μέρα αποτελεί και για την Μεγαλόνησο Κύπρο, την Μεγαλόνησο των Αγίων! Λίγες μέρες μετά την γιορτή του ευδοκίμως ευδοκιμήσαντος στην πνευματική ζωή, δηλαδή στην αγιότητα, αγίου Ευδοκίμου του Βατοπαιδινού, η Ιερά Μονή του ετοιμάζεται σε λίγη ώρα για την έναρξη της τελετής της ανακομιδής του σεπτού λειψάνου του Γέροντα Ιωσήφ Βατοπαιδινού (1921-2009), του «αναμορφωτή της Μονής Βατοπαιδίου»! Δεν θα ήταν άστοχο να πούμε πως ο Γέροντας Ιωσήφ Βατοπαιδινός ήταν ...

Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς «Προσευχές στην Λίμνη» Λύτρωσε την ψυχή μου από την αυταπάτη, Θεέ μου, ώστε και το σώμα μου να λυτρωθή από τη σωματική αμαρτία. Λύτρωσε την ψυχή μου από την ανόητη αλαζονεία και από την φλογισμένη οργή, ώστε και το σώμα μου ούτε να τρελαίνεται ούτε να καίγεται. Η ψυχή κατέστησε το σώμα εικόνα της, όργανο της ομιλίας της. Βουβό είναι το σώμα και αδρανές, είτε για το καλό είτε για το κακό, εάν η ψυχή δεν θελήσει να μιλήσει. Tό σώμα δεν ξέρει για μοιχεία, εάν η ψυχή δεν του το πει. Η μοιχεία τελείται στην καρδιά· το σώμα μοναχά επαναλαμβάνει χονδροειδώς εκείνο που στους μυστικούς θαλάμους της καρδιάς με λεπτά νήματα υφαίνεται. Γείτονές μου, να κοιτάζετε τη γυναίκα, όπως ακριβώς και η ...

Η Σκόπελος, το πλουσιότερο σε ναούς και μοναστήρια αλλά και σε ζωντανή εκκλησιαστική παράδοση νησί των Βορείων Σποράδων, είναι συνάμα το ελληνικό νησί με την μεγαλύτερη παρουσία αγιορείτικων μετοχίων στο πέρασμα των αιώνων. Τα περισσότερα εντοπίζονται εδώ έως τα τέλη του 19ου αιώνα, καθώς επί  Τουρκοκρατίας (μετά το 1538) η Σκόπελος αποτέλεσε χώρο έντονης μοναστικής δραστηριότητας. Ειδικότερα, από τις πηγές πληροφορούμαστε για την ύπαρξη των κάτωθι αγιορείτικων μετοχίων: Της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, γνωστής και ως Αγίας Μονής Η Αγία Μονή βρίσκεται δυτικά από την πρωτεύουσα του νησιού, μέσα σε ένα πευκώνα, και είναι περιτειχισμένη. Ιδρύθηκε στις αρχές του 17ου αιώνα από την παλιά αρχοντική οικογένεια του νησιού Μανωλάκη και αφιερώθηκε στην Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας το 1670. Αποτελεί το δεύτερο χρονικά ...

Ολοκληρώσαμε λοιπόν την παρουσίαση των θέσεων των επιστημών και της Ορθοδόξου Εκκλησίας για το ζήτημα της ψυχής. Στην παρούσα ενότητα παραθέτουμε δύο σημαντικές ενδείξεις για την ύπαρξή της, οι οποίες έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό, βασίζονται στην εμπειρία και δεν αποτελούν προϊόντα θεωρητικού στοχασμού. Ξεκινάμε με την πρώτη ένδειξη, που αφορά τις εμφανίσεις Αγίων μετά την κοίμησή τους, σε ανθρώπους εν ζωή και πιο συγκεκριμένα παραθέτουμε την περίπτωση των Νεοφανών Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης και των συν αυτοίς Μαρτύρων. Μία σειρά φρικτών γεγονότων έλαβαν χώρα στο χωριό Θερμή της Λέσβου από το 1959 έως το 1962, όταν οι Άγιοι Ραφαήλ, Νικόλαος και Ειρήνη άρχισαν να εμφανίζονται πολλές φορές σε πολλούς κατοίκους της περιοχής, είτε σε ενύπνιο είτε όταν αυτοί βρίσκονταν εν ...

Άγιος Μάξιμος ο Γραικός (1470 – 1556). (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Αγίου Μαξίμου του Γραικού, Λόγος α΄ Ὁμολογία ὀρθοδόξου πίστεως, μὲ τὴν ὁποία ὁ ὅσιος Μάξιμος πληροφορεῖ περὶ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ κάθε ὀρθόδοξο ἱερέα καὶ ἡγεμόνα ὅτι ὁ ἴδιος εἶναι ὄντως ὀρθόδοξος μοναχὸς καὶ τηρεῖ στὸ ἀκέραιο τὴν ὀρθόδοξη πίστη χωρὶς τὴν παραμικρὴ ἀλλοίωση. Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=324316 Θὰ ἀρχίσω ὡς ἑξῆς. Στὰ στιχηρὰ γιὰ τὴν ἡμέρα τῆς ἔνδοξης ἐν σαρκὶ Ἀναλήψεως στὸν οὐρανὸ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ Σωτήρα μας Ἰησοῦ Χριστοῦ οἱ συκοφάντες μου βρῆκαν μία ἀκατάλληλη, ὅπως τοὺς φάνηκε, φράση, «ἐκάθισας» καὶ μίαν ἄλλη «καθίσας» καὶ εἶπαν: ὁ Μάξιμος ἐμφανῶς στερεῖ τὸν σύνθρονο καὶ συνάναρχο Υἱό Του ἀπὸ τὴν θέση ἐκ δεξιῶν του Θεοῦ καὶ Πατρός. Αὐτὴ ἡ φράση, «ἐκάθισας» καὶ «καθίσας», ὅπως ἑρμηνεύουν οἱ ...

Η Ζωή Μελά (1898 – 1996) μιλάει για τον πατέρα της Παύλο Μελά. Απόσπασμα από την εκπομπή «Η ΕΤ1 στη Βόρεια Ελλάδα».

Στο προηγούμενο κηρυγματάκι μας, αγαπητά παιδιά, σας έλεγα ότι οι παλαιοί άνθρωποι έκαναν αυτό το μεγάλο αμάρτημα: Ότι ενώ υπήρχαν δυό γενεές ανθρώπων και αυτές ήταν χωρισμένες, όμως τώρα, η καλή γενεά μίχθηκε με την κακή γενεά. Έτσι αυξήθηκε η αμαρτία των ανθρώπων. Και η μεγάλη αυτή διαφθορά των ανθρώπων έκανε τον Θεό να μεταχειριστεί ένα άλλο σχέδιο για την σωτηρία των ανθρώπων: Χρησιμοποίησε ένα καλό και ευσεβή άνθρωπο που απέμεινε από την καλή γενεά και του είπε να κάνει μία μεγάλη κιβωτό, στην οποία να μπεί αυτός και όλη η οικογένειά του και ένα ζευγάρι από όλα τα ζώα, για να σωθούν από ένα μεγάλο κατακλυσμό, με τον οποίο θα καταστραφούν όλοι οι άνθρωποι και όλα τα δημιουργήματα. Ο ...

Πόσες φορές κάνουμε κάτι, θεωρούμενο πνευματικό:  προσευχή, εκκλησιασμό, νηστεία, κάποιες ελεημοσύνες, και νομίζουμε ότι γίναμε «άγιος Αντώνιος»! Γιατί συγκρίνουμε τον εαυτό μας με… εμάς τους ίδιους! Εμείς είμαστε το μέτρο! Σαν εκείνον που τρέχει και νομίζει πως τρέχει γρήγορα. Κι έρχεται ένας αθλητής δρομέας δίπλα του, οπότε καταλαβαίνει ότι το τρέξιμό του ισοδυναμεί με… στάση! Μας το λέει άμεσα και η Γραφή: «Ουαί ο ενώπιον αυτού επιστήμων» – αλλοίμονο σ’  αυτόν που θεωρεί μόνος του τον εαυτό του γνώστη και επιστήμονα. Λοιπόν, η πλάνη μας είναι προφανής. Ζούμε σε μία ψευδαίσθηση, την ψευδαίσθηση του «μεγαλείου» και της «αγιοσύνης» μας! Διότι εννοείται ότι μαζί με τους άλλους, σε σχέση με τους συνανθρώπους μας μπορούμε να συγκρίνουμε τον εαυτό μας και να συνειδητοποιήσουμε τα ...

Κατά την αγιορείτικη τάξη και πνευματική κατάνυξη τελέστηκε η πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία για τη μνήμη του του Αγίου Ευδοκίμου του Βατοπαιδινού στην Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου. Της ευχαριστιακής σύναξης προεξήρχε ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Λεμεσού κ. Αθανάσιος. Συλλειτούργησαν οι Θεοφιλέστατοι Επίσκοποι Αμαθούντος κ. Νικόλαος και Λήδρας κ. Επιφάνιος, Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Μαχαιρά, καθώς και οι Πανοσιολογιώτατοι Καθηγούμενοι Αρχιμανδρίτης Παΐσιος της Ιεράς Μονής Τίμιου Προδρόμου Μέσα Ποταμού , Αρχιμανδρίτης Γεννάδιος της Ιεράς Μονής Αρχαγγέλου Μιχάηλ στο Μονάγρι, Αρχιμανδρίτης Νείλος της Ιεράς Μονής Συμβούλου Χριστού, Βατοπαιδινοί Πατέρες, ιερείς, ιερομόναχους και διάκονοι. Τον δεξιό χορό των αναλογίων πλαισίωσαν ο Γέροντας Δαμασκηνός από τη Νέα Σκήτη και η συνοδεία του και τον αριστερό χορό οι Βατοπαιδινοί Πατέρες και ο Μουσικοδιδάσκαλος κ. Γεώργιος Κωνσταντίνου.

Ερώτηση: «Στα έντυπα Ευχολόγια σημειώνεται ότι οι Ευχές Απολούσεως και της Τριχοκουρίας αναγινώσκονται επτά μέρες μετά το Βάπτισμα. Η σημερινή πράξη είναι διαφορετική. Που οφείλεται αυτό και ποιος είναι γενικότερα ο συμβολισμός αυτών των πράξεων;» π.Χ.Π. Απόλουση Απόλουση είναι η τελετή κατά την οποία ο νεοφώτιστος αποβάλλει τα εμφώτεια ενδύματα και απολούεται (ξεπλένεται) από τον ιερέα στα διάφορα σημεία του σώματος που χρίσθηκε και μυρώθηκε. Στην αρχαία Εκκλησία υπήρχε η παράδοση και συνήθεια, μαρτυρούμενη από τον Τερτυλλιανό, που δεν επέτρεπε το λουτρό στους φωτισθέντες καθ’ όλη τη διακαινήσιμο εβδομάδα1. Το ίδιο επισημαίνει και ο άγιος Συμεών: «Διά το χρίσμα το άγιον», για την ιερότητα δηλαδή της προς μετάδοση θείας χάριτος, «μη απονίπτεσθαι όλως» (Διάλογος, ΡG 155, 236Α). Αυτή, λοιπόν, η απαγόρευση πιθανόν οδήγησε στην καθιέρωση επίσημης τελετής ...

Η Εκκλησία έχει δική της Μέθοδο που γιατρεύει, θεώνει και σώζει τους ανθρώπους με τα μυστήρια και τιςάγιες αρετές,γράφει ο άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς, ο Φιλόσοφος του Αγίου Πνεύματος, για Το Μυστήριο του Μεγάλου και Αγγελικού Σχήματος: «Τα Μυστήρια έχουν μια Μορφή. Το κάθε τέτοιο ιαματικό και σωστικό Μυστήριο έχει μία και μοναδική δομή. Με έναν και μοναδικό τρόπο γίνεται το Βάπτισμα, η Εξομολόγηση, η Χειροτονία της Ιερωσύνης, το Χρίσμα, το Ευχέλαιο, η Μοναχική Κουρά, η Θεία Λειτουργία, η Κηδεία, κ.α.».   Για τα μεγάλα μυστήρια, λόγω σοβαρότητας τους, επανειλημμένα έχει ασχοληθεί η Εκκλησία, σε επίπεδο Οικουμενικών Συνόδων και έχει ορίσει τη Διαδικασία της Εκτέλεσης τους με Κανόνες και Όρους σχετικούς, που έχει εκδώσει. Τα Λειτουργήματα λοιπόν μέσα στο Ναό ορίζονται από ...

Ομιλία του Ιερομονάχου π. Νίκωνος Αγιορείτου, Γέροντος της Ιεράς Καλύβης των Αγίων Αποστόλων, Σκήτης της Ιεράς Μονής Ξενοφώντος, στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου ομωνύμου δήμου, στα πλαίσια των εορταστικών εκδηλώσεων «ΔΗΜΗΤΡΙΑ 2021».

Παρακολουθήστε το βίντεο που ακολουθεί για να περιηγηθείτε στην ψηφιακή μας πλατφόρμα www.pemptousia.tv Πώς θα δείτε το live πρόγραμμα; Πώς θα...

Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος Λόγος ΧΧΧΙΙΙ (33ος) Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=324036 Προσέξατε όμως σεις μη τυχόν από αυτά που ακούετε, διότι εάν πάρετε κατά γράμμα το παράδειγμα ορατών οικιών και θυρών, θα χαραχθή μέσα εις τον νουν σας μία υλική εικόνα με αποτέλεσμά να πέση η ψυχή σας εις αμφιβολίαν και βλασφημίαν. Αλλά θα πρέπει να σκέπτεσθε αυτά μέσα σας, εάν βεβαίως δύνασθε, κατά τρόπον που αρμόζει εις τον Θεόν, σύμφωνα με τον λόγον και τον νόμον της θεωρίας, και τότε θα διαπιστώσετε πως όλα είναι ορθά και καλά και δεν έχουν τίτοτε το ανθρώπινον και ανάρμοστον εις τον Θεόν. Εάν πάλιν δεν δύνασθε να αντιληφθήτε αυτά κατά τρόπον που αρμόζει εις τον Θεόν, τότε δεχθήτε αυτά μόνον ...