Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Η αποκάλυψη του Θεού, ως διαρκής ενέργεια και θεοφάνεια ή φωτοφάνεια, στην κτίση και στην Ιστορία δεν πληροφορεί απλώς για οτιδήποτε αφορά τον προορισμό του κόσμου και της ζωής, αλλά καταρχήν και κατά προτεραιότητα συνέχει και συγκροτεί το είναι και το ευ είναι όλων των κτιστών όντων. η αποκάλυψη είναι ο συνεχής πλουτισμός της κτίσης από το ένα μέρος, και η διαρκής μετοχή των κτιστών όντων στο ενεργειακό πλέγμα της θείας αγαθότητας από το άλλο. Πλουτισμός και μετοχή δεν έχουν πρωτίστως το ηθικό περιεχόμενο, αλλά αποτελούν τις ίδιες δυνάμεις και δυνατότητες ζωής και θανάτου. Όλες οι ηθικές και λοιπές σχέσεις απορρέουν από την ίδια την πορεία και ανάπτυξη του κόσμου και της ζωής. Το άκτιστο παρέχει, και το κτιστό μεταλαμβάνει ...

«Οικογένεια… «Δίχως λουλούδια και παιδιά, ποια θα ‘χε ο κόσμος ομορφιά;»» Σεζόν 1η – Επεισόδιο 1ο (Πρόληψη και αντιμετώπιση των παιδικών ιώσεων) Σε αυτή τη νέα σειρά εβδομαδιαίων εκπομπών της Π.Ε.ΦΙ.Π., η Ιωάννα Σκαρλάτου και οι καλεσμένοι της, θα μας δίνουν πολύτιμες συμβουλές γύρω από το παιδί και την οικογένεια. Θα χαρούμε να αφήσετε στα σχόλια τις σκέψεις και τις παρατηρήσεις σας. Παρουσιάζει η Ιωάννα Σκαρλάτου, εκπαιδευτικός, δημοσιογράφος και Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων. Καλεσμένη η Παιδίατρος και διεθνώς πιστοποιημένη Σύμβουλος Μητρικού Θηλασμού και Γαλουχίας, κα Κατερίνα Πανταζή. Εικονοληψία – Μοντάζ: Γιώργος Αβραμίδης Πρωτότυπη μουσική τίτλων: Γιώργος Αβραμίδης (101 Sound Productions) Μια παραγωγή της Π.Ε.ΦΙ.Π. ©2021 Πανελλήνια Ένωση Φίλων των Πολυτέκνων

Στα νησιά των Βορείων Σποράδων, λόγω της  εγγύτητάς τους με το Άγιον Όρος, η παρουσία των αγιορειτών πατέρων ήταν μόνιμη και σταθερή. Η χρονική αφετηρία της εκεί δραστηριότητάς τους εντοπίζεται αρκετούς αιώνες πριν, κατά το έτος 993 μ.Χ., με την αγορά του νησιού της Κυρά -Παναγιάς από τον όσιο Αθανάσιο τον Αθωνίτη. Η παρουσία αυτή είχε άλλοτε τον χαρακτήρα του πνευματικού οδηγού, άλλοτε του ταξιδιώτη και άλλοτε πάλι του προσκεκλημένου των ίδιων των νησιωτών, προκειμένου να μεταφερθούν στα νησιά ιερά λείψανα για προσκύνημα. Αποτέλεσμα της δραστηριότητας αυτής των αγιορειτών πατέρων στις Σποράδες ήταν να δημιουργηθούν εκεί αγιορείτικα μετόχια, Με τον όρο μετόχι στην εκκλησιαστική – μοναστική γλώσσα εννοείται «κτῆμα μοναστηριακὸν ὑποκείμενον εἴς τινα μονὴν κειμένην μακρὰν τούτου». Με τον ίδιο όρο ...

Άγιος Ιωάννης Πρόδρομος. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) «Η φιλέρημος τρυγών ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος» Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=322636 Κι ήταν στα μέρη εκεί, στους Αγίους Τόπους, ένας ασκητής, που ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος του είπε, -είμαστε στην Καινή Διαθήκη, πλέον, στην Εκκλησία- του είπε: «Να κατέβεις στον ποταμό τον Ιορδάνη και να βαπτίσεις αυτούς που θέλουν να βαπτισθούν. Όποιοι κι αν είναι». Κατέβηκε ο άνθρωπός μας και βάπτιζε. Έλα, όμως, που ήρχοντο και ευειδείς γυναίκες και καλλονές; Και δυσκολευόταν ο άνθρωπός μας. Ανθρώπινο είναι. Άντεξε λίγο, άντεξε παραπάνω, προσπάθησε, αλλά δυσκολεύθηκε περισσότερο, ημέρα τη ημέρα. Και σηκώνεται και φεύγει. Και λέει: «Άη-Γιάννη μου, καλά το λες εσύ. Άμα εγώ χάσω την ψυχή μου, εσύ θα με μαλώσεις. Καλά το λες». Κι έφυγε. Πήρε το βουνό. «Φεύγε ...

Ομιλία του Μητροπολίτη Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ. Δαμασκηνού, στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου ομωνύμου δήμου, στα πλαίσια των εορταστικών εκδηλώσεων «ΔΗΜΗΤΡΙΑ 2021».

Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος, (13ος αιώνας), Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου Αγίου Όρους. (Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου ομιλία «Περί πραότητος» Συνέχεια εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=323294 Αυτό ακριβώς που λένε πως παθαίνουν όσοι μεθάνε, πως δηλαδή απ’ το αχόρταγο μεθύσι παρασέρνονται περισσότερο στη δίψα του πιοτού, το ίδιο παθαίνουν κι όσοι είναι δούλοι της οργής: απ’ την ασταμάτητη φιλονικία παρασέρνονται σε όλο και πιο μεγάλη και φοβερή οργή. Ο ένας λοιπόν αποκαλεί τον άλλο δούλο, ο άλλος γιo πόρνης, ο ένας άμυαλο, ο άλλος τρελλό, ο ένας κλέφτη κι άδικο, ο άλλος γεμάτο κακία. Ύστερα, μεθυσμένοι απ’ την οργή, έρχονται στα χέρια και κάνουν ό,τι σχεδόν και τα θηρία: χτυπάνε ο ένας τον άλλο, κλωτσάνε, δαγκώνουν, προκαλούν τραύματα και δεν αφήνουν απείραχτο κανένα μέλος του σώματος, ούτε μάτια, ...

Ο ιδρυτής της κίνησης υπήρξε ο Γεώργιος Ιβάνοβιτς, που είχε γεννηθεί από Έλληνα πατέρα και Αρμένισσα μητέρα στο Γκούμριν της Αρμενίας το 1866. Το επώνυμο Γκουρτζίεφ ήταν η ρωσική εκδοχή του ελληνικού επώνυμου Γεωργιάδης. Από μικρός ασχολήθηκε με τον αποκρυφισμό, στον χώρο του οποίου τον εισήγαγε ο πατέρας του. Ταξίδεψε σε πολλά μέρη του κόσμου, στην Αφρική και την Ασία, για να γνωρίσει, πάντα κατά τους ισχυρισμούς της κίνησης, τη γνώση που παραμένει έξω από τα αυστηρά ακαδημαικά πλαίσια, τα υπερβαίνει, και είναι καλά φυλαγμένη. Η περίοδος αυτή της ζωής του καλύπτεται από τον ίδιο με ένα μεγάλο πέπλο σιωπής. Καρπός αυτών των ταξιδίων του ήταν τελικά το ότι  «σε κάποιο ταξίδι του στην Κεντρική Ασία ο Γκουρτζίεφ βρήκε τα ίχνη ...

Ολοκληρώνοντας αυτή τη σύντομη παρουσίαση των απόψεων της σύγχρονης επιστημονικής κοινότητας του χθες και του σήμερα για το πρόσωπο και το έργο του Ευαγρίου Ποντικού, θα παραθέσω κάποιες απόψεις του KevinKorrigan που με βρίσκουν απολύτως σύμφωνη: «Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Ευάγριος πάνω από όλα είναι παιδί της δικής του εποχής. Γνωρίζουμε ότι μπλέχθηκε στην καταπολέμηση των μεταφυσικών και κοσμολογικών δομών του γνωστικισμού, αρειανισμού και του ευνομιανισμού. Επέλεξε να ζήσει πρωταρχικά σε μία προφορική κουλτούρα και να θέσει τα φιλοσοφικά και θεολογικά του δώρα στην υπηρεσία μιας παράδοσης της ερήμου. Παρείχε στους αδελφούς ένα “θεολογικό λεξιλόγιο” που θα μπορούσαν εύκολα να θυμούνται, ώστε να έχουν μια κατανόηση του κόσμου η οποία ίσως τους προστάτευε στις απομονωμένες συνθήκες διαβίωσης, όπου ...

«Ενεδρεύει ο εχθρός διάβολος όπως το λιοντάρι στη φωλιά του, και κρύβει για κακό μας παγίδες και δίχτυα από λογισμούς ακάθαρτους και ασεβείς. Αλλά και εμείς, αν δεν κοιμόμαστε, θα μπορέσουμε να του στήνουμε μεγαλύτερες και φοβερότερες παγίδες και δίχτυα και ενέδρες. Γιατί η προσευχή, οι ψαλμοί, η αγρυπνία, η ταπεινοφροσύνη, η υπηρεσία προς τον πλησίον και το έλεος, η ευχαριστία και η ακρόαση των θείων λόγων, γίνονται ενέδρα και παγίδα και λάκκος και μάστιγες και αγχόνη και δίχτυα για τον εχθρό» (όσιος Ιωάννης Καρπάθιος). Μολονότι όχι πολύ γνωστός στους πολλούς ο όσιος Ιωάννης Καρπάθιος έχει ισχυρή παρουσία στα ασκητικά κείμενα της Εκκλησίας, ιδίως στη Φιλοκαλία των Νηπτικών των αγίων Μακαρίου του Νοταρά και Νικοδήμου του Αγιορείτου. Ένα κεφάλαιό του που ...

Δύο ζητήματα που απορρέουν από το θέμα της ψυχής είναι η ελεύθερη βούληση και η συνείδηση. Η ελεύθερη βούληση, αν και έχει πολλούς ορισμούς αναλόγως με τις υφιστάμενες εμπειρίες που εξετάζονται,31 εν τούτοις κατά κύριο λόγο ορίζεται ως η ικανότητα ενός ατόμου να επιλέγει μεταξύ διαφορετικών πιθανών ενεργειών χωρίς εμπόδια και πολλές φορές συνδέεται με έννοιες όπως η ηθική, η αμαρτία, ο έπαινος και αποτελεί ένα μακροχρόνιο θέμα φιλοσοφικών και θρησκευτικών συζητήσεων.32 Ωστόσο, υπάρχουν εκείνοι που δέχονται την ύπαρξη της ελεύθερης βούλησης και εκείνοι που την απορρίπτουν. Όσοι την απορρίπτουν προβάλλουν ως αιτία το γεγονός ότι η ελεύθερη βούληση είναι η ικανότητα των ατόμων να κάνουν επιλογές, οι οποίες δεν καθορίζονται από γεγονότα του παρελθόντος. Μία τέτοια θέση όμως είναι ...

«Γεννήματα της αντίθεης υπερηφάνειας είναι το να δικαιώνουμε τους εαυτούς μας, το να ακολουθούμε την γνώμη μας, το να ικανοποιούμε το θέλημά μας» (Αββάς Δωρόθεος). Όταν μας κατηγορήσει κάποιος για κάτω, η πρώτη μας αντίδραση είναι να υπερασπιστούμε τον εαυτό μας. Να εξηγήσουμε γιατί δεν είναι έτσι, ακόμη κι αν είναι έτσι. Κι αυτό δεν είναι ίδιον μόνο των μικρότερων σήμερα. Έχει λείψει η γενναιότητα και από τους μεγαλύτερους, οι οποίοι, ακόμη κι αν η πραγματικότητα είναι αντίθετη, προσπαθούμε να δικαιολογήσουμε τον εαυτό μας. «Άνθρωπος είμαι, τι να κάνω». «Φταίω κι εγώ, αλλά…». «Οι συνθήκες φταίνε». Στους καιρούς μας μάλιστα στους οποίους το φάρμακο είναι η ερμηνεία των πάντων, με έμφαση στον τρόπο της ψυχολογίας, ότι για να αισθανθώ καλύτερα χρειάζεται ...

Ο χριστιανικός ναός έχει επίκεντρο, βάση και θεμέλιό του το ιερότερο σημείο του, δηλαδή το θυσιαστήριο ή Αγία Τράπεζα. Η χρήση της Αγίας Τράπεζας στη λατρεία μαρτυρείται ήδη από την αποστολική εποχή, αφού η σύσταση και η διδασκαλία του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας παραδόθηκε από τον Κύριο στους Μαθητές τη βραδιά του Μυστικού Δείπνου, κατά παράδοση πάνω σε ξύλινο τραπέζι. Οι πατέρες την αποκαλούν κυρίως ως «θυσιαστήριο» ή «τράπεζα», ενώ αποφεύγουν συστηματικά τη χρήση του όρου «βωμός», ώστε να μην παραλληλίζεται με τα θυσιαστήρια του ιουδαϊσμού και της εθνικής θρησκείας. Η πατερική παράδοση χρησιμοποιεί διάφορους προσδιορισμούς για να χαρακτηρίσει τη τράπεζα του ναού. Μεταξύ αυτών απαντώνται οι όροι: αγία, μυστική, φρικώδης, πνευματική, φοβερά, βασιλική, φρικτή, αθάνατη, θεία. Οι Πατέρες αναφέρονται στο ...

Το σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα είναι παράδοξο και αντινομικό. Μας κηρύττει με βεβαιότητα ότι στη ζωή των μαθητών του Χριστού η θλίψη και η χαρά, ο θάνατος και η ζωή αλληλοεξαρτώνται και διαδέχονται το ένα το άλλο. Αρκεί μόνο να υπάρχει η πίστη στον Θεό και η παράδοση στην αγάπη του Ιησού Χριστού. Πριν από την πτώση δεν υπήρχε πόνος ούτε λύπη. Μετά από την πτώση, όμως, ο άνθρωπος στερήθηκε τη ζωηφόρο σχέση που είχε με τον άγιο Θεό και στη ζωή του μπήκε το δηλητήριο του θανάτου. Ο θάνατος δεν δημιουργήθηκε από τον Θεό, αλλά ήταν αποτέλεσμα της αυθαίρετης γνώμης του ανθρώπου και της δικαιοσύνης του Θεού. Ήταν αφενός η δίκαιη μισθαποδοσία για την παρακοή στο θείο θέλημα και αφετέρου ...

Η Ορθόδοξη Εκκλησία σε όλη τη ζοφερή περίοδο της δουλείας του Γένους από την τουρκική σκλαβιά επιτέλεσε σπουδαίο έργο. Αυτό συνέβη διότι κατάφερε να ενώσει υπό τη σκέπη της όλο το Γένος, να αποσοβήσει την αφομοίωση από τους κατακτητές, να εμποδίσει τους εξισλαμισμούς, να αναδείξει πληθώρα διδασκάλων, κληρικών και λαϊκών, να συστήσει σχολεία, βιβλιοθήκες, τυπογραφεία και να εκδώσει βιβλία με τα οποία συνέβαλε στη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας και της εθνικής συνείδησης των υπόδουλων Ελλήνων. Μέσα από συνεχείς προσπάθειές της επιδίωκε με τη διδασκαλία της τη διατήρηση της ορθόδοξης πίστης και με την καλλιέργεια της παιδείας την ανάπτυξη της εθνικής ταυτότητας. Σπουδαίο ρόλο σε όλη την περίοδο αυτή διαδραματίζουν τα μοναστήρια. Στη Φθιώτιδα υπήρξαν αρκετά μοναστηριακά κέντρα στην ενίσχυση του αγώνα κατά ...

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος) Η Γερόντισσα , που ήταν εργάτρια της νοεράς προσευχής του Ιησού , έμαθε τη θεία αυτή εργασία και στις συνασκήτριές της. Η μοναχή Ευδοκία όμως δεν μπορούσε να συνηθίσει στη θεία αυτή ενασχόληση, ούτε και μπορούσε να πειστεί για τη δύναμη της προσευχής αυτής. Και ξαφνικά είδε ένα όνειρο. Είδε ένα μεγάλο πλήθος ανθρώπων κι ανάμεσά τους να περπατούν οι δαίμονες και να τους παρασύρουν σε διάφορες αμαρτίες. Εκείνοι που ήταν άοπλοι, πήγαιναν αμέσως κι εκτελούσαν τις εντολές των δαιμόνων. Οι δαίμονες πλησίασαν και την ίδια. Άρχισε αμέσως να προφέρει την Προσευχή του Ιησού κι είδε να σχηματίζεται ένα ξίφος, από τα λόγια αυτά της προσευχής, μακρύ και φλογερό. σε όποια κατεύθυνση έστρεφε το ξίφος, οι δαίμονες έφευγαν πανικόβλητοι. Από τότε η ...

Το Αγγελοειδές Σχήμα, σύμφωνα με τον όσιο Ιουστίνο, τον φιλόσοφο του Αγίου Πνεύματος, είναι ένα Σχήμα ενός τρόπου ζωής των Μοναχών, οι οποίοι ζουν έναν ιδιαίτερο τρόπο ζωής, τελείως ξεχωριστό από τον τρόπο που ζουν γενικά οι άνθρωποι. Συμπεριφέρονται όπως οι άσαρκοι Άγγελοι που βρίσκονται ενώπιον του Θεού. Ζουν έναν Αγγελικό τρόπο ζωής, που έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Το σύνολο από τα ιδιαίτερα αυτά χαρακτηριστικά είναι οι σταθερές ορίζουσες του Μοναχισμού. Οι ορίζουσες αυτές είναι εκείνες που χαρακτηρίζουν και τους Ασωμάτους Αγγέλους: α. Η Παρθενία: όπως οι Άγγελοι, ούτε νυμφεύονται, ούτε παντρεύουν άλλους έτσι και οι Μοναχοί, ενώ από τη φύση τους έχουν την κλίση και την ικανότητα να νυμφευτούν, υπερβαίνουν αυτοπροαιρέτως τη φυσική αυτή κλίση τους και παραμένουν άγαμοι για τη ...

Τα απογεύματα του Οκτώβρη είναι γλυκά αλλά δροσερά. Το φως του ήλιου κρατά τα θερμά πορτοκαλί χρώματα του καλοκαιριού καθώς δύει αλλά δεν μπορεί να ζεστάνει την ελαφρά ψυχρή ατμόσφαιρα. Οι ζακέτες είναι απαραίτητες για τις κυρίες. Οι κύριοι καθόλου δεν δυσφορούν με τα πανωφόρια τους. Σπάνια κάποιοι «κατάλληλα ντυμένοι» για την περίσταση και την εποχή, καταφέρνουν να μπορέσουν να απολαύσουν όλες τις στιγμές του φθινοπωρινού δειλινού χωρίς να κρυώσουν, να νοσταλγήσουν το καλοκαίρι, να βιαστούν να μπουν σε κλειστό χώρο ή να θυμίσουν πως οι «μέρες μίκρυναν». Το χορτάρι είναι ακόμα πράσινο και το τοπίο στις φωτογραφίες δεν θα μαρτυρήσει την υγρασία της ατμόσφαιρας. Ο γαμπρός και η νύφη νιώθουν πως ο κόσμος περιστρέφεται γύρω τους κυριολεκτικά και μεταφορικά. Οι ...

Εισαγωγικά Οι Μύθοι φαίνεται ότι δεν είναι απλά παραμυθάκια αλλά πίσω από αυτά κρύβονται μεγάλες γεωλογικές ανακατατάξεις, οι οποίες είναι μεν γνωστές στους ειδικούς επιστήμονες της Γεωλογίας αλλά δεν έγινε συσχέτιση των γεωλογικών ανακατατάξεων με τις μυθολογικές παραδόσεις. Ο μύθος έχει έναν πυρήνα αληθινών γεγονότων, που είναι και η γενεσιουργός αιτία του, γύρω από τον οποίο, με το πέρασμα του χρόνου, προστέθηκε ένα μυθικό κέλυφος, όπως συμβολισμοί, δεισιδαιμονίες, παρανοήσεις. Μία από τις προσεγγίσεις των αρχαιοελληνικών μύθων, που μένει διαρκώς επίκαιρη, είναι εκείνη που προσπαθεί να τους ερμηνεύσει και να διαπιστώσει την πραγματικότητα που κρύβεται πίσω από τις παραστατικές εικόνες και τους συμβολισμούς. Η προσπάθεια αυτή, που έχει αρχίσει από την αρχαία Ελλάδα, συνεχίζεται αδιάκοπα μέχρι τις μέρες μας. Σήμερα, ακόμα και κλάδοι ...

Σήμερα το παιχνίδι έχει τη μορφή του video game. Το ηλεκτρονικό παιχνίδι αποτελεί προϊόν μέσω του οποίου διακινούνται δισεκατομμύρια δολάρια. Το πιο σημαντικό όμως είναι πως, μέσα σε τρεις σχεδόν δεκαετίες, το παιδικό παιχνίδι άλλαξε εντελώς ως προς τη φύση του, την κατασκευή και τη στοχοθεσία του. Αυτό που έμεινε όμως ίδιο, ιδιαίτερα στα παιδιά, είναι η ανάγκη του παιδιού να παίζει. Ανάγκη διαχρονική που αποτυπώθηκε και στην εξέλιξη του παιχνιδιού στον Δυτικό Κόσμο,  ιδιαίτερα από την βιομηχανική επανάσταση και μετά. Οι ψυχολόγοι μας εξηγούν ότι το παιχνίδι είναι τόσο σημαντικό για το παιδί, όσο και η δουλειά για τον ενήλικο. Πρέπει ωστόσο να διακρίνουμε το παιχνίδι που έχει κοινωνικό και συναγωνιστικό χαρακτήρα, όπως τα αθλήματα, από το παιχνίδι που χρησιμοποιείται ...