Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Η Κυριακή του Πάσχα ονομάζεται «πανήγυρις πανηγύρεων» γιατί εορτάζεται η Ανάστασις του Κυρίου. Η Ανάσταση είναι το κέντρο και ο πυρήνας της πίστης μας. Πολύ εύστοχα το τονίζει ο Απόστολος Παύλος: «Ει Χριστός ουκ έγήγερται, ματαία ή πίστις ημών» (Α’ Κορ. ιε’ 17). «Αν ό Χριστός δεν ανέστη, τότε όλα καταρρέουν.» Ό Χριστός όμως ανέστη, πράγμα το όποιο σημαίνει ότι είναι Κύριος της ζωής καί του θανάτου, άρα Θεός. Καλή Ανάσταση! Καλό Πάσχα! Τους ύμνους αποδίδει αριστοτεχνικά ο Άρχων Υμνωδός της Μ.Χ.Ε. Γιώργος Χατζηχρόνογλου. Το δε βίντεο προέρχεται από ζωντανή μετάδοση της Δημόσιας Τηλεόρασης. Η επεξεργασία της εικόνας έγινε από τον Λεωνίδα Τσούκαλα, Καθηγητή Βυζαντινής Μουσικής Εκκλ. Ιδρύματος Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Για περισσότερα video στο YouTube πατήστε εδώ

Στην τριάδα των χριστιανικών αρετών, που αναφέρει ο απόστολος Παύλος στην κατακλείδα του ύμνου της αγάπης, ανάμεσα στην πίστη και στην αγάπη υπάρχει η ελπίδα. Σωστά, γιατί στηρίζεται στην πίστη και σχετίζεται πρακτικά με την αγάπη. Η ελπίδα του χριστιανού, πηγάζει από την πίστη του, από την θεογνωσία και την ανθρωπογνωσία του. Συγχρόνως όμως δίνει φτερά και στην αγάπη του, γιατί την συνδέει με το δράμα του καινούριου κόσμου, με το πλήρωμα της βασιλείας του Θεού στην νέα γη και στον νέο ουρανό που κατοικεί η δικαιοσύνη κατά τον απόστολο Πέτρο. Αγωνιζόμαστε, κάνουμε θυσίες, υφιστάμεθα δεινά αγόγγυστα, δίνομε την ζωή μας, γιατί έχουμε ένα τελικό στόχο, την επικράτηση της νέας δημιουργίας, της βασιλείας του Θεού. Όλες μας οι πράξεις κατατείνουν ...

Ο Μητροπολίτης Θερμοπυλών κ. Ιωάννης, Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως Θεοτόκου Πεντέλης στο πρώτο μέρος της συνέντευξής του στην Πεμπτουσία μιλάει για την Μεγάλη Εβδομάδα και τα υψηλά νοήματα της ως μίας πρόσκληση και πρόκληση της Εκκλησίας προς τον σύγχρονο άνθρωπο.

Στο ενδιάμεσο διάλειμμα από μία συνέντευξη της Πεμπτουσίας, ένας ασκητής επίσκοπος μας είπε τα εξής: “Ανάμεσα στους ανθρώπους που αγαπώ και με αγαπούν είναι και πολλοί αλλόθρησκοι ή άνθρωποι πολύ διαφορετικοί από εμένα. Πολλές φορές διαλογιζόμουν πού θα συναντήσω ολοκληρωτικά αυτούς τους ανθρώπους, πού θα αρθούν οι διαφορές μας. Τότε, μέσα στην προσευχή, έλαβα την απάντηση ότι ο κοινός τόπος συναντήσεως όλων των ανθρώπων είναι ο θάνατος. Κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από την μοίρα του θανάτου, η οποία είναι κοινή για όλους. Και τότε γεννήθηκε μέσα μου ως βαθειά πεποίθηση η σκέψη ότι μετά την εις Άδην Κάθοδον του Θεανθρώπου Χριστού ο Άδης παύει να είναι τόπος σκότους. Γίνεται χώρος Φωτός της Αναστάσεως. Ενός Φωτός Παγκοσμίου και Αιωνίου που νικά ...

Ο Τιμόθεος Diwema, Πρωτοψάλτης του Ιερού Ναού Παναγίας Φανερωμένης Ν. Μηχανιώνας, ερμηνεύει το περίφημο ιδιόμελο του Εσπερινού του Μ. Σαββάτου «Ότε εκ του ξύλου σε νεκρόν», σε ήχο πλ.α΄ και μέλος αργό. Το τροπάριο αυτό ψάλλεται κατά τη περιφορά του Επιταφίου μέσα στο ναό έως να αποτεθεί το «Σώμα» στο ευτρεπισμένο κουβούκλιο στο κέντρο του ναού.

Ο Γεώργιος Μποζάς, Ζωγράφος, Αγιογράφος μιλάει στην Πεμπτουσία για την εικονογράφηση της Σταύρωσης και της Ανάστασης στην ορθόδοξη και δυτική παράδοση.

Ο κ. Σωτήριος Δεσπότης, Πρόεδρο του Τμ. Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας Θεολογικής Σχολής Αθηνών, μιλάει στο δεύτερο μέρος της συνέντευξής του στην Πεμπτουσία για το περιστατικό της μυράλειψης του Κυρίου, για τον Ιούδα και τα γεγονότα της Σταύρωσης.

Ο πρωτοπρεσβύτερος π. Αλέξανδρος Καριώτογλους, Δρ. Θεολογίας-Θρησκειολογίας, Εφημέριος Ι. Ν. Αγίου Νικολάου Ραγκαβά, μιλάει στην Πεμπτουσία για την απογοήτευση του ανθρώπου και την ελπίδα της Ανάστασης.

Η Ελένη με τον άντρα της και τα πέντε παιδιά τους πήγανε μια μικρή εκδρομή, λίγες μέρες πριν την Μεγάλη Εβδομάδα. Είχανε υποσχεθεί στα παιδιά παιχνίδι, και φαγητό στην εξοχή σε ένα ωραίο εστιατόριο. Το πρώτο μέρος της υπόσχεσης πραγματοποιήθηκε με μεγάλη ευκολία αφού μεταξύ τους τα παιδιά μόνο αφορμές για παιχνίδι μπορούν να βρουν. Όμως το μέρος, στο οποίο θα καθότανε για φαγητό σε ένα συγκεκριμένο εστιατόριο παρουσίασε δυσκολίες στην υλοποίηση του. Το μαγαζί ήταν γεμάτο από κόσμο και δεν υπήρχε διαθέσιμο τραπέζι για αρκετή ώρα. Έπρεπε να αναζητήσουνε κάποιο κοντινό σημείο με καλό φαγητό και παρά την απογοήτευση των παιδιών που είχανε ονειρευτεί συγκεκριμένο μενού, καθίσανε σε αλλο εστιατόριο. Το γεύμα κύλισε καλά και ήρθε η ωρα να πληρώσουν τον λογαριασμό. Με έκπληξη άκουσαν ...

Τὸν ἥλιον κρύψαντα τὰς ἰδίας ἀκτίνας, καὶ τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ διαρραγέν, τῷ τοῦ Σωτῆρος θανάτῳ, ὁ Ἰωσὴφ θεασάμενος, προσῆλθε τῷ Πιλάτῳ καὶ καθικετεύει λέγων· δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, τὸν ἐκ βρέφους ὡς ξένον ξενωθέντα ἐν κόσμῳ· δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὃν ὁμόφυλοι μισοῦντες θανατοῦσιν ὡς ξένον· δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὃν ξενίζομαι βλέπειν τοῦ θανάτου τὸ ξένον· δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὅστις οἶδεν ξενίζειν τοὺς πτωχούς τε καὶ ξένους· δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὃν Ἑβραῖοι τῷ φθόνῳ ἀπεξένωσαν κόσμῳ· δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ἵνα κρύψω ἐν τάφῳ, ὃς ὡς ξένος οὐκ ἔχει τὴν κεφαλὴν ποῦ κλῖναι· δός μοι τοῦτον τὸν ξένον, ὃν ἡ Μήτηρ καθορῶσα νεκρωθέντα ἐβόα· Ὦ Υἱὲ καὶ Θεέ μου, εἰ καὶ τὰ σπλάγχνα τιτρώσκομαι, καὶ καρδίαν σπαράττομαι, νεκρόν σε καθορῶσα, ἀλλὰ τῇ ...

Την ημέρα του Μεγάλου Σαββάτου, εορτάζουμε «την θεόσωμον ταφήν και την εις άδου κάθοδον» του Κυρίου. Αν και η ταφή έγινε το απόγευμα της Μ. Παρασκευής, η Εκκλησία έκρινε ορθό να αφιερώσει ιδιαίτερη μέρα προς τιμήν και μελέτη του μυστηριώδους αυτού γεγονότος. Ο Χριστός αναπαύεται μέσα στον τάφο, όπως «αναπαύθηκε» όταν πρωτοδημιούργησε τον κόσμο την έβδομη μέρα. Όμως αναπαύεται ως θεάνθρωπος. Το πανάχραντο σώμα Του θάπτεται στον τάφο, αλλά πνευματικά ο ίδιος μεταβαίνει στον Άδη και συνεχίζει το σωτηριώδες έργο του. Καλεί κοντά Του όλους τους δικαίους της Παλαιάς Διαθήκης, από τον Αδάμ και την Εύα μέχρι τους έσχατους ανθρώπους του Θεού, ώστε να μην λείψει κανείς από το προσκλητήριο της σωτηρίας, που είναι τελικά μια αναδημιουργία του κόσμου και ...

Κατά την ώρα της έσχατης οδύνης, ο κάθε άνθρωπος απαλλάσσεται από όλα τα επιφανειακά και τα «δήθεν». Όταν αναδύεται το φάσμα του θανάτου, η ανθρώπινη ύπαρξη βιώνει μια βαθύτατη ελευθερία από συμβατικότητες και συμμορφώσεις σε κοινωνικά πρότυπα. Πρόκειται για εκείνες τις στιγμές που φιλτράρεται όλο το περιεχόμενο της ψυχής. Όσα δεν κατάφεραν να πιάσουν βαθιές ρίζες στην ψυχή, φεύγουν και χάνονται, ενώ, αντίθετα, τα βασικά, τα θεμελιώδη, τα συνδεδεμένα με τον πυρήνα της συνείδησης κατακρατούνται. Δεν είναι μάλιστα λίγες οι φορές, που συνάνθρωποί μας, όταν βιώσουν ασθένεια σοβαρή, αποκαλύπτουν ένα εντελώς διαφορετικό τρόπο σχέσεως και επικοινωνίας με τους άλλους ανθρώπους, συνοδευόμενο συχνά από υπέρμετρο θάρρος, σχεδόν θράσος, ενίοτε και μια ανεξήγητη, εκ πρώτης όψεως, βιαιότητα. Όντως απορεί κανείς με ανθρώπους ...

Όλοι μας έχουμε ανάγκη να μας αγαπούν και να μας το δείχνουν, με λόγια και έργα, γιατί από αγάπη δημιουργηθήκαμε και με την αγάπη συντηρούμαστε στη ζωή. Νιώθοντας την αγάπη, μπορούμε να τολμούμε τα δύσκολα, να συνεχίζουμε την πορεία, ν’ αντέχουμε στις δοκιμασίες. Αν η ανθρώπινη αγάπη έχει τόση δύναμη, ακόμη πιο πολλή έχει η αγάπη του Θεού μας. Γιατί ο δικός μας Θεός, ο Θεός των Πατέρων μας, μας αγαπά παράφορα και χωρίς όρια. Το απέδειξε με το να μοιραστεί μαζί μας την ανθρώπινη ζωή, τον πόνο, το θάνατο. Κι ακόμα: «την κόλαση ως κατάσταση ύπαρξης, τη στέρηση δηλαδή και την απώλεια του Θεού από την οποία ο άνθρωπος πεθαίνει. Αυτό φανερώνει εκείνη η κραυγή του Χριστού πάνω στο σταυρό ...

Με τη Χάρη του Παναγίου Πνεύματος φτάνουμε στο τέλος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Σε όλη τη διάρκειά της, μέσω των ακολουθιών, της νηστείας και των αναγνωσμάτων, προετοιμαστήκαμε κατάλληλα για να βιώσουμε και φέτος τηΜεγάλη Εβδομάδα. Η Εκκλησία μας ό,τι κάνει, το κάνει με άπειρη σοφία. Έτσι, καλούμαστε και εμείς να μην είμαστε μόνο θεατές στις ακολουθίες που τελούνται, αλλά να γίνουμε ενεργοί συμμετέχοντες. Δεν πρέπει να βλέπουμε την Εκκλησία ως ένα μέρος που πάμε για το έθιμο ή «για το καλό». Σε κάθε εποχή υπάρχουν οι ένθερμοι Χριστιανοί, οι «τυπολάτρες» Χριστιανοί και οι Αντίχριστοι. Η τελευταία ομάδα εμπεριέχει όλους αυτούς που μάχονται τον Χριστό είτε με τα λόγια π.χ. άρθρα για το Άγιο Φως, ζωή του Χριστού με διάφορα δήθεν έκτροπα κλπ, ...

Ο Τιμόθεος Diwema, Πρωτοψάλτης του Ιερού Ναού Παναγίας Φανερωμένης Ν. Μηχανιώνας, ερμηνεύει το στιχηρό των αίνων του Όρθρου της Μ. Παρασκευής «Δύο και πονηρά εποίησεν», σε ήχο γ΄ και μέλος Π. Φιλανθίδη.

Ο Σωτήριος Δεσπότης,  Πρόεδρος του Τμ. Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας Θεολογικής Σχολής Αθηνών, στο πρώτο μέρος της σνέντευξής του στη Πεμπτουσία αναφέρεται στα βιβλικά γεγονότα της Μεγάλης Εβδομάδας και τα προσεγγίζει ερμηνευτικά, γεγονότα όπως η Ανάσταση του Λαζάρου, η συνάντηση του Κυρίου με τους Έλληνες, η εκδίωξη των εμπόρων από τον Ναό κ.ά.

Ο αρχιμανδρίτης π. Ιγνάτιος Χαϊκάλης στο δεύτερο μέρος της συνέντευξής του στη Πεμπτουσία μιλάει για τον Σταυρό και την Ανάσταση ως την μαρτυρία της αγάπης του Χριστού και αναφέρεται στον πάσχοντα άνθρωπο και την πρόσκληση προς μετάνοια και σωτηρία που κάνει ο Κύριος μέσα από τον Σταυρό στον άνθρωπο.

Ο κ. Κυριάκος Εμμανουηλίδη Ξεναγός του Ierosolymitis Travel μιλάει στην Πεμπτουσία και καταθέτει την δική του μαρτυρία για το θαυμαστό γεγονός της αφής του Αγίου Φωτός στον Πανίερο Ναό της Αναστάσεως της Ιερουσαλήμ, καθώς επί 22 συναπτά έτη παρευρίσκεται και ζει το γεγονός αυτό στον τόπο όπου βρίσκεται ο Τάφος του Κυρίου.

Ο Ιούδας στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έγινε ποτέ το κατεξοχήν προειδοποιητικό παράδειγμα για το ολέθριο τέλος του μεγαλύτερου αμαρτωλού και εγκληματία της ιστορίας, όπως ήταν στη δυτική Χριστιανοσύνη. Αυτό φανερώνεται καθαρά στην εικονογραφία, όπου ο Ιούδας ουσιαστικά δεν απεκδύεται σχεδόν ποτέ την αξία και το αξίωμα του αποστόλου. Ο Ιούδας ως ένας εκ των δώδεκα ήταν ενταγμένος στον κύκλο τους. Ο αριθμός δώδεκα των αποστόλων συμβολίζει τις δώδεκα φυλές του Ισραήλ. Ο Ιησούς ενέταξε, κατά τους πατέρες, τον Ιούδα στον κύκλο των αποστόλων, διότι πιθανώς διέκρινε και σε αυτόν στοιχεία ικανά για το αποστολικό έργο. Η ιδιοτέλεια όμως και η φιλοδοξία του εκπεσόντος μαθητού τον οδήγησαν στην αυτοκαταστροφή. Εντούτοις με την ομολογία του στους αρχιερείς ότι παρέδωσε αίμα αθώου ουσιαστικά προβαίνει ...

Η Μεγάλη Πέμπτη είναι αφιερωμένη σε τέσσερα σημαντικά γεγονότα, τα οποία περιγράφονται μέσα στην Καινή Διαθήκη. Το πρώτο γεγονός είναι ο Μυστικός Δείπνος, το δείπνο των μυημένων, των 12 Αποστόλων με τον Διδάσκαλο Ιησού Χριστό, την παράδοση του Μυστηρίου των Μυστηρίων, της Θείας Ευχαριστίας. Ο Κύριος στο Δείπνο αυτό τέλεσε για πρώτη φορά στην γη τη Θεία Λειτουργία, καλώντας τους μαθητές Του να γευθούν το άγιο σώμα Του και να πιουν το τίμιο αίμα Του. Το «λάβετε, φάγετε, τούτο γαρ εστι το σώμά μου᾽ και το ῾πίετε εξ αυτού πάντες, τούτο γαρ εστι το αίμά μου», συνιστούν τα ιδρυτικά του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας λόγια, τα οποία έκτοτε επαναλαμβάνονται σε κάθε αντίστοιχη σύναξη πιστών, κατά την εντολή του Κυρίου ...