Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Τα Καλαντόφωτα, το Δωδεκαήμερο από τα Χριστούγεννα έως τα Φώτα ήταν για τους Έλληνες του Πόντου μια περίοδος με πληθώρα μαγικών στοιχείων και προχριστιανικών επιβιώσεων. Είναι ημέρες που ξεφεύγουν από τον καθημερινό χρόνο και την κανονικότητα της ζωής και περνούν στον «ιερό» χρόνο. Μεταξύ των λαϊκών ανθρώπων υπάρχει ένα άτυπο, συμβόλαιο, άγραφοι νόμοι δηλαδή που προστάζουν πώς πρέπει να δρούμε τις συγκεκριμένες μέρες για να αποφύγουμε τα δαιμόνια και να εξασφαλίσουμε «ευετηρία» για τη νέα χρονιά. Τους κανόνες που θέτει το συμβόλαιο, τους ακολουθούν όλοι, ανεξαιρέτως αν πιστεύουν στην αποτελεσματικότητά τους περισσότερο ή λιγότερο. Οι «ρόλοι» είναι γνωστοί και διακριτοί. Άλλος ο ρόλος του σπιτονοικοκύρη, άλλος της γυναίκας του σπιτιού κι άλλος του παιδιού. Όλοι, συντεταγμένα, συμμετέχουν στα “έθιμα” που τους ...

Εορτή των Χριστουγέννων σήμερα, αδελφοί χριστιανοί, Γορτύνιοι και Μεγαλοπολίτες. Εορτάζουμε το δόγμα της πίστης μας ότι ο Θεός έγινε άνθρωπος, πραγματικά άνθρωπος με σάρκα με κόκκαλα με αίμα και καρδιά. Άνθρωπος κατά πάντα όμοιος με μας, εκτός βέβαια από την αμαρτία. Η εορτή αυτή είναι πολύ μεγάλη, είναι μητέρα των εορτών, γιατί απ᾽ αυτήν προήλθαν οι άλλες εορτές, η βάπτιση, η σταύρωση, η ανάσταση και η ανάληψη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Γι᾽ αυτό και την είπαν μητέρα, «μητρόπολη» των εορτών. Με την εορτή αυτή βλέπουμε τον Υιό του Θεού, που πρώτα στον ουρανό είχε μόνο θεία φύση, τώρα με την σάρκωσή Του να έχει και ανθρώπινη φύση. Είναι και Θεός και άνθρωπος. Τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος. «Θεάνθρωπος» με μία ...

Με την πάροδο του χρόνου γίνεται έκδηλο, πως οι σχέσεις του καπιταλισμού με την οικολογία βρίσκονται σε μια ατέρμονη σύγκρουση. Αυτό οφείλεται στο γεγονός πως ο καπιταλισμός είναι ένα οικονομικό σύστημα παραγωγής και ανταλλαγής, το οποίο χαρακτηρίζεται από την οικονομία της ελεύθερης επιχείρησης. Στα πλαίσια αυτού του συστήματος, το κεφαλαίο υπερεκμεταλεύεται τους εργάτες και τους φυσικούς πόρους, με σκοπό την επίτευξη ολοένα μεγαλυτέρου ποσοστού κέρδους με κάθε κόστος. Αρκετοί οικολόγοι θεωρούσαν τον καπιταλισμό υπεύθυνο για την οικολογική κρίση, η οποία ταλαιπωρεί τον πλανήτη μας. Η βιολόγος Ρακέλ Κάρσον κάνει αναφορά στα βιβλία της, πως η αιτία των οικολογικών προβλημάτων είναι η υποβάθμιση που δέχεται η φύση από τον άνθρωπο, θεωρώντας την απλά ως εμπόρευμα και αποθήκη φυσικών πόρων. Τα σημαντικότερα όμως προβλήματα ...

Η Βιβλική Βηθλεέμ, πόλη της φυλής Ιούδα, απέχει 6 περίπου μίλια νό­τια της Ιερουσαλήμ. Στην Αγ. Γραφή αποκαλείται «Βηθλεέμ γη Ιούδα» (που ανήκει στην φυλή του Ιούδα), για να ξε­χωρίζει από την άλλη Βηθλεέμ (της Γαλιλαίας), η οποία ήταν στο βορρά στο έδαφος της Ζεβουλών. Αποκαλείται, επίσης, «οίκος του Εφραθά», από τη φυλή που ζούσε σε αυτές τις θέσεις και κυριολεκτικά σημαίνει «γόνιμη». Η αρχαιότερη αναφορά στη Βηθλεέμ βρίσκεται στα Amarna letters (1350-1330 π.Χ.), όπου γίνεται λόγος για την πόλη του Bit Ilu που βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή της Ιερουσαλήμ. Είναι πιθανό ότι το αρχικό όνομα της πόλης προέρχεται από τον θεό των Χαλδαίων Lakhmo, θεό της φύσης και της γονιμότητας, του οποίου το όνομα υιο­θετήθηκε από τους Χαναανίτες και τρο­ποποιήθηκε ...

Ο Ιωάννης (Ζαν) Σταύρου, Πρωτοψάλτης του ι.ν. αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης Ηλιουπόλεως Θεσσαλονίκης ερμηνεύει το «Άξιον εστίν» σε ήχο α΄και μέλος Μίτρι Ελ Μούρ (1880-†1969). Για το μουσικό κείμενο βλέπε εδώ  

«Ιδού καιρός ήγγικεν της σωτηρίας ημών». Τροπάριο του εσπερινού της εορτής των Χριστουγέννων. Ψάλλει η 60μελής χορωδία του Άρχοντος μουσικοδιδασκάλου της Μ.Τ.Χ.Ε. Θεοδώρου Βασιλικού.

Ιησούς Χριστός ο Αρχιπάρθενος, έργον αγιογραφείου Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου 2015 Σειρά κηρυγμάτων με ομιλητή τον Αρχιμανδρίτη π. Επιφάνιο Χατζηγιάγκου με θέμα την ερμηνεία του Συμβόλου της Πίστεως. Οι ομιλίες έγιναν στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Παντελεήμονος Φλώρινας. Your browser does not support the audio element.

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Άρτης κ. Καλλίνικος απευθύνει εόρτιο μήνυμα με αφορμή την μεγάλη Δεσποτική εορτή των Χριστουγέννων.

Κυριακή προ της Χριστού γεννήσεως (Μτ. 1, 1-17): Το παράξενο γενεαλογικό δέντρο του Εμμανουήλ  Τη στιγμή που όλοι στολίζουν το χριστουγεννιάτικο δέντρο, στην Εκκλησία προβάλλεται το γενεαλογικό δέντρο του Ιησού, όπως αυτό καταγράφεται από τον Ευαγγελιστή Ματθαίο. Τα 42 ονόματα των πατριαρχών, των βασιλέων και αρχιερέων που ακούγονται σε κατιούσα σειρά να διαδέχονται το ένα το άλλο τους μέσω της σταθερής επανάληψης του «εγέννησεν», καθιστούν την περικοπή άχαρη, ιδίως για όλους εκείνους που αποφεύγουν να μελετήσουν την Π.Δ. θεωρώντας την ως εθνική ιστορία του εβραϊκού λαού. Ο κατάλογος που εισάγει ολόκληρη την Καινή Διαθήκη εκπέμπει πολλά μηνύματα. πρώτον ότι τα πάντα υπακούουν σε ένα αρμονικό θεϊκό σχέδιο. Τίποτε δεν αποτελεί προϊόν τύχης και σύμπτωσης. Η ίδια η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται κυκλικά, ...

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΠΡΟ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ( Εβρ. 11,9-10 & 32-40) Στο σημερινό Αποστολικό Ανάγνωσμα ακούσαμε με πόση πίστη ο Αβραάμ και οι απόγονοί του υπάκουαν στη φωνή του Θεού και με πόση υπομονή και βεβαιότητα περίμεναν  να εκπληρωθεί η  υπόσχεση, που τους είχε δώσει. Ο Αβραάμ καλείται από τον Θεό να  αφήσει, συγγενείς πατρίδα, τα πάντα και να πάει να κατοικήσει σε μια άγνωστη χώρα. Ο Θεός δεν του λέγει για ποιά χώρα τον προορίζει.  Τον αφήνει μετέωρο· φύγε, του λέγει και θα σου δείξω τον τόπο που θα εγκατασταθείς. Ο Αβραάμ δεν ρωτάει τον Θεό που θα πάει να ζήσει· εμπιστεύεται σαν το παιδί που είναι πιασμένο από το χέρι του πατέρα του! Κάποτε φθάνει  στον τόπο που του ...

Για τους μικρότερους φίλους μας – Γιαγιά, θα έρθεις στη γιορτή μου; O Μανολάκης κοιτούσε ικετευτικά  τη γιαγιά και της τραβούσε το μανίκι της ζακέτας επίμονα. – Θα είμαι το στολισμένο δέντρο και θα έχω όλα τα στολίδια των παιδιών στα κλαδιά μου… και πολλά δώρα… και θα λέω τα πιο πολλά λόγια απ’ όλα τα παιδιά… και… – Μανόλη, φτάνει, μη ζαλίζεις τη γιαγιά. Η γιαγιά χαμογελώντας κράτησε το χέρι του Μανόλη και του υποσχέθηκε πως σίγουρα θα ερχόταν στη γιορτή του σχολείου. Καθώς περπατούσαν, ο Μανόλης της μιλούσε για τις ζωγραφιές του, της τραγουδούσε όλα τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια που έμαθαν στο σχολείο, μα πιο πολύ ήταν ευτυχισμένος με το δέντρο τους, που το στόλισαν με τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές του. – Έχει ένα ...

Στην γιορτή της ενανθρώπησης του Κυρίου, προσπάθησα επιμελώς να βρω μέσα μου την απάντηση στην ερώτηση: «Πού γεννιέται ο Χριστός;» (Ματθαίος 2: 4). Ομολογώ ότι, νιώθοντας ντροπή να ψάξω μέσα μου, την βρήκα και τη βρίσκω στην αγάπη και στην αποστολική σας διακονία, μια διακονία που πραγματοποιείται με αφοσίωση, επιμέλεια και θυσίες. Στις ψυχές λουσμένες με τα δάκρυα της μοναξιάς, της εγκατάλειψης, της άκρας ανάγκης, ειδικά σε μια μακρινή χώρα, αλλά παραμένουν σταθερές στην καλοσύνη, την αλήθεια και την προσευχή. Σε μια ενορία ή κοινότητα η οποία δεν ζει για τον εαυτό της, αλλά επεκτείνεται και στον πλησίον σε μια διακονία της οποίας τα χρώματα σχηματίζονται από τη συνεργασία, την αλληλεγγύη και την αδελφοσύνη. Σε κληρικούς που διακονούν ταπεινά με αφοσίωση, οι οποίοι ...

Την Τετάρτη 12 Δεκεμβρίου 2018 πραγματοποιήθηκε στο Μουσικό Σχολείο Αθηνών συναυλία βυζαντινών ύμνων και παραδοσιακών καλάντων από όλη την Ελλάδα, με τίτλο «Χριστούγεννα στην πόλη». Συμμετείχαν ο Βυζαντινός Χορός «Αθηναίοι Υμνωδοί» και το Παραδοσιακό Σύνολο του Μουσικού Σχολείου Αθηνών.

Πορίσματα Διεθνούς Επιστημονικής Ημερίδος: «Ο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός (Από το Άγιον Όρος στη Ρωσσία (1518-2018)» 1. Ο άγιος Μάξιμος εντάσσεται στη χορεία των ησυχαστών Πατέρων, οι οποίοι απεργάστηκαν μία «πνευματική μετάγγιση» της ορθοδόξου παραδόσεως στην Εκκλησία της Ρωσσίας. Αποτελεί, μάλιστα, την κορύφωση αυτού του πνευματικού εγχειρήματος. 2. Η υπομονή στις θλίψεις και στις δοκιμασίες απετέλεσε την πνευματική προϋπόθεση της θεολογικής εμπνεύσεως του αγίου Μαξίμου, ο οποίος ανεδειξε (στα συγγράμματά του) τα παθήματα ως τιμή του Θεού και ως ανάδειξη της παρουσίας Του. 3. Ο άγιος Μάξιμος εγνώριζε το ιστορικό πλαίσιο της έννοιας της κοινοκτημοσύνης στη μοναστική ζωή, καθώς και της κοινωνικής προσφοράς του Μοναχισμού, μέσω της αξιοποιήσεως της μοναστικής περιουσίας. Με βάση τη γνώση αυτή, διατύπωσε τις προτάσεις του για την έννοια ...

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 9 Δεκεμβρίου η παρουσίαση του βιβλίου βυζαντινής εκκλησιαστικής μουσικής «Κοινωνικά Παλαιών Διδασκάλων – Μέρος Β΄» στον φιλόξενο χώρο του Πολιτιστικού Κέντρου του Δήμου Γέρακα από την Ενωμένη Ρωμηοσύνη. Κατά την εκδήλωση τρεις ξεχωριστοί ομιλητές παρουσίασαν το βιβλίο. Ο ομότιμος Καθηγητής Μουσικολογίας κ. Βουρλής Αθανάσιος μίλησε εκτενώς για την ιστορικολειτουργική θεώρηση του Κοινωνικού μέσα στη θεία λατρεία, ο υποψήφιος διδάκτωρ κ. Πολυκαρπίδης Πολύκαρπος μέσῳ ψηφιακών προβολών ανέδειξε τη σχέση παλαιάς και νέας γραφής της βυζαντινής μουσικής, ενώ ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συλλόγων Ιεροψαλτών Ελλάδος κ.  Πολίτης Κωνσταντίνος αναφέρθηκε σε βιογραφικά στοιχεία των σπουδαίων συνθετών των έργων που περιλαμβάνονται στον Τόμο. Ακολούθως, το πρόγραμμα συνεχίστηκε με υποδειγματικές εκτελέσεις τριών Κοινωνικών από τους βυζαντινούς χορούς των Μαϊστόρων της Πόλης του κ. ...

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δράμας κ. Παύλος απευθύνει εόρτιο μήνυμα εν όψει της Μεγάλης Δεσποτικής Εορτής των Χριστουγέννων.

Ο Συμεών Πασχαλίδης, Καθηγητής Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ και Διευθυντής του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών μιλάει για το θεολογικό και μεταφραστικό έργο του Ευγένιου Βούλγαρη, τονίζοντας την οικουμενικότητα της θεολογικής του προσφοράς.

Στο σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα, ο Ευαγγελιστής Ματθαίος μας παρέθεσε τον γενεαλογικό κατάλογο του Υιού και Λόγου του Θεού, κατά την ανθρώπινη του φύση και καταγωγή.  Δεκάδες εβραϊκά ονόματα προγόνων του Ιησού ακούσαμε, αρχίζοντας από τον Αβραάμ και καταλήγοντας στο Μεσσία Χριστό. Η Παρθένος Μαρία, όπως βλέπουμε, δεν γενεαλογείται, που υπήρξε η πραγματική μητέρα του Ιησού, και γενεαλογείται ο Ιωσήφ, παρόλο που δεν είχε κάποιο ρόλο στη γέννηση του Κυρίου. Οι Εβραίοι συνήθιζαν Ο κατάλογος αυτός διαιρείται σε τρεις ιστορικές περιόδους. Η πρώτη περίοδος διαρκεί από τον Πατριάρχη Αβραάμ μέχρι τον προφητάνακτα Δαβίδ. Η δεύτερη περίοδος ακολουθεί μέχρι τη Βαβυλώνια αιχμαλωσία και η Τρίτη περίοδος από τη Βαβυλώνια αιχμαλωσία μέχρι τη γέννηση του Ιησού Χριστού. Μέσα σ’ αυτό τον γενεαλογικό κατάλογο υπήρξαν άνθρωποι ...