Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Την Δευτέρα 19 Νοεμβρίου 2018, στις 19:00 στην Αίθουσα Τελετών Παλαιού Κτιρίου Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. «Αλέξανδρος Παπαναστασίου» θα πραγματοποιηθεί η παρουσίαση του βιβλίου: Ραβάσια Μεγίστης Λαύρας (1912-1913), «Η περίοδος της απελευθέρωσης του Αγίου Όρους και των ρωσικών διεκδικήσεων» με ομιλητές τον Αρχιμ. Βασίλειο Γοντικάκη, Προηγούμενο Ι.Μ. Ιβήρων, τον Κρίτωνα Χρυσοχοΐδη, Ομότιμο Δ/ντή Ερευνών του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και τον συγγραφέα του έργου Διογένη Καραγιαννακίδη, Συγγραφέα, Δρ. Ν. Δικηγόρο. Λίγα λόγια για το βιβλίο Η αλληλογραφία των Μοναστηριών με τους Αντιπροσώπους τους στις Καρυές (Ραβάσια) αποτελεί μοναδικής αξίας ιστορική πηγή, όποια περίοδο και αν ήθελε επιλέξει κανείς. Το βιβλίο βασίζεται στη μελέτη των ραβασίων της Μεγίστης Λαύρας της περιόδου από τον Σεπτέμβριο του 1912 και μέχρι τον Οκτώβριο του 1913. ...

Το πρώτο Μουσείο Φυλακών στην Ελλάδα και ίσως και παγκοσμίως, που αφορά εκθέματα, τίτλους και διακρίσεις προς έναν άνθρωπο που αφιέρωσε την ζωή του για τους φυλακισμένους εγκαινιάστηκε στην Αδελφότητα της Οσίας Ξένης στην Θεσσαλονίκη. Εκεί, άλλωστε, είναι και η έδρα της δράσης «Διακονία Αποφυλακίσεως Απόρων Κρατουμένων» με προστάτη τον άγιο Ληστή του Γολγοθά. Και των δύο εμπνευστής, ιδρυτής και πνευματικώς Προϊστάμενος είναι ο εκ Γρεβενών π. Γερβάσιος Ραπτόπουλος. Με πάνω από 16.500 αποφυλακίσεις και έχοντας δαπανήσει πάνω από 5.οοο.οοο €, τα περισσότερα από δωρεές απλών ανθρώπων, ο π. Γερβάσιος και οι συνεργάτες του συγκέντρωσαν τις μνήμες, τα αφιερώματα, τις τιμές, τα δώρα και ό,τι άλλο προδίδει την ανταπόδοση του κόσμου, των αρχών, μα κυρίως των φυλακισμένων προς την διακονία αγάπης ...

Ο Αρχιμανδρίτης Επιφάνιος Χατζηγιάγκου, Προϊστάμενος του Μητροπολιτικού Ναού της Ιεράς Μητροπόλεως Φλωρίνης, αναλύοντας το Πάτερ ημών, εξηγεί τι σημαίνει για τον άνθρωπο η ελεύθερη και πρόθυμη υπακοή στο άγιο θέλημα του Θεού.   Your browser does not support the audio element.

Για να καταφέρουμε να αναλύσουμε καλύτερα τα οικολογικά κινήματα, ορθό θα ήταν αρχικά να κάνουμε μια αναφορά στην οικολογία, η οποία αποτέλεσε τη βάση για την δημιουργία όλων των οικολογικών οργανώσεων και φορέων που μάχονται διαρκώς για την καταπολέμηση της κρίσης. Από τα πρώτα κιόλας χρόνια οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι ασχολούνται με θέματα που αφορούν την οικολογία, με τον Αριστοτέλη και τον Πλάτωνα να διατυπώνουν τις πρώτες θεωρίες για το φυσικό περιβάλλον και να προειδοποιούν τους ανθρώπους για τις συνέπειες που θα είχαν οι πράξεις τους απέναντι στο περιβάλλον. Πρόδρομος όμως της οικολογίας στην αρχαία εποχή θεωρείται ο μαθητής του Αριστοτέλη, Θεόφραστος, ο οποίος παρατήρησε και περιέγραψε την αλληλοεπίδραση μεταξύ των ζώων και του περιβάλλοντός τους τον 4ο αιώνα π.Χ. Τέλος και ...

Φίλοι μου αναγνώστες η αντίστροφη μέτρηση για τον εορτασμό της μεγάλης εορτής -της Μητρόπολης των εορτών- που είναι τα Χριστούγεννα ξεκινάει. Με συγκίνηση και πάλι περιμένουμε να φτάσουν οι άγιες ημέρες του Δωδεκαημέρου που περιλαμβάνουν τον εορτασμό της Γεννήσεως του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού, την εορτή του Αγίου Βασιλείου του μεγάλου (Ημέρα Πρωτοχρονιάς), και τα Θεοφάνεια με τη μνήμη του Τιμίου Προδρόμου, για να μας αγιάσουν και για να μας χαρίσουν για μια ακόμη χρονιά, την θαλπωρή που ακτινοβολούν αυτές οι φιλόθεες ημέρες. Δυστυχώς συχνά ακούμε ότι τα Χριστούγεννα έχουν γίνει μια εμπορική γιορτή, αγνοώντας το πραγματικό πνευματικό νόημα της εορτής. Δυστυχώς πάντα υπάρχουν κάποιοι που εστιάζουν την προσοχή τους μόνο στα αρνητικά όλων των καταστάσεων. Γι΄αυτὀ και παραθέτω στους φίλους μου και ...

Ο πνευματικός και νοητικός γίγαντας της Ορθοδοξίας Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς – μοναχός, αρχιεπίσκοπος και διακεκριμένος θεολόγος, την περισσότερη ζωή του την αφιέρωσε στον θεολογικό αγώνα για την βασική αλήθεια: Πως είναι δυνατόν, να γνωρίσουμε τον Ζώντα Θεό μέσω της προσωπικής μας εμπειρίας με αυτόν, καθώς ο ίδιος ο Θεός έζησε και έδρασε μαζί με τον άνθρωπο. Εννέα επιστολές τις οποίες έγραψε ο Άγιος Γρηγόριος στη διάρκεια από το 1338 έως και το 1341 – Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων οι σύγχρονοι του αλλά και οι μεταγενέστεροι, θεωρούν τοις επιστολές αυτές από τα πιο σπουδαία συγγράμματα του Παλαμά . Οι επιστολές αυτές χωρίζονται σε τρεις ομάδες και κάθε ομάδα αποτελείται από τρία βιβλία (ομιλίες). Με αυτές αρχικά να πολεμά τις διδασκαλίες και ...

Είναι γνωστή σε όλους μας η έξοχη παραβολή του Καλού Σαμαρείτου. Διδακτική και πάντα επίκαιρη. Ο νομικός που πλησίασε τον Ιησού για να τον ρωτήσει πως θα μπορέσει να κληρονομήσει την αιώνιο βασιλεία δυσκολευόταν να καταλάβει ποιος είναι ο πλησίον του… Ήταν απόγευμα που επέστρεφα από το χωριό μου, το Σταυροδρόμι της κακοτράχαλης Γορτυνίας. Όταν πέρασα τα διόδια του Σπαθοβουνίου Κορινθίας και πήρα τον ανήφορο, το δεξιό πισινό λάστιχο του γηραλέου ΝΙΣΣΑΝ, ξεφούσκωσε και η ζάντα φίλησε την άσφαλτο.. Σταμάτησα δεξιά κοντά στο ρείθρο. Έβαλα τις προβλεπόμενες σημάνσεις και προσπάθησα με το γρύλο να αφαιρέσω το ξεφουσκωμένο λάστιχο. Ο γρύλος όμως ήταν μικρός και αδύνατος για να καλύψει το πρανές του ρείθρου και όλες οι προσπάθειές μου απέβησαν ατελέσφορες. Δεν είχα άλλη ...

Η συνάντηση μεταξύ θεολογίας και ψυχολογίας γίνεται στον εσωτερικό άνθρωπο. Για το θέμα αυτό έγραψε ο Δ. Κυριαζής: Πιστεύω ότι σε αυτή την περιοχή, της κατανόησης του ανθρώπου και ιδιαίτερα του «εσωτερικού ανθρώπου», μπορεί να αναπτυχθεί ένας πολύ δημιουργικός διάλογος μεταξύ θεολογίας και ψυχιατρικής και ιδιαίτερα μεταξύ ορθόδοξης χριστιανικής θεολογίας και ψυχανάλυσης … Η ψυχοθεραπεία, δηλαδή η προσπάθεια κατανόησης, προαγωγής της επίγνωσης και της ψυχολογικής αλλαγής του υποκειμένου δια του λόγου, στηρίζεται ακριβώς στην κλινική θεωρία και στην κλινική θεραπευτική τεχνική. Εκτιμώ ότι οι Πατέρες της Εκκλησίας ακολούθησαν εν μέρει έναν ανάλογο δρόμο κλινικής παρατήρησης και θεωρητικής σύνθεσης, υποδεικνύοντας ορισμένη ποιμαντική συμβουλευτική, καθοδήγηση, πρακτική και άσκηση . Γενικότερα στην εκκλησιαστική παράδοση οι πατέρες από τους πρώτους αιώνες γνώρισαν αυτό που ονομάζεται ...

Ο ράφτης δούλευε στα σπίτια των κτηνοτρόφων. Πήγαινε εκεί το πρωί, έτρωγε, κι ύστερα ξεκινούσε τη δουλειά καθισμένος οκλαδόν στην αγκώνα μέχρι να σκοτεινιάσει. «Φεύγανε το βράδυ. Δεν είχαμε και φως για να δουν.» (Χ.Μ, ΣΥΝ.17, ΑΠ.46). Αν δεν είχε τελειώσει τη δουλειά ξαναπήγαινε έως ότου την φέρει εις πέρας. Δεν έραβε μόνο καινούρια ρούχα, αλλά μπάλωνε και τα παλιά. Έκανε τα πιο απαιτητικά μπαλώματα π.χ στις κάπες, για να μη βάζουν νερό, γιατί τα άλλα τα έκαναν οι γυναίκες. Πληρωνόταν με την μέρα. Πριν το ’60, σύμφωνα με τον Γ.Π (ΣΥΝ.22, ΑΠ.47) η πληρωμή γινόταν σε είδος. «Η πληρωμή γινότανε, δεν μιλάμε τώρα για την περίοδο της Κατοχής που γινόταν αποκλειστικά και μόνον με είδος. Στους κτηνοτρόφους η ...

Η εισαγωγή και σταδιακή καθιέρωση κατά την διάρκεια του 18ου αιώνα, νέου στιχηραρικού μέλους, συντόμου και εντελώς διαφορετικού σε σχέση με την προηγούμενη αργή μελισματική παράδοση των στιχηρών Γερμανού Νέων Πατρών και Χρυσάφη του Νέου, θέτει μεταξύ άλλων και το ζήτημα της προέλευσης του νέου είδους μελοποιίας. Πιο συγκεκριμένα, τίθεται εύλογα το ερώτημα από πού θα μπορούσε να αντλήσει το μελοποιητικό υλικό ο συνθέτης προκειμένου να συνυφάνει το νέο στιχηραρικό μέλος όταν σύνολη η παράδοση των στιχηρών ήταν αργή? Είναι δηλαδή το νέο στιχηράριο μια «εκ του μηδενός» δημιουργία εμπνευσμένη αποκλειστικά από τους Πατριαρχικούς δασκάλους (Ιωάννη Τραπεζούντιο, Δανιήλ Πρωτοψάλτη, και Πέτρο Λαμπαδάριο) ή εδράζεται σε κάποια προφορική παράδοση συντομότερης ψαλμώδησης των στιχηρών, η οποία και καταγράφεται για 1η φορά τον ...

Μια αναφορά στα έργα του πατέρα της νεοελληνικής λογοτεχνίας Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Η ηχογράφηση έγινε στον ραδιοφωνικό σταθμό της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού. Διαβάζει ο Πρωτοσύγκελλος της Ι.Μ. Λεμεσού Αρχιμανδρίτης Ισαάκ. Your browser does not support the audio element.

Εκφοβισμός. Μια λέξη που δεν μ’ αρέσει. Το ξέρω, ούτε και σε σένα. Ούτε και σε κανένα μας. Σε ποιόν άραγε αρέσει κάτι, το οποίο έχει αρνητικό πρόσημο; Εκφοβισμός, μια λέξη η οποία λειτουργεί ως καθρέφτης επάνω στον οποίο αντανακλούνται σε μεγάλο βαθμό οι αντικειμενικές αλήθειες των ανθρωπίνων σχέσεων του σήμερα. Εκφοβισμός, μια λέξη η οποία δημιουργεί φόβο και μόνο στο άκουσμά της, γιατί αναμοχλεύει στην καρδιά επώδυνα συναισθήματα. Ειδικότερα, για όλους εκείνους τους ανθρώπους που βίωσαν ή θα βιώσουν τον εχθρό της υγιούς ανθρώπινης επικοινωνίας, που ακούει στον όνομα «εκφοβισμός». Θα ήταν πολύ όμορφα να ήτανε μόνο μια λέξη που θα ανήκε ως σκιά μιας άλλης μακρινής εποχής. Δυστυχώς, η πραγματικότητα στην σύγχρονη εποχή που ζούμε έρχεται να μας διαψεύσει. Γιατί, όχι ...

Τραγική είναι η κατάσταση του πεπτωκότος ανθρώπου. Η όλη του ψυχοσωματική ύπαρξη έχει κυριολεκτικά δηλητηριαστεί. Κατά τον άγ. Γρηγόριο, η οδός επιστροφής είναι αποκλεισμένη και οι βλάβες ανεπανόρθωτες . Παράλληλα, ο άγ. Θεόληπτος επισημαίνει τον φαύλο κύκλο της ηδονής και της οδύνης, αναγνωρίζοντας στην θνησιμότητα του σώματος τις ορατές συνέπειες της υπαρξιακής διαστροφής . Εκείνο τελικώς, το οποίο θα επιφέρει την σωτηρία, είναι η εξομοίωση του ανθρώπου με τον Δημιουργό του. Αυτή την εξομοίωση ο άγ. Γρηγόριος την ταυτίζει με την αποκατάσταση της σχέσεως με τον Θεό, ως υιών προς τον Πατέρα . Την αποκατάσταση αυτή αναδεικνύει και ο άγ. Θεόληπτος ως την κατ’ εξοχήν ένδειξη επαναφοράς όλων των κέντρων της ανθρώπινης υπάρξεως στο κατά φύσιν . Σύμφωνα με την διδασκαλία του, ...

Μία ακόμη ευλογημένη περίοδος νηστείας ξεκινά, πνευματικού αγώνα και προσπάθειας για να στρέψουμε το νου μας προς το Θεό, ο καθένας με τις δυνάμεις του και το πνευματικό του «φιλότιμο» και πάντα σε συνεννόηση με τον πνευματικό του Πατέρα. Η νηστεία αυτή ξεκινά στις 15 Νοεμβρίου και διαρκεί μέχρι και τις 24 Δεκεμβρίου, ενώ στις 25 Δεκεμβρίου που εορτάζουμε τη γέννηση του Χριστού μας, έχουμε κατάλυση εις πάντα ανεξαρτήτου ημέρας. Την περίοδο αυτή του τεσσαρακονθήμερου των Χριστουγέννων απέχουμε από κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ μπορούμε να καταλύσουμε ψάρι, όλες τις ημέρες της εβδομάδας εκτός Τετάρτης και Παρασκευής. Το ψάρι καταλύεται μέχρι τις 17 Δεκεμβρίου και σε κάποιες εξαιρετικές περιπτώσεις, -κυρίως στην επαρχία- η κατάλυση ιχθύος ολοκληρώνεται στις 12 Δεκεμβρίου, όμως αυτό αποτελεί ...

Οι περισσότερες εφαρμογές ζητάνε από τους χρήστες τους να κάνουν εγγραφή – να δημιουργήσουν δηλαδή έναν λογαριασμό και με αυτόν να παραμετροποιούν τις επιλογές τους, να εκδηλώνουν την ευαρέσκεια η την δυσαρέσκεια τους, να προσθέτουν φωτογραφίες, κείμενα και αρχεία ήχου και εικόνας και γενικά να αλληλεπιδρούν με άλλους χρήστες και το ίδιο το μέσο ανάλογα με τις δυνατότητες που αυτό παρέχει. Τα νέα μέσα επικοινωνίας – new social media – κατευθύνουν τους χρήστες τους στην δημιουργία προφίλ μέσω των οποίων μπορούν να μεταδώσουν το μήνυμα τους, να αποκτήσουν φίλους ή ακολούθους και να γίνουν και οι ίδιοι μέλη ομάδων και ψηφιακών κοινοτήτων. We put the media on, like clothing, to hide our nakedness (φοράμε τα μέσα επικοινωνίας, σαν άλλο ρούχο που κρύβει την γυμνότητά μας) είπε ο Marshall McLuhan, και η φράση ...

Οι τέσσερις χρονογράφοι τής Άλωσης, όπως είναι διαδεδομένο να λέγονται, ήτοι οι Δούκας, Κριτόβουλος, Σφραντζής και Χαλκοκονδύλης, έχουν μελετηθεί από πολλούς ερευνητές. Τα έργα τους είναι οι κυριότερες πηγές μας για το πρώτο μισό τού 15ου αι. Δεν είναι οι μόνοι που έγραψαν σχετικά την Άλωση, αλλά οι μαρτυρίες τους είναι οι πιο κοντινές στα τεκταινόμενα. Τί είναι όμως τα Χρονικά; Πρόκειται για έργα που αφηγούνται γεγονότα με αυστηρή γραμμική χρονολόγηση, από μία αρχή, έως κάποιο τέλος. Μπορεί να είναι έμμετρα ή πεζά, ενώ δεν είναι εξακριβωμένη η ιστορική τους αξία, πέραν των στοιχείων που συνεπάγονται από όσα αφήνει ο συγγραφέας να διαφανούν. Πολλές φορές, ερχόμενα στα χέρια κάποιου άλλου, η αφήγηση προχωρά, ενώ μπορεί να υποστούν και κάποια περεταίρω επεξεργασία ...

Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η καθιερωμένη πανηγυρική εκδήλωση της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών για τον Μακεδονικό Αγώνα, χθες, Δευτέρα 12 Νοεμβρίου 2018, στην κατάμεστη Αίθουσα Διαλέξεων της Εταιρείας, με ομιλητή τον κ. Ιωάννη Κ. Μαζαράκη-Αινιάν, Γενικό Γραμματέα της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, υιό του Μακεδονομάχου Κωνσταντίνου Μαζαράκη-Αινιάν (καπετάν-Ακρίτα), με θέμα: Μακεδονικός Αγώνας. Χαιρετίζοντας την εκδήλωση ο Πρόεδρος της Εταιρείας Δρ Βασίλειος Ν. Πάππας ανέφερε χαρακτηριστικά: Κληθήκαμε απόψε σε τούτη την πανηγυρική εκδήλωση της Εταιρείας μας, για να ζωντανέψει ξανά στη μνήμη μας και στην καρδιά μας το ιστορικό κλίμα που επικρατούσε στη Μακεδονία μας και τα όσα έζησαν οι αγωνιστές του Μακεδονικού Αγώνα και των Βαλκανικών Πολέμων. Ενός αγώνα του Ελληνισμού ιερού και τίμιου, που αποσκοπούσε στη διάσωση της Μακεδονίας από ...

Με την επιβαλλόμενη εκκλησιαστική τάξη τιμήθηκε στη Χαλκίδα η μνήμη του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, μεγάλου πατρός και διδασκάλου της Εκκλησίας μας, του Οποίου το ιερό όνομα φέρει ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χαλκίδος, Ιστιαίας και Βορείων Σποράδων κ. Χρυσόστομος. Το εσπέρας της Δευτέρας 12 Νοεμβρίου 2018 τελέσθηκε στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου Χαλκίδος Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως κ. Αθηναγόρου και συγχοροστατούντων του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νέας Σμύρνης κ. Συμεών, του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Σαλώνων κ. Αντωνίου, Γενικού Διευθυντού της Ε.Κ.Υ.Ο. και του εορτάζοντος Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Χαλκίδος, Ιστιαίας και Βορείων Σποράδων κ. Χρυσοστόμου, με τη συμμετοχή πολλών Κληρικών, συνοδών των Σεβασμιωτάτων αγίων Αρχιερέων, της Ιεράς Μητροπόλεως Χαλκίδος και άλλων Ιερών Μητροπόλεων. Προ της Απολύσεως, ο χοροστατών Σεβασμιώτατος άγιος ...