Πεμπτουσία· Ορθοδοξία-Πολιτισμός-Επιστήμες

Αυτός είναι ο πέμπτος τόμος της Analogia, ο οποίος αποτελεί το τρίτο μέρος του ειδικού αφιερώματος στον Άγιο Γρηγόριο Παλαμά. Η ανταπόκριση της ακαδημαϊκής κοινότητας στο κάλεσμα των εκδοτών για ένα αφιέρωμα στον Παλαμά ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντική και αποκαλυπτική, καθώς απέφερε έναν πολύ μεγάλο αριθμό πρωτότυπων μελετών, η ποιότητα των οποίων δεν επέτρεπε να παραμείνουν εκτός του αφιερώματος. Συνεπώς, αποφασίσθηκε η έκδοση ενός επιπλέον μέρους, του τετάρτου και τελευταίου, στα πλαίσια του θεματικού αυτού αφιερώματος. Ελπίζουμε πως το αφιέρωμα αυτό θα συμβάλει σε μια πιο βαθιά και ουσιαστική θεολογική συζήτηση γύρω από το έργο του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Στην πρώτη μελέτη του τόμου αυτού, ο Κωνσταντίνος Αθανασόπουλος προσφέρει μια πρωτότυπη και ιδιαίτερα προσεγμένη συμβολή στην εν εξελίξει συζήτηση περί της ...

1. Η Εκκλησία και το ζήτημα της περιουσίας Το ζήτημα της εκκλησιαστικής περιουσίας δεν απασχόλησε την ακαδημαική θεολογική σκέψη γενικότερα (εκτός ελαχιστων εξαιρέσεων,) ούτε ήταν και εντός των δικών μου ερευνητικών ενδιαφερόντων. Κι αυτό, διότι ήθελα να βλέπω την Εκκλησία πέρα και πάνω από τα όρια μιάς μη κυβερνητικής οργάνωσης ή μιάς μικρής ή μεγάλης επιχείρησης. Εξάλλου, οι κληρικοί σύμφωνα με τους ιερούς κανόνες δεν επιτρέπεται να ασχολούνται με το εμπόριο. Πράγματι, εάν η Εκκλησία χάσει τον εσχατολογικό της προσανατολισμό, κινδυνεύει να μετασχηματισθεί σε εγκόσμιο κοινωνικό οργανισμό. Από χώρος φανερώσεως χάριτος και αγιασμού των ανθρώπων, κινδυνεύει να μεταβληθεί μόνο σε χώρο εξυπηρέτησης θρησκευτικών, αλλά και πάσης φύσεως ανθρώπινων αναγκών. Από εικόνα και σημάδι του παραδείσου και χώρος δράσεως του Παρακλήτου, το ...

Ο μακαριστός ιεροκήρυκας Δημήτριος Παναγόπουλος μιλάει για τον μεγάλο σύγχρονο άγιο της Εκκλησίας μας, τον Άγιο Νεκτάριο Επίσκοπο Πενταπόλεως, ο οποίος ήταν σε όλη την ζωή του υπόδειγμα αγάπης, σοφίας, ταπεινοφροσύνης και πραότητος και αξιώθηκε πολλών θείων χαρισμάτων, μεταξύ των οποίων και του χαρίσματος της θαυματουργίας, όπως μαρτυρούν μέχρι σήμερα οι πιστοί.   Your browser does not support the audio element.

Αυτό που ζούμε σήμερα στον ναό αυτό, και κάθε φορά πού τελείται το Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας είναι μοναδικό γεγονός, είναι ένα θαύμα, το μεγαλύτερο επί της γης, αφού ὁ Χριστός έρχεται ανάμεσά μας, ως άρτος και ως οίνος. Έτσι προσεγγίζουμε το Μυστήριο αυτό, γιατί αν δεν το βλέπουμε έτσι, κινδυνεύουμε, όλοι μας, κληρικοί και λαϊκοί από έναν μεγάλο εχθρό πού λέγεται συνήθεια. Κάθε λειτουργία είναι μοναδική, πρέπει να είναι μοναδική. Σήμερα ἡ ιερή αυτή Σύναξή μας γίνεται πρός τιμήν του αγαπητού σε όλους μας αγίου Νεκταρίου. Θα μου επιτρέψετε αρχικά να σας πώ, ότι το χρονικό διάστημα πού διανύουμε μελετώ ιδιαιτέρως τούς βίους αγίων της Εκκλησίας μας και ιδιαιτέρως βίους «αγνώστων» αγίων. Στα συναξάριά τους, εκτός των άλλων, μου κάνει ...

Σύγχρονος καθηγητής της Υμνολογίας διετύπωσε παλαιότερα την εξής σχέση: «’Αν η θρησκεία είναι ποίηση και η ποίηση είναι είδος θρησκείας της ψυχής». Πιστεύουμε ότι και η υπό εξέταση ενασχόληση του Αγίου Νεκταρίου με την ποίηση παρομοίως ερμηνεύεται· το μεγαλύτερο τμήμα του υμνογραφικού του έργου δεν είναι απλώς ποίηση, αλλά ένας «παφλασμός» ιερών συναισθημάτων μιας κατ’ εξοχήν θρησκευούσης ψυχής, που βιώνει, προσεύχεται, κηρύττει και κατηχεί σε λόγο έμμετρο, οιστρηλατουμένη από βαθειά ποιητική έξη. Τα υμνογραφήματα του Αγίου Νεκταρίου αποτελούν ουσιαστικώς «μεγαλοφωνώτατες κραυγές» ενός αγωνιώντος ιεράρχου, ο οποίος με λόγο έμμετρο προσπαθεί να κατευθύνει τα διανοήματα των πνευματικών του τέκνων προς μίαν ομαλότερη και όσο το δυνατόν απρόσκοπτη κατανόηση των κατα την Θεία Λατρεία τελουμένων. Δεν είναι τυχαίο το γεγονος ότι -συμφώνως ...

Επί 35 και πλέον έτη παρατηρώ (ως εκπαιδευτικός) την ελληνική οικογένεια, παιδιά και γονείς. Κατά τη διάρκεια αυτών των ετών παρατήρησα ότι η κατάσταση αναντίρρητα έχει επιδεινωθεί. Σήμερα, η κοινωνική ανεπάρκεια είναι πιο εμφανής και ανησυχητική από ποτέ. Πολλοί παράγοντες (μεταξύ των οποίων και η απομάκρυνση από το Ευαγγέλιο-αλλά όχι μόνο) αποσυνθέτουν τον κοινωνικό ιστό. Αυτό έχει αντίκτυπο και είναι ιδιαίτερα εμφανές στα παιδιά. Όσοι είμαστε κοντά στα παιδιά και στους εφήβους, εκπαιδευτικοί και όχι μόνο, παρατηρούμε μια ολοένα αυξανόμενη «αναστάτωση» στους μαθητές μας {που, ας μη ξεχνάμε, είναι τα νέα μέλη από τα οποία θα απαρτίζεται η κοινωνία των ενηλίκων αύριο}. Βλέπουμε δυσαρεστημένα και βαριεστημένα παιδιά, με υπερβολική ενασχόληση με τα ηλεκτρονικά μέσα, απροσανατόλιστα γενικά, συχνά χωρίς όρια, μπερδεμένα και απογοητευμένα, ...

Τις πρωινές ώρες της Καθαράς Δευτέρας, στις 19-2-2018, συνέβη ένα τροχαίο ατύχημα στην παραλιακή λεωφόρο της περιοχής Γλυφάδας. Το τροχαίο αυτό συμβάν απασχόλησε έντονα όλα τα ΜΜΕ. Η βίαια πρόσκρουση του αυτοκινήτου σε δέντρο, προκάλεσε εκτεταμένα κατάγματα στα πόδια και τη λεκάνη σε ένα νέο άνθρωπο, που βρισκόταν στη θέση του συνοδηγού. Το αυτοκίνητο είχε καρφωθεί κυριολεκτικά πάνω στο δέντρο και χρειάστηκαν 45 ολόκληρα λεπτά, οι πυροσβέστες, για να απεγκλωβίσουν τον βαρυτραυματία. Ο νεαρός αυτός ήταν επώνυμο πρόσωπο. Ήταν τραγουδιστής στο επάγγελμα. Το όνομά του, Ηλίας Βρεττός. Το ενδιαφέρον του κόσμου ήταν μεγάλο. Προκάλεσε και σε μένα μεγάλη συμπάθεια, αν και δεν είχα ποτέ ακούσει το όνομά του. Παρακολουθούσα τα δελτία ειδήσεων για να ενημερώνομαι για την πορεία της υγείας του ...

Το θέμα της παρούσας πτυχιακής εργασίας είναι η παρουσίαση των οικολογικών κινημάτων μέσω μιας θεολογικής αλλά και ποιμαντικής προσέγγισης. Η οικολογική κρίση είναι ένα φαινόμενο, το οποίο ταλανίζει τον πλανήτη μας από τα αρχαία χρόνια. Ο άνθρωπος προσπαθώντας να ικανοποιήσει τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες του στράφηκε στην υπερεκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος, αφού αποτελούσε για αυτόν μια πηγή αγαθών, χωρίς όμως να μπορέσει πότε του να τα ανταποδώσει πίσω στη φύση, με αποτέλεσμα αυτή να στερέψει και να δημιουργούν ανισορροπίες στην κτίση. Αυτό που μου κέντρισε το ενδιαφέρον ώστε να ασχοληθώ με αυτό το θέμα, είναι η οικολογική ευαισθητοποίηση των ανθρώπων μέσω της ενεργής ενασχόλησης τους με τα οικολογικά κινήματα με απαρχή την δεκαετία του 1960, όταν πλέον το μέγεθος των ...

Με την δέουσα λαμπρότητα η Ιερά Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών Πηλίου εόρτασε την Σύναξη των Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ, παρουσία μεγάλου πλήθους προσκυνητών. Στον Μέγα Πανηγυρικό Εσπερινό χοροστάτησε ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, παρουσία του Γενικού Περιφερειακού Δ/κτού του Λιμενικού Σώματος, Πλοιάρχου Εμμανουήλ Κανάλη, του Αστυνομικού Δ/ντού Μαγνησίας Βασιλείου Μαρκογιαννάκη και εκπροσώπων των Στρατιωτικών Αρχών. Τον Θείο Λόγο κήρυξε ο Αρχιμ. Επιφάνιος Οικονόμου, Ιεροκήρυκας, ενώ στο τέλος της Ακολουθίας ο Σεβασμιώτατος επεσήμανε ότι «στα Μοναστήρια μας ο λαός μας βρίσκει αυτό που διψάει η ψυχή του, την ευλάβεια, την Ορθόδοξη παράδοση, την παρηγορία, την δύναμη για τους δύσκολους καιρούς που ζούμε». Ο κ. Ιγνάτιος ευχαρίστησε τους προσκυνητές για την ποικίλη στήριξη στα Μοναστήρια μας και ζήτησε την προσευχή τους, «για να φανούμε αντάξιοι των κρίσιμων περιστάσεων. Έχουμε πολλά ...

Κορυφώνονται σήμερα οι εκδηλώσεις για τη γιορτή του Ταξιάρχη Μιχαήλ στο ακριτικό νησί.Χιλιάδες προσκυνητές από τη Ρόδο, την Αθήνα, ολόκληρη την Ελλάδα αλλά και τον κόσμο καταφθάνουν και σήμερα στο Μοναστήρι του Πανορμίτη για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα του Αρχάγγελου. Με σύμμαχο το σχεδόν καλοκαιρινό και οι πιστοί κατάφεραν να πραγματοποιήσουν το τάμα τους… Έφτασαν στην ιστορική Μονή και κάθισαν αρκετή ώρα στην ουρά μέχρι να σταθούν μπροστά στον Ταξιάρχη Μιχαήλ για να εναποθέσουν τις έννοιες και τα προβλήματά τους και να ζητήσουν ίαση και παρηγοριά. Οι εορταστικές εκδηλώσεις στο Μοναστήρι θα κορυφωθούν σήμερα με τη Λιτανεία της Εικόνας παρουσία του Υπουργού Εθνικής Άμυνας Πάνου Καμένου και του Αναπληρωτή Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Νεκτάριου Σαντορινιού. Χθες στο Μοναστήρι έφθασε και ο ...

Το αυτόμελο «Τῶν οὐρανίων ταγμάτων τό ἀγαλλίαμα» και οι άλλοι αίνοι του Όρθρου της μνήμης των Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ σε αργό μέλος, από ζωντανή ηχογράφηση στην Μονή Βατοπαιδίου (8/11/2012).   Your browser does not support the audio element.

Μια αναφορά στα έργα του πατέρα της νεοελληνικής λογοτεχνίας Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Η ηχογράφηση έγινε στον ραδιοφωνικό σταθμό της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού. Διαβάζει ο Πρωτοσύγκελλος της Ι.Μ. Λεμεσού Αρχιμανδρίτης Ισαάκ. Your browser does not support the audio element.

Ξεχωριστή θέση στην ορθόδοξη εκκλησία κατέχουν οι άγγελοι στους οποίους και αποδίδεται ιδιαίτερη τιμή.Η Αγία Γραφή είναι πλήρης αναφορών στους αγγέλους,οι οποίοι παρουσιάζονται να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην πραγματοποίηση του σχεδίου της θείας οικονομίας. Συγχόνως η πατερική γραμματεία κάνει λόγο για τις αγγελικές δυνάμεις παρέχοντας σημαντικές πληροφορίες γι’αυτές.Μέσα από αυτές τις πηγές αντλούμε στοιχεία αναφορικά με τη δημιουργία,τη φύση,τη γνώση,το έργο,τον αριθμό των αύλων αυτών υπάρξεων.Βεβαίως οι πληροφορίες αυτές δεν δίνουν πληρότητα γνώσεως αυτών αλλά μαθαίνουμε όσα,κατά παραχώρησιν Θεού,είναι απαραίτητα για τη σωτηρία μας. Οι άγγελοι δημιουργήθηκαν από τον Θεό εκ του μηδενός και είναι προιόντα της ελεύθερης θείας βουλής,δημιουργήθηκαν πρίν από τον υλικό κόσμο ενώ ο τρόπος της δημιουργίας τους παραμένει ασύλληπτος . Υπάρχουν και κινούνται σε μια ...

Ο Γέροντας Σωφρόνιος του Essex, στο βιβλίο του για τον άγιο Σιλουανό, αναφέρεται σε «έναν ευσεβή άνθρωπο που σ’ όλη τη ζωή του παρακαλούσε τον Κύριο να τον αξιώσει να βρει μαρτυρικό θάνατο· πλησίασε, λοιπόν, η ώρα του ειρηνικού του τέλους και τότε είπε με θλίψη: “ ο Κύριος δεν άκουσε την προσευχή μου”. Μόλις όμως πρόφερε αυτές τις λέξεις, πληροφορήθηκε πως όλη η ζωή του ήταν μαρτυρική κι έτσι η προσευχή του έγινε δεκτή». Στο πιο πάνω περιστατικό, φαίνεται πως η προσευχή ακούγεται από το Θεό αλλά ο τρόπος που θα απαντήσει στο αίτημά μας, δεν είναι πάντα καθώς περιμένουμε. Κι ακόμα, πως το μαρτύριο, ως έκφραση αγάπης προς το Χριστό, δε νοείται μόνο ως μαρτύριο του αίματος. Ο πόνος, ...

Σύμφωνα με νεώτερους προσωποκεντρικούς θεραπευτές, από του οποίους ένας είναι ο Jerold D. Bozarth υποστηρίζει ότι η αυθεντικότητα του θεραπευτή είναι το σημαντικότερο στοιχείο στην ΠΠΘ. Είναι, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, η δεξαμενή των άλλων δύο μεταβλητών που χρειάζονται για την θεραπεία του πελάτη. Η αυθεντικότητα αποτελεί την βασική προϋπόθεση της ύπαρξης των άλλων δύο συνθηκών της θεραπευτικής διαδικασίας. Ένα μέρος της αυθεντικότητας του θεραπευτή είναι να δείχνει ότι βιώνει την άνευ όρων αποδοχή και την ενσυναίσθηση. Όσο περισσότερο αυθεντικός είναι ο θεραπευτής τόσο πιο αυθεντικός καθίσταται σταδιακά και ο πελάτης. Ουσιαστικά η αυθεντικότητα του πελάτη πηγάζει από την αυθεντικότητα του θεραπευτή. Τότε ενισχύονται οι οργανισμικές εμπειρίες του πελάτη και συναντιούνται με τις εμπειρίες του εαυτού. Τα χαρακτηριστικά της αυθεντικότητας προσδίδουν ...

Η ρούγκα ποικίλε από συμφωνία σε συμφωνία. «Από τα όσα προσφέρει κάθε σμίχτης στο τσελιγκάτο, με την προσωπική του ικανότητα, το είδος και το μέγεθος του κοπαδιού που έχει στο μοιράδι του, αλλά και ανάλογα με το συμφέρο που έχει ο τσοπάνος για να σμίξει το κοπάδι του στο τσελιγκάτο, ποικίλλουν και κανονίζονται οι συμφωνίες για τα έξοδα του κοπαδιού, τα φυλαχτικά, τη βοσκή κ.λπ.» (Χατζημιχάλη, 2010, σ. 31). Οι λεπτομέρειες ήταν εκείνες που έκαναν τις διαπραγματεύσεις αυτές, το «παζάρεμα» κατά τον Κ.Δ.Μ (ΑΠ.24), να διαφέρουν μεταξύ τους καθότι α) ο κάθε κτηνοτρόφος (τσέλιγκας, σμίχτης, τσοπάνος) προσπαθούσε να ρογιαστεί με τέτοιο τρόπο που θα εξυπηρετούνταν όσο καλύτερα τα συμφέροντά του, β) άλλες ήταν οι συνθήκες του ξεχειμωνιάσματος κι άλλες του ...

Παραμονή των Ταξιαρχών το φρουριακό μοναστήρι του Αρχαγγέλου Μιχαήλ Ρουκουνιώτη στη Σύμη, αφιερωμένο στην απόδοση τιμής και προσκυνήσεως των Ασωμάτων Δυνάμεων, Αρχαγγέλων και Αγγέλων και συγκεκριμένα του Παμμεγίστου Αρχιστράτηγου Μιχαήλ, άναψε την κανδύλα του, μοσχοβόλισε λιβάνι γέμισε από ψαλμωδίες και ύμνους… Ο Επιστάτης της Μονής Πρωτοπρεσβύτερος Στέφανος Μακρής χτύπησε τις καμπάνες για να υποδεχθεί προσκυνητές από όλη την Ελλάδα. Δεκάδες εθελοντές μπήκαν στα μαγειριά για να βοηθήσουν στην προετοιμασία του παραδοσιακού γεύματος… Τα καζάνια γέμισαν πατσά και άναψαν τα ξύλα για να τον ψήσουν… Λίγο πιο κάτω καίει το ελαιόλαδο για να τηγανιστούν τα παραδοσιακά ακούμια – τα συμιακά γλυκίσματα από ρύζι και μαγιά που πασπαλίζονται με μέλι και κανέλα για να γλυκάνουν τους επισκέπτες που έφθασαν μέχρι το δυσπρόσιτο αυτό σημείο ...

Ομιλία του Ιερομονάχου Μύρωνος Σιμωνοπετρίτου για τον σύγχρονο Άγιο Ιάκωβο Τσαλίκη που έγινε στις 14 Οκτωβρίου, στη σύναξη των νέων στο Μετόχι της Αναλήψεως της Ι.Μ. Σίμωνος Πέτρας, στο Βύρωνα Αττικής. Your browser does not support the audio element.

Με πολύ χαρά το Ωδείο Σίμωνος Καρά (ΚΕ.Π.Ε.Μ.) την παρουσίαση του υπό κυκλοφορία τόμου “Η Συλλογή Παλαιών Ψαλτικών Χειρογράφων του Σίμωνος Καρά | Αναλυτικός Περιγραφικός Κατάλογος” από τον συντάκτη του καταλόγου, επίκουρο καθηγητή βυζαντινής μουσικολογίας στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΑΠΘ, Μανώλη Γιαννόπουλο. Την εκδήλωση θα πλαισιώσουν με μέλη του Σίμωνα Καρά οι ψαλτικοί χοροί: Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία, υπό τη διεύθυνση του Γεωργίου Κωνσταντίνου, η οποία θα ψάλει τα ακόλουθα μέλη: Αλληλουιάριον του Ευαγγελίου, ήχος δ΄, μέλος Σ. Καρά Εκλογή εις τον Άγιον Ιωάννη τον Χρυσόστομον (επιλογή στίχων), ήχος πλ.β’  τρίφωνος (νενανώ), μέλος Σ. Καρά Τη Υπερμάχω, δίχορον, (εκλογή στίχων) επιτομή του παλαιού υπό Σ. Καρά. Βυζαντινός Χορός “Τρόπος”, υπό τη διεύθυνση του Κωνσταντίνου Αγγελίδη, ο οποίος θα ψάλει τα ακόλουθα μέλη: Φως ιλαρόν, αρχαίον, εξήγηση Σ. Καρά Αργή δοξολογία, ήχος α’ επτάφωνος, μέλος Σ. ...

Δεν έχουν περάσει λίγες ώρες, αγαπητοί μου αναγνώστες, από το πρώτη φετινή συνάντηση του Αντιαιρετικού σεμιναρίου της Ι. Μ. Γλυφάδας, με ομιλητή τον π. Ιωάννη Ζώτο, που γράφονται αυτές οι γραμμές του άρθρου μας, για να μοιραστούμε μερικούς προβληματισμούς μας, που αποκομίσαμε από την εμπεριστατωμένη και άκρως ενδιαφέρουσα εισήγηση. Φυσικά δεν θα μεταφέρουμε όλα αυτά που ακούσαμε, αφού δεν επαρκεί ο διαθέσιμος αριθμός λέξεων να αναλύσουν όλα αυτά τα νέα στοιχεία που παρουσιάστηκαν σήμερα! Θα προσπαθήσουμε όμως, στο μέτρο του δυνατού, να επισημάνουμε κάποιους κινδύνους που έρχονται από το κίνημα της «νέας εποχής» και πρέπει εμείς οι ορθόδοξοι Χριστιανοί, να προσέξουμε. Το κίνημα της «Νέας Εποχής» (NewAge) είναι μια σύνθεση ανατολικών Θρησκειών και αρχαίων μυστηριακών διδασκαλιών συνδυασμένες με γνωστικισμό και πνευματισμό. ...